Τα αυταρχικά καθεστώτα είναι επικίνδυνα. Οι δικτάτορες, που δεν περιορίζονται πλέον από σοβαρούς ελέγχους και ισορροπίες, ενώ περιβάλλουν τους εαυτούς τους ολοένα και πιο πολύ με επιλεγμένα άτομα, που δεν τολμούν να τους αντικρούσουν, θέτουν σε μεγαλύτερο κίνδυνο τους δικούς τους ανθρώπους, καθώς και τις άλλες χώρες. Δυστυχώς, αυτή είναι η ιστορία της Ρωσίας υπό τον Βλαντιμίρ Πούτιν, ένα πρώην στέλεχος της KGB, ο οποίος κυβερνά τη χώρα από τα τέλη του 1999.
Ο Πούτιν ξεκίνησε ως φορέας αλλαγών, σταθεροποιώντας αρχικά τη Ρωσία μετά την κρίση χρέους του 1998 και επιβλέποντας ορισμένες μεταρρυθμίσεις από την πλευρά της προσφοράς. Βοηθούμενη από την αύξηση των τιμών των εμπορευμάτων, η ρωσική οικονομία αρχικά τα πήγε αρκετά καλά υπό την προεδρία του. Κρίνοντας από το μερίδιο στις εξαγωγές γερμανικών προϊόντων, που περιλαμβάνουν τα απαιτούμενα επενδυτικά αγαθά προς τον εκσυγχρονισμό μιας βιομηχανικής βάσης, η Ρωσία παρέμεινε μια δυναμική μετασοβιετική αναδυόμενη αγορά με θετική τάση αντίστοιχη με αυτή της Πολωνίας για λίγο καιρό. Εντούτοις, η τάση άλλαξε μετά την εισβολή των ρωσικών στρατευμάτων σε δύο περιοχές της Ουκρανίας, την Κριμαία και το Ντονμπάς, το 2014.
Το μερίδιο της Ρωσίας στις εξαγωγές γερμανικών αγαθών μειώθηκε από σχεδόν 3% σε 2% και η αποσύνδεσή της ξεκίνησε. Οι διογκούμενες στρατιωτικές δαπάνες, ο πρώτος γύρος κυρώσεων από τη Δύση και η αμαυρωμένη εικόνα της Ρωσίας είχαν επιπτώσεις. Πολλές δυτικές εταιρείες αντιμετώπισαν τη χώρα περισσότερο ως αγορά παρά ως βάση παραγωγής. Αν και η Πολωνία συνέχισε να εντάσσεται όλο και πιο στενά σε πανευρωπαϊκές αλυσίδες εφοδιασμού, η Ρωσία έχασε την ευκαιρία παρά την άφθονη προσφορά του εξειδικευμένου εργατικού δυναμικού της. Εντέλει, μετατράπηκε από μια πολλά υποσχόμενη αναδυόμενη αγορά σε ένα βαρέως οπλισμένο κράτος καταστολής και πλούσιο σε πετρέλαιο.
Η επόμενη αποσύνδεση ξεκίνησε τον Φεβρουάριο του 2022. Οι γερμανικές εξαγωγές στη Ρωσία ελαττώθηκαν αμέσως μετά την έναρξη της δεύτερης εισβολής του Πούτιν στην Ουκρανία στις 24 Φεβρουαρίου 2022. Οι διαδοχικοί γύροι κυρώσεων –λόγου χάριν, η Ε.Ε. οριστικοποιεί επί του παρόντος τον δέκατο τρίτο– σε συνδυασμό με την επιθυμία των δυτικών εταιρειών να μη συνδέονται με τη Ρωσία έρχονται στο προσκήνιο. Πάντως, ακόμη κι έτσι, πολλά δυτικά προϊόντα εξακολουθούν να φθάνουν στη Ρωσία μέσω τρίτων χωρών. Αλλά ακόμη και αν αποδώσουμε στη Ρωσία το 80% της πρόσφατης αύξησης των γερμανικών εξαγωγών προς την Τουρκία και τις μετασοβιετικές οικονομίες νότια των συνόρων της, η πτώση του μεριδίου της στις γερμανικές εξαγωγές από 2% σε 0,6% παραμένει σημαντική.
* Οι κ. Χόλγκερ Σμίεντινγκ, Κάλουμ Πίκερινγκ και Σάλομον Φίντλερ είναι οικονομολόγοι της Berenberg Bank.