Οταν τη δεκαετία του 1970 το εργοστάσιο κώνων κλωστοϋφαντουργίας της ΕΒΙΕΝ ξεκινούσε να λειτουργεί, αποτελούσε παράδειγμα της μεγάλης εκβιομηχάνισης της Θεσσαλονίκης και συνολικά της Βόρειας Ελλάδας, περίοδος που είχε ξεκινήσει ουσιαστικά το 1964 με τη λειτουργία του διυλιστηρίου της Esso – Pappas στην πόλη και τερματίστηκε στην πραγματικότητα τη δεκαετία του 1980 με τη μεγάλη αποβιομηχάνιση της χώρας. Σχεδόν πέντε δεκαετίες μετά η Sonoco Hellas, όπως μετονομάστηκε η ΕΒΙΕΝ όταν το 1998 εξαγοράστηκε από τον αμερικανικό κολοσσό Sonoco Alcore, έρχεται να προστεθεί δυστυχώς στον μακρύ κατάλογο των «λουκέτων» που μετράει ο βιομηχανικός κλάδος της Ελλάδας.
Η διοίκηση της εταιρείας ανακοίνωσε προχθές στους 98 εργαζομένους της ότι κλείνει τα δύο εργοστάσιά της στην Ελλάδα, σε Θεσσαλονίκη και Κιλκίς, με τα ρολά να κατεβαίνουν οριστικά την 1η Ιουνίου 2024. Στους εργαζομένους ανακοινώθηκε ότι θα εφαρμοσθεί πρόγραμμα εθελουσίας εξόδου, χωρίς να δοθούν ακόμη περισσότερες λεπτομέρειες. «Better packaging, better life» (δηλαδή, καλύτερη συσκευασία, καλύτερη ζωή) είναι ένα από τα μότο της Sonoco, κάτι πάντως που δεν ισχύει πια για τους εργαζομένους της εταιρείας στην Ελλάδα. Η απόφαση για το κλείσιμο της χαρτοποιίας Sonoco Hellas έρχεται πριν καν περάσει μία εβδομάδα από το «λουκέτο» στην υαλουργία «Γιούλα» και ενώ το 2023 προηγήθηκε το κλείσιμο ακόμη τεσσάρων εργοστασίων, αυτών της Tupperware στη Θήβα, της Reckitt Benckiser στο Βασιλικό Χαλκίδας και των μονάδων της Crown Can Hellas σε Πάτρα και Κόρινθο.
Κοινό χαρακτηριστικό όλων των παραπάνω; Πρόκειται για θυγατρικές πολυεθνικών ομίλων, οι οποίοι λαμβάνουν πολύ πιο εύκολα δραστικές αποφάσεις και βγάζουν από την «πρίζα» εργοστάσια των οποίων η λειτουργία κρίνεται μη συμφέρουσα. Από την άλλη, βεβαίως, η ένταξη μιας εταιρείας σε έναν πολυεθνικό όμιλο συχνά διασφαλίζει τη συνέχειά της, την ευρωστία της και καλύτερες αποδοχές. Πέρα από τις συγκυρίες που μπορεί να είναι η ενεργειακή κρίση ή νωρίτερα η πανδημία, η Ελλάδα έχει μερικές βασικές δομικές αδυναμίες: η εγχώρια αγορά είναι μικρή, ενώ η γεωγραφική θέση της δεν της επιτρέπει να έχει καθοριστικό ρόλο σε εξαγωγές σε άλλες αγορές, ειδικά μάλιστα καθώς δεν έχει ανεπτυγμένες σιδηροδρομικές εμπορευματικές μεταφορές.
«Αιφνιδιαστήκαμε με τις ανακοινώσεις. Βεβαίως ξέρουμε ότι όταν ανήκεις σε πολυεθνικό όμιλο μπορεί να ληφθούν τέτοιες αποφάσεις, ειδικά για μια αγορά όπως η ελληνική που είναι πολύ μικρή», ανέφερε στην «Κ» εργαζόμενος της Sonoco Hellas. Ρόλο, πάντως, φαίνεται ότι διαδραμάτισε και το υψηλό ενεργειακό κόστος σε μια ενεργοβόρο βιομηχανία όπως αυτή, η οποία αν και είχε επενδύσει σε αυτοπαραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, δεν μπόρεσε να συνδεθεί στο δίκτυο λόγω έλλειψης χωρητικότητας αυτού (σ.σ. η «Κ» αναζήτησε τα στελέχη της διοίκησης της Sonoco Hellas, όμως, όπως μας αναφέρθηκε, πήγαν μόνο προχθές στο εργοστάσιο προκειμένου να ανακοινώσουν την απόφαση για το κλείσιμο και μετά αναχώρησαν ξανά για το εξωτερικό. Επίσης έχουν αποσταλεί ερωτήματα στην αρμόδια διεύθυνση επικοινωνίας στα κεντρικά του ομίλου, στις ΗΠΑ).
Η απόφαση έρχεται πριν καν περάσει μία εβδομάδα από το λουκέτο της υαλουργίας «Γιούλα» — Το 2023 έκλεισαν ακόμη τέσσερα εργοστάσια.
Σύμφωνα με τον τελευταίο δημοσιευμένο ισολογισμό της Sonoco Hellas που αφορά τη χρήση του 2021, ο κύκλος εργασιών της εταιρείας, συμπεριλαμβανομένου του υποκαταστήματος στο Κιλκίς, διαμορφώθηκε σε 19,93 εκατ. ευρώ έναντι 14,87 εκατ. ευρώ το 2020, με τη χρήση να είναι ζημιογόνα, και οι ζημίες προ τόκων και φόρων διαμορφώθηκαν σε περίπου 351.000 ευρώ.
Αξίζει να σημειωθεί ότι στην εταιρεία είχε επιβληθεί αναστολή καταχώρισης στο Γενικό Εμπορικό Μητρώο (ΓΕΜΗ) για μη εμπρόθεσμη δημοσίευση στο ΓΕΜΗ των οικονομικών καταστάσεων για τη χρήση του 2022. Η αναστολή καταχώρισης ήρθη στις 22 Μαρτίου 2024, όμως μέχρι και χθες το βράδυ στο ΓΕΜΗ δεν είχαν δημοσιευθεί οι οικονομικές καταστάσεις του 2022. Στα τέλη Ιανουαρίου, εξάλλου, είχε αποφασισθεί η συγχώνευση της Sonoco Hellas με την Conitex Sonoco Hellas (το υποκατάστημα του Κιλκίς), με απορρόφηση της δεύτερης από την πρώτη.
Aπό το 1899 στις ΗΠΑ
Το 2022 οι καθαρές πωλήσεις της Sonoco παγκοσμίως ανήλθαν σε 7,3 δισ. δολάρια. Η εταιρεία διαθέτει πάνω από 310 παραγωγικές μονάδες σε όλο τον κόσμο και απασχολεί περί τους 22.000 εργαζομένους. Ιδρύθηκε το 1899, είναι εισηγμένη στο χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης και το 2022 κατατάχθηκε πρώτη από τον κλάδο συσκευασίας του δείκτη του Fortune για τις πιο θαυμαστές εταιρείες. Στην ελληνική αγορά εισήλθε το 1997 όταν εξαγόρασε το 35% της ΕΒΙΕΝ και στη συνέχεια το σύνολο της εταιρείας.