Έντυπη έκδοση. Τις κατά διαστήματα κινηματογραφικές συνθήκες υπό τις οποίες τελικά επιτεύχθηκε η συμφωνία για το πρόγραμμα ανταλλαγής ομολόγων PSI στο τέλος του 2011 περιγράφει ο πρώην επικεφαλής της Διεθνούς Ενωσης Τραπεζών – IIF, Τσαρλς Νταλάρα, με το βιβλίο «€υρωσόκ – Πώς η μεγαλύτερη αναδιάρθρωση χρέους στην ιστορία βοήθησε να σωθεί η Ελλάδα και να διατηρηθεί η Ευρωζώνη».
«Ο πρωθυπουργός Παπανδρέου, διαισθανόμενος την ακραία δυσφορία των κυβερνήσεων της Ευρωζώνης με μια πιθανή ανάμειξη του ΔΝΤ, πρότεινε στις αρχές του 2010, ως κίνηση τακτικής, ότι η Ελλάδα θα ζητούσε βοήθεια από το ΔΝΤ εάν η Κομισιόν δεν μετρίαζε τις απαιτήσεις της – παρά το γεγονός ότι είχε αποκλείσει δημοσίως μια τέτοια επιλογή τους προηγούμενους μήνες. Τελικά, η καγκελάριος Μέρκελ αποδέχθηκε την προσφορά του, και η τρόικα γεννήθηκε!» αναφέρει χαρακτηριστικά σε αποστροφή του. Ανάμεσα στους πρωταγωνιστές του PSI, ο κ. Νταλάρα πιάνει από νωρίς το νήμα των δραματικών εξελίξεων που οδήγησαν στη δεκαετή περιπέτεια της ελληνικής οικονομίας, τονίζοντας ότι «η Ελλάδα χρειαζόταν αναμφισβήτητα να χαλιναγωγήσει το μη βιώσιμο δημοσιονομικό της έλλειμμα, το οποίο είχε διογκωθεί δραματικά στο 15,4% του ΑΕΠ προς το τέλος της διακυβέρνησης Καραμανλή το 2008 και το 2009».
Στέκεται όμως και στις πρώτες κρίσιμες ενέργειες της τότε νέας κυβέρνησης: «Οταν ο πρωθυπουργός Παπανδρέου ανέφερε τον αμφίβολο στόχο –αύξησης των εσόδων ως ποσοστού του ΑΕΠ από 39,3% το 2009 σε 45,7% το 2013– σε εμένα και τον Μπιλ Ρόουντς στο Νταβός στα τέλη Ιανουαρίου 2010 μας εξέπληξε η ιδέα ότι αυτός ήταν ένας πρακτικός δρόμος για την αποκατάσταση της σταθερότητας. Αλλά δεν αντιδράσαμε. Ισως θα έπρεπε να το είχαμε κάνει».
Γλαφυρές είναι οι περιγραφές του για το σόου του Νικολά Σαρκοζί, στην αίθουσα της σύσκεψης τον Οκτώβριο του 2011 στις Βρυξέλλες: «”Αν δεν αποδεχθείτε τη θέση μας, σε 4 ώρες που ανοίγουν οι αγορές στην Ασία”, και κοίταξε δραματικά το ρολόι του, “θα καταστρέψω εσάς και τις τράπεζες που εκπροσωπείτε και θα σας θάψω όλους στον Τύπο”. Σιωπή έπεσε στην αίθουσα. Ηταν, όπως περιέγραψε κάποιος μια μεταγενέστερη παράστασή του στη Σύνοδο του G7 στις Κάννες, “ο πλήρης Σαρκοζί”.
Τι αποκαλύπτει ο πρώην επικεφαλής της Διεθνούς Ενωσης Τραπεζών, Τσαρλς Νταλάρα, στο βιβλίο του για την αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους.
Στη συνέχεια, έκανε κάτι που με άφησε ακόμη πιο εμβρόντητο. Μας έριξε ένα βλέμμα με το οποίο έδειχνε να μας λέει: “Μην το παίρνετε προσωπικά, κ. Λεμιέρ και Νταλάρα”. Μια λάμψη εμφανίστηκε στα μάτια του, και η αρχή ενός χαμόγελου, και πιστεύω ότι αυτό που ακολούθησε ήταν ένα κλείσιμο του ματιού. Ξαφνικά, μου έγιναν όλα ξεκάθαρα. Το έκανε για τη Μέρκελ και όλους τους υπόλοιπους στο ακροατήριο, δίνοντάς τους να καταλάβουν ότι μπορούσε να αναλάβει τα ηνία και να χτυπήσει τους τραπεζίτες με νεύρο και γούστο».
Ο κ. Νταλάρα επικαλείται τον τότε πρόεδρο της Γαλλίας και σε άλλο στιγμιότυπο των διαπραγματεύσεων για την αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους: «Εμείς οι πολιτικοί δεν είμαστε πολύ αγαπητοί, αλλά εσείς οι τραπεζίτες», και ουσιαστικά έφτυσε τα λόγια, «είστε απολύτως μισητοί. Και τώρα κοιτάξτε τον εαυτό σας. Θέτετε τρομερές, επαίσχυντες, εξωφρενικές απαιτήσεις στην Ευρώπη και στον πολύπαθο ελληνικό λαό». Σαφώς πιο μετρημένα εμφανίζονται τα λόγια της τότε καγκελαρίου της Γερμανίας Αγκελα Μέρκελ.
«Δήλωσε ότι ήταν απαραίτητο να επιτευχθεί συμφωνία για το ελληνικό χρέος. Μας υπενθύμισε ότι η Ευρωζώνη είχε ήδη δεσμεύσει 100 δισ. ευρώ και το ΔΝΤ άλλα 20 δισ. ευρώ και πως τώρα ήταν η σειρά των τραπεζών να θυσιαστούν», θυμάται ο Τσαρλς Νταλάρα. Σχετικά με τις ισορροπίες που επικρατούσαν εκείνη την περίοδο στο εσωτερικό της Ελλάδας, ο ίδιος αναφέρει χαρακτηριστικά: «Ενισχύοντας την αίσθηση της αταξίας, ο πρωθυπουργός Παπανδρέου απέλυσε τον υπουργό Οικονομικών, Γιώργο Παπακωνσταντίνου, στις 17 Ιουνίου και τον αντικατέστησε με τον Ευάγγελο Βενιζέλο.
Ο Παπακωνσταντίνου ήταν ένας εξαιρετικά ικανός οικονομολόγος, που έδειξε πραγματική εστίαση και δέσμευση στη δουλειά. Δυστυχώς, δεν ταίριαζε με τη φάλαγγα των ελληνικών πολιτικών δυνάμεων, που ήταν αποφασισμένες να δουν τις μεταρρυθμιστικές προσπάθειες να παραπαίουν. (…) Αλλά ο Βενιζέλος υπουργός Οικονομικών; (…) Είχε σίγουρα επιδείξει την εξυπνάδα και το ταλέντο του σε πλήθος δύσκολων θέσεων. (…) Πέντε μήνες αργότερα, ο Παπανδρέου θα μάθαινε ότι το να φέρει έναν αντίπαλο στο υπουργικό συμβούλιο εγκυμονούσε κινδύνους για το δικό του πολιτικό μέλλον».
Πάνω από 100 τραπεζίτες
«Το να προσπαθείς να πείσεις πάνω από 100 τραπεζίτες να γράψουν απώλειες δεν ήταν προφανώς κάτι εύκολο», σχολίασε ο πρόεδρος της Ελληνικής Ενωσης Τραπεζών Γκίκας Χαρδούβελης, σε εκδήλωση της ΕΕΤ για την παρουσίαση του βιβλίου στην οποία παρέστη ο κ. Νταλάρα. Οσο για τον ίδιο τον συγγραφέα; «Οι απώλειες των τραπεζών θα ήταν επώδυνες. Ομως δεν συγκρίνονται με τις απώλειες που θα είχαν αν η Ελλάδα έβγαινε από την Ευρωζώνη».