Στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο το κράτος «κακοπληρωτής»

Αλλη μία προσφυγή κατά του ελληνικού Δημοσίου κατέθεσε χθες η Ευρωπαϊκή Επιτροπή για τις ληξιπρόθεσμες οφειλές των νοσοκομείων, καταδεικνύοντας τη σημασία που αποδίδουν οι Βρυξέλλες στον τερματισμό μιας πρακτικής του κράτους – κακοπληρωτή, που στερεί ρευστότητα από τις επιχειρήσεις και συνεπώς και την ανάπτυξη.

Οι ληξιπρόθεσμες οφειλές του Δημοσίου, σύμφωνα με τα στοιχεία του υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, σκαρφάλωσαν στα 2,373 δισ. ευρώ τον Φεβρουάριο, εκ των οποίων το 1,362 δισ. ευρώ αφορούν υποχρεώσεις των νοσοκομείων. Δύο μήνες πριν, τον Δεκέμβριο του 2023, οι οφειλές των νοσοκομείων ήταν 1,319 δισ. ευρώ, ενώ τον Δεκέμβριο του 2022 ήταν 907 εκατ. ευρώ.

Τα νοσοκομεία ανοίγουν πάλι την πληγή των ληξιπρόθεσμων οφειλών του Δημοσίου που κρατάει από τα μνημονιακά χρόνια, λόγω των καθυστερούμενων τότε συντάξεων. Το θέμα των συντάξεων λύθηκε, αλλά των νοσοκομείων οξύνθηκε και το αποτέλεσμα παραμένει ίδιο: ένα βουνό ληξιπρόθεσμων οφειλών. Η δημιουργία της ενιαίας αρχής προμηθειών, ΕΚΑΠΥ, στην οποία στήριξε τις ελπίδες της η κυβέρνηση, δεν φαίνεται να έχει βοηθήσει στην αντιμετώπιση του προβλήματος μέχρι στιγμής. Στο υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, πάντως, υποστηρίζουν ότι μετά την ψήφιση της σχετικής τροπολογίας του υπουργείου Υγείας, με την οποία θα αναλάβει η ΕΚΑΠΥ το σύνολο των προμηθειών, το πρόβλημα θα εκλείψει. Αυτή τη στιγμή οι ευθύνες αποδίδονται σε καθυστερήσεις εκ μέρους των λογιστηρίων των νοσοκομείων και σίγουρα όχι σε έλλειψη ρευστότητας.

Η χθεσινή προσφυγή της Ευρωπαϊκής Επιτροπής αφορά τη μη τήρηση της υποχρέωσης των νοσοκομείων για άμεση εξόφληση των οφειλών τους, όταν οι προμηθευτές συμφωνούν να παραιτηθούν από τα δικαιώματά τους για τόκους. Είχε προηγηθεί τον Νοέμβριο προσφυγή για τη γενικότερη καθυστέρηση πληρωμών. Η οδηγία 2011/7/Ε.Ε. για τις καθυστερήσεις πληρωμών υποχρεώνει τις αρμόδιες αρχές να εξοφλούν τα τιμολόγιά τους εντός 30 ημερών (ή 60 ημερών αν πρόκειται για υγειονομικές αρχές).

Οι συνολικές ληξιπρόθεσμες οφειλές των νοσοκομείων από το 2018 μέχρι το 2023 εκτινάχθηκαν 349%.

Στην πράξη οι καθυστερήσεις στις πληρωμές είναι πολύ μεγαλύτερες. «Υπολογίζουμε κοντά στους 10-11 μήνες από τη στιγμή που εκδίδουμε τιμολόγιο», λένε στην «Κ» στελέχη της αγοράς ιατροτεχνολογικών προϊόντων που προμηθεύουν τα νοσοκομεία με απινιδωτές, βηματοδότες, διαγνωστικά αντιδραστήρια, χειρουργικά εργαλεία, σύριγγες κ.λπ. Σύμφωνα με τον ΣΕΙΒ (Σύνδεσμος Επιχειρήσεων Ιατρικών και Βιοτεχνολογικών Προϊόντων), οι μεγαλύτερες καθυστερήσεις στην εξόφληση των ιατρικών υλικών, καθυστερήσεις που μπορεί να ξεπεράσουν και τις 400 ημέρες, καταγράφονται στα εξής νοσοκομεία: ΠΓΝ Αλεξανδρούπολης, Γ.Ν. Η Σωτηρία, Γ.Ν. Θεσσαλονίκης Γ. Παπανικολάου, ΓΝΑ Αλεξάνδρα, ΠΓΝ Αττικόν, Γ.Ν. Ρόδου, Γ.Ν. Βόλου, 401 ΓΣΝ, 424 ΓΣΝ και Ναυτικό Νοσοκομείο.

Οι συνολικές ληξιπρόθεσμες οφειλές των νοσοκομείων από τον Δεκέμβριο του 2018 μέχρι και τον Δεκέμβριο του 2023 σημειώνουν μια αύξηση 349%, με στελέχη της αγοράς να τονίζουν πως ακόμη και εάν υπολογιστεί ο συμψηφισμός του rebate και του clawback, η πορεία των ληξιπρόθεσμων οφειλών είναι εκρηκτική τα τελευταία χρόνια. Παράλληλα, ο σύνδεσμος μιλάει και για ένα «κρυφό χρέος», εκείνο των ατιμολόγητων ειδών, τα οποία παραδίδονται στα νοσοκομεία με τη διαδικασία του επείγοντος (κυρίως για έκτακτες χειρουργικές πράξεις), χωρίς να έχει εξασφαλιστεί η αντίστοιχη πίστωση, με αποτέλεσμα οι εταιρείες να αναμένουν αρκετό καιρό την έκδοση παραγγελιών γι’ αυτά τα υλικά που έχουν χρησιμοποιηθεί.

Αυτό το κρυφό χρέος εκτιμούν πως ξεπερνάει τα 100 εκατ. ευρώ. Στο μεταξύ, στελέχη της φαρμακοβιομηχανίας σημειώνουν πως καθυστερήσεις που φτάνουν και τους 5 μήνες παρουσιάζουν πληρωμές που έχει αναλάβει η ΕΚΑΠΥ, υπεύθυνη για την κεντρική προμήθεια των νοσοκομείων. «Ημασταν όλοι πολύ αισιόδοξοι για την πληρωμή μας εντός 60 ημερών μέσω της ΕΚΑΠΥ. Ενημερώθηκα όμως πως θα πληρωθούμε τώρα για τιμολόγιο του Νοεμβρίου», λέει στέλεχος φαρμακοβιομηχανίας.

«Η επιτροπή θεωρεί ότι οι προσπάθειες που έχουν καταβάλει μέχρι στιγμής οι ελληνικές αρχές είναι ανεπαρκείς», σύμφωνα με τη χθεσινή της ανακοίνωση. Οπως υποστηρίζει, «οι καθυστερήσεις πληρωμών από τα δημόσια νοσοκομεία παρεμποδίζουν την ανταγωνιστικότητα και την ανθεκτικότητα των επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στον τομέα της υγείας, ιδίως των μικρομεσαίων επιχειρήσεων».

400 εκατ. προς τις κατασκευαστικές

Την επανεμφάνισή του, για πρώτη φορά μετά την οικονομική κρίση, φαίνεται πως έχει κάνει και το φαινόμενο των ανείσπρακτων οφειλών του Δημοσίου προς τις κατασκευαστικές εταιρείες. Με βάση σχετικές εκτιμήσεις παραγόντων του κλάδου, υπολογίζεται ότι τουλάχιστον 400 εκατ. οφείλονται προς τους μεγάλους κατασκευαστικούς ομίλους, ενώ το ποσό εκτιμάται ότι είναι πολύ μεγαλύτερο αν προστεθεί και ο ευρύτερος δημόσιος τομέας, δηλαδή φορείς της τοπικής αυτοδιοίκησης, των οποίων οι οφειλές είναι κυρίως προς τις μικρότερες εταιρείες.

Το ζήτημα έθιξε ο επικεφαλής του ομίλου ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ Γιώργος Περιστέρης, με αφορμή τα εγκαίνια του νότιου τμήματος του αυτοκινητοδρόμου Ε65 (Λαμία – Ξυνιάδα), παρουσία του πρωθυπουργού Κυρ. Μητσοτάκη. Μέχρι πρότινος ήταν κυρίως οι μικρότερες εταιρείες που διαμαρτύρονταν έντονα για το φαινόμενο της μετακύλισης σημαντικών οφειλών από το ένα ημερολογιακό έτος στο επόμενο, στηλιτεύοντας την πρακτική αυτή ως «δημιουργική λογιστική», προκειμένου να ισοσκελίζεται κάθε χρόνο ο προϋπολογισμός. Ωστόσο, φαίνεται πλέον ότι το ζήτημα είναι μεγαλύτερο και απειλεί άμεσα και τα χρονοδιαγράμματα υλοποίησης των έργων.