Προοπτικές σημαντικής ανάπτυξης της εγχώριας αγοράς φυσικού αερίου βλέπει η Italgas, η οποία από τον Σεπτέμβριο του 2022 με την ολοκλήρωση της εξαγοράς της ΔΕΠΑ Υποδομών ελέγχει πλήρως το ελληνικό δίκτυο μέσης και χαμηλής πίεσης. Το φυσικό αέριο, όπως τονίζει σε συνέντευξη που παραχώρησε στην «Κ» ο διευθύνων σύμβουλος της Italgas Πάολο Γκάλο, θα γίνει ανανεώσιμο αέριο με τη χρήση βιομεθανίου και στο μέλλον με υδρογόνο, και θα διατηρήσει σημαντικό ρόλο στο τοπίο της ενεργειακής μετάβασης. H μείωση της κατανάλωσης που είδαμε το 2023 δεν ανησυχεί τον κ. Γκάλο. «Στην πραγματικότητα είναι ένα ψευδοπρόβλημα», τονίζει, αποδίδοντάς το στα μέτρα υποχρεωτικής μείωσης που πήραν οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις λόγω της αύξησης των τιμών μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία. Μακροπρόθεσμα βλέπει αύξηση της κατανάλωσης του αερίου με την ευρεία έννοια, δηλαδή των ανανεώσιμων αερίων που θα αποτελούνται πρωτίστως από βιομεθάνιο και υδρογόνο, και εκφράζει τη διαφωνία του με την προοπτική περιορισμού των στόχων στο υπό αναθεώρηση ΕΣΕΚ. «Οι περιορισμοί αυτοί δεν συνάδουν με τους στόχους της Ε.Ε.», τονίζει ο επικεφαλής της Italgas, άποψη που έχει μεταφέρει και στην πολιτική ηγεσία του ΥΠΕΝ.
Η θυγατρική στην Ελλάδα της Italgas, Εnaon ΕDA, όπως μετονομάστηκε η ΔΕΔΑ μετά τη συγχώνευση των ΕΔΑ Αττικής και ΕΔΑ ΘΕΣ, διαχειρίζεται περίπου 8.200 χιλιόμετρα δικτύου διανομής φυσικού αερίου, με περισσότερα από 600.000 ενεργά σημεία παράδοσης, ενώ το αναπτυξιακό πρόγραμμα της εταιρείας περιλαμβάνει επενδύσεις ύψους 770 εκατ. ευρώ για τα επόμενα πέντε χρόνια. Ο κ. Γκάλο είναι καθησυχαστικός ως προς τις επιβαρύνσεις που θα μεταφέρει στους καταναλωτές η υλοποίηση αυτού του προγράμματος, μέσω των χρεώσεων χρήσης δικτύου. Η εταιρεία έχει εισηγηθεί στη ΡΑΑΕΥ ενιαίο τιμολόγιο. «Ο Ελληνας πολίτης θα πρέπει να πληρώνει ενιαίο τιμολόγιο ανεξάρτητα από τον τόπο όπου ζει», όπως συμβαίνει σε όλες τις ευρωπαϊκές χώρες και στην Ελλάδα με το ηλεκτρικό ρεύμα, τονίζει και υποστηρίζει ότι θα υπάρξουν μικρές αυξήσεις και μόνο στις περιοχές όπου σήμερα τα τιμολόγια είναι χαμηλά. Μιλάει επίσης για τις προοπτικές επέκτασης της χρήσης του φυσικού αερίου στα νησιά, ξεκινώντας από την Κρήτη, η οποία μοιάζει πάρα πολύ με τη Σαρδηνία, όπου η Italgas τροφοδοτεί από το 2018 με LNG τις βασικές πόλεις, προσφέροντας στους κατοίκους εξοικονόμηση της τάξης του 40% σε σχέση με το παρελθόν. Στις προτεραιότητες της εταιρείας είναι η ανάπτυξη του δικτύου και η ψηφιοποίηση και η βελτίωση της αποτελεσματικότητας. Συνιστά, τέλος, ανεπιφύλακτα στους καταναλωτές τους λέβητες φυσικού αερίου έναντι των αντλιών θερμότητας. «Η αντλία θερμότητας έχει ένα κόστος εγκατάστασης που είναι τέσσερις με πέντε φορές υψηλότερο από έναν λέβητα φυσικού αερίου υψηλής απόδοσης και η απόσβεση ξεπερνάει τα δώδεκα χρόνια, ενώ η απόσβεση ενός λέβητα υψηλής αποδοτικότητας είναι τρία χρόνια», εξηγεί και σημειώνει ότι ο καταναλωτής στο μέλλον μπορεί χωρίς να αλλάξει εξοπλισμό να κάνει χρήση βιομεθανίου και υδρογόνου.
– Εχετε ανακοινώσει επενδυτικό πρόγραμμα ύψους 770 εκατ. ευρώ για την ανάπτυξη του δικτύου διανομής φυσικού αερίου τα επόμενα πέντε χρόνια και θα ήθελα να σταθούμε στο πώς η υλοποίησή του θα επηρεάσει τις χρεώσεις χρήσης δικτύου. Τι επιβαρύνσεις θα φέρει στους καταναλωτές;
– Η πρόταση που κάναμε στον Ρυθμιστή είναι να ενοποιηθεί το τιμολόγιο χρήσης δικτύου σε όλη την Ελλάδα. Η πρότασή μας αφορά ιδιαίτερα τα οικιακά και τα εμπορικά τιμολόγια, ενώ σε ό,τι αφορά τα βιομηχανικά, επειδή διαφέρουν ανά γεωγραφική ζώνη, προτείναμε μια σταδιακή μετάβαση στο ενιαίο τιμολόγιο.
– Ποιοι λόγοι επιβάλλουν αυτή την αλλαγή τιμολογιακής πολιτικής;
– Ο πρώτος λόγος είναι η κοινωνική δικαιοσύνη. Ο Ελληνας πολίτης θα πρέπει να πληρώνει ένα τιμολόγιο συγκεκριμένο ανεξάρτητα με τον τόπο όπου ζει. Αυτό ισχύει και για το ηλεκτρικό ρεύμα και αυτό ακριβώς συμβαίνει και στις άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Υπάρχουν όμως και δευτερογενή πλεονεκτήματα. Ο Ρυθμιστής θα έχει στη διάθεσή του μια απλοποιημένη διαδικασία ελέγχου των τιμολογίων και για εμάς ως εταιρεία επίσης απλοποιούνται οι διαδικασίες για τον καθορισμό των τιμολογίων.
– Τι ύψους αυξήσεις να αναμένουμε;
Ο Ελληνας πολίτης θα πρέπει να πληρώνει ενιαίο τιμολόγιο ανεξάρτητα από τον τόπο όπου ζει.
– Στην πραγματικότητα τα τιμολόγια θα μειωθούν στις περισσότερες περιπτώσεις. Στις περιοχές όπου σήμερα τα τιμολόγια είναι πιο χαμηλά θα υπάρξει αύξηση, μικρή όμως, γιατί όπως γνωρίζετε το τιμολόγιο σταθμίζεται ανάλογα με τους όγκους κατανάλωσης, οι οποίοι προβλέπεται να αυξηθούν σημαντικά με την επέκταση του δικτύου. Οι συνδέσεις καταναλωτών στο δίκτυο διανομής αθροίζουν σήμερα τις 600.000 και στόχος είναι το 2029 να φτάσουν τις 900.000.
– Ωστόσο, το 2023 η κατανάλωση φυσικού αερίου μειώθηκε.
– Το 2023 είναι αλήθεια ότι είχαμε μια μείωση της κατανάλωσης. Στην πραγματικότητα πρόκειται για… ψευδοπρόβλημα, αφού αυτή η μείωση οφείλεται σε παράγοντες που έλαβαν χώρα στο τέλος του 2022 και στις αρχές του 2023, όταν μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία και την αύξηση των τιμών του αερίου όλες οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις ανέλαβαν την υποχρέωση να μειώσουν την κατανάλωση. Σήμερα, βεβαίως, τα πράγματα έχουν αλλάξει, οι τιμές επανήλθαν σε ένα κανονικό επίπεδο και η κατανάλωση στα προηγούμενα επίπεδα. Αν κοιτάξουμε την Ελλάδα, όλα τα σενάρια που έχουμε αναπτύξει για την εξέλιξη της ζήτησης παρουσιάζουν μια αυξητική τάση και αυτό γιατί θα αντικατασταθεί η κατανάλωση περισσότερων ρυπογόνων καυσίμων.
– Πώς συνάδει αυτή η εκτίμησή σας, και η στρατηγική της εταιρείας σας, με τον εθνικό στόχο μείωσης της κατανάλωσης φυσικού αερίου το 2030; Στο υπό αναθεώρηση σχέδιο του ΕΣΕΚ όλες οι προβολές δείχνουν μείωση της κατανάλωσης.
– Και εμείς βλέπουμε μια μείωση ενιαία, χάρη στη μεγαλύτερη ενεργειακή αποδοτικότητα. Πιστεύουμε ότι αν θέλουμε να επιτευχθεί ο στόχος απεξάρτησης από τον άνθρακα το 2030 και το 2050 είναι απαραίτητο να χρησιμοποιηθούν όλα τα εργαλεία που έχουμε στη διάθεσή μας, αποφεύγοντας μια ιδεολογική προσέγγιση και υιοθετώντας μια τεχνολογική ουδετερότητα. Συνεπώς αν το φυσικό αέριο ορυκτής προέλευσης παρουσιάσει μια μείωση της κατανάλωσης, θα αντικατασταθεί από ανανεώσιμα αέρια που δεν εκπέμπουν διοξείδιο του άνθρακα. Αν κοιτάξουμε το αέριο με την ευρύτερη έννοια θα δούμε μια αύξηση της κατανάλωσης, γιατί τα ανανεώσιμα αέρια στο μέλλον θα αποτελούνται πρωτίστως από βιομεθάνιο και υδρογόνο.
– Ωστόσο, στο ΕΣΕΚ που επανασχεδιάζετε περιορίζονται οι στόχοι για τη διείσδυση του υδρογόνου και του βιομεθανίου στο ενεργειακό ισοζύγιο το 2030. Ο ΔΕΣΦΑ έχει εκφράσει ήδη τις αντιρρήσεις του. Εσείς έχετε γνωστοποιήσει τη θέση σας στην πολιτική ηγεσία του ΥΠΕΝ;
– Οι περιορισμοί αυτοί δεν συνάδουν με τους στόχους της Ε.Ε. και είναι κάτι που θα το θέσουμε στην πολιτική ηγεσία. Βρισκόμαστε σε διαρκή επαφή με τις ελληνικές αρχές. Αυτό που θέλουμε εμείς να τονίσουμε είναι ότι το όραμά μας συνάδει με τους στόχους της Ε.Ε. και ότι το όραμα αυτό αφορά την ανάπτυξη του δικτύου που είναι αναγκαία για να επιτευχθούν οι στόχοι της ενεργειακής μετάβασης.
Οπως κάνουμε και στην Ιταλία, εξηγούμε τα πλεονεκτήματα της σύντομης ανάπτυξης της παραγωγής βιομεθανίου και της συμβολής του στην κυκλική οικονομία, την ασφάλεια εφοδιασμού και την επίτευξη εντέλει των στόχων της ενεργειακής μετάβασης. Το πρόγραμμά μας στοχεύει στην ψηφιοποίηση των δικτύων και στη μετατροπή τους προκειμένου να μπορούν να διαχειρίζονται εκ παραλλήλου αέριο ορυκτής προέλευσης, βιομεθάνιο και υδρογόνο. Στόχος είναι από το 2030 να υπάρξει μια ποσόστωση βιομεθανίου και υδρογόνου αυξανόμενη σε σχέση με το αέριο ορυκτής προέλευσης.
Ζημίες 7,6 εκατ. ευρώ για το 2023
To 2023 έκλεισε με ζημίες 7,6 εκατ., έναντι κερδών 6,7 εκατ. το 2022 για την Enaon EDA. Η εταιρεία ωστόσο κατέβαλε για το 2023 μερίσματα 22 εκατ. ευρώ έναντι μηδενικού μερίσματος το 2022. Τα κέρδη προ φόρων και τόκων (ΕΒΙΤ) διαμορφώθηκαν το 2023 σε 511.820 ευρώ, από 2.733.553 ευρώ το 2022. Τα έσοδα της Εnaon ΕDA ανήλθαν σε 11,52 εκατ. ευρώ, από 503.753 ευρώ τον προηγούμενο χρόνο. Οι αποσβέσεις και οι απομειώσεις ανήλθαν σε 137.945 ευρώ, από 81.079 ευρώ το 2022, ενώ και τα χρηματοοικονομικά έξοδα εκτοξεύτηκαν σε 9.852.712 ευρώ το 2023, από 345.533 ευρώ το 2022. Τα χρηματοοικονομικά έσοδα φθάνουν στο 1.656.024 ευρώ, από μηδέν τον προηγούμενο χρόνο. Ετσι, το χρηματοοικονομικό αποτέλεσμα ήταν αρνητικό στα 8.196.688 ευρώ, από το επίσης αρνητικό του 2022 των 345.533 ευρώ.
Το δίκτυο φυσικού αερίου επεκτείνεται στα ελληνικά νησιά
– Ο καταναλωτής γιατί να επιλέξει φυσικό αέριο και όχι αντλία θερμότητας που επιδοτείται κιόλας;
Αν κάνουμε τους λογαριασμούς μας για τον τελικό καταναλωτή, η αντλία θερμότητας έχει κόστος εγκατάστασης που είναι τέσσερις με πέντε φορές υψηλότερο από ένα λέβητα φυσικού αερίου υψηλής απόδοσης και η απόσβεση ξεπερνάει τα 12 χρόνια, ενώ η απόσβεση ενός λέβητα υψηλής αποδοτικότητας είναι τρία χρόνια. Για να σας αποδείξω αυτά που λέω, στην Ιταλία τα τελευταία χρόνια εγκαταστάθηκαν πολύ περισσότεροι λέβητες υψηλής αποδοτικότητας σε σχέση με τις αντλίες θερμότητας. Σε ένα λέβητα υψηλής απόδοσης σήμερα χρησιμοποιείται φυσικό αέριο ορυκτής προέλευσης. Αύριο μπορώ να χρησιμοποιήσω το βιομεθάνιο με μηδενικές εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα και μεθαύριο το υδρογόνο, χωρίς να αλλάξω εξοπλισμό.
– Με τι ρυθμό αυξάνονται οι αιτήσεις σύνδεσης στο δίκτυο αερίου;
Διαπιστώνουμε υψηλή ζήτηση από τους καταναλωτές στην Ελλάδα. Το 2023 είχαμε 23.000 αιτήσεις και πάμε για 40.000 το 2024.
– Σε σχέση με την Ιταλία, υπάρχουν περιθώρια βελτίωσης του χρόνου σύνδεσης ενός καταναλωτή με το δίκτυο φυσικού αερίου;
Η εμπειρία μας από τη Σαρδηνία δείχνει ότι η χρήση του LNG είναι μια πολύ συμφέρουσα επιλογή για την τροφοδοσία των νησιών.
Στην Ελλάδα ο χρόνος σύνδεσης ρυθμίζεται από τις Αρχές, τη ΡΑΑΕΥ. Αυτό δεν συμβαίνει στην Ιταλία. Εμείς στην Ελλάδα αυτό που προσπαθούμε να βελτιώσουμε είναι να απλοποιήσουμε τις εσωτερικές, δικές μας διαδικασίες για να μειώσουμε τον χρόνο σύνδεσης, γιατί είναι προς το δικό μας συμφέρον να καλύψουμε τα αιτήματα σύνδεσης που παραμένουν εκκρεμή. Δίχως άλλο τους επόμενες μήνες θα έχουμε περαιτέρω βελτίωση.
– Εχετε ανακοινώσει επέκταση της χρήσης φυσικού αερίου στα νησιά. Πώς προχωράει αυτό το σχέδιο;
Κάνουμε μια προσεκτική ανάλυση όσον αφορά την περιοχή της Κρήτης, η οποία μοιάζει πάρα πολύ με τη Σαρδηνία, όπου το 2018 ξεκινήσαμε και ολοκληρώσαμε τις εργασίες μεταφέροντας υγροποιημένο φυσικό αέριο και τροφοδοτήσαμε τις βασικές πόλεις. Σήμερα οι κάτοικοι της Σαρδηνίας πληρώνουν 40% λιγότερο απ’ ό,τι πλήρωναν στο παρελθόν κάνοντας χρήση του LPG, επιτυγχάνοντας παράλληλα και μείωση των εκπομπών ρύπων. Η χρήση του LNG, και αυτό το αποδείξαμε εκτεταμένα στη Σαρδηνία, είναι μια συμφέρουσα εναλλακτική λύση από άποψη κόστους και πολύ αποτελεσματική από άποψη χρόνου για να τροφοδοτούνται νησιά ή απομονωμένες περιοχές δίχως να υπάρχει ανάγκη κατασκευής αγωγών μεταφοράς. Για να σας δώσω μια εικόνα, στη Σαρδηνία έχουμε πάνω από 100 αποθετήρια φυσικού αερίου που τροφοδοτούν περίπου 100 απομονωμένα δίκτυα.
– Ποιες είναι οι προτεραιότητες της εταιρείας για την ελληνική αγορά;
Ανάπτυξη, έτσι ώστε το δίκτυο να μεταφερθεί εκεί που υπάρχει ανάγκη, ψηφιοποίηση και επίσης μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα από το παρελθόν, γιατί με την αύξηση της διείσδυσης μειώνεται και το κόστος των τιμολογίων.
