Στην εποχή της τεχνητής νοημοσύνης (artificial intelligence) που ζούμε σήμερα, η ανάπτυξη των τεχνολογιών της πληροφόρησης και της επικοινωνίας και η αυτοματοποίηση έχουν σημαντική επίδραση στα logistics. Οταν λέμε logistics εννοούμε αυτά σε εθνικό επίπεδο, όπως μεταφορές, κέντρα διανομής και γενικά υποδομές (macrologistics) και εκείνα σε επίπεδο επιχειρήσεων, όπως μεταφορά, αποθήκευση, συσκευασία και εξυπηρέτηση πελατών (micrologistics). Η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να εφαρμοστεί σε εκτελεστικό επίπεδο, δηλαδή στις διαδικασίες με την ανάλυση και αποθήκευση των πληροφοριών και της τυποποίησης με τη βοήθεια της ρομποτικής (χρήση ρομπότ) και σε στρατηγικό επίπεδο από άτομα – στελέχη που διακατέχονται από συναισθήματα και πλήρη συναίσθηση για την οργάνωση και τον προγραμματισμό των εκτελεστικών διαδικασιών.
Σε ό,τι αφορά τα συστήματα πληροφόρησης και επικοινωνίας, η σωστή χρησιμοποίηση αυτών των συστημάτων δεν αυξάνει μόνο την ωφέλεια μιας βελτιστοποίησης ή μιας νέας διαμόρφωσης των διαδικασιών logistics, αλλά επίσης προσφέρει νέες επιλογές στη διαμόρφωση των αλυσίδων logistics. Οι αυξανόμενες απαιτήσεις στα logistics μπορούν να αντιμετωπιστούν στις περισσότερες περιπτώσεις μόνο με συστήματα πληροφόρησης, επικοινωνίας και αυτοματοποίησης. Τα logistics βασίζονται σε μεγάλο βαθμό στη χωρίς προβλήματα από κοινού λειτουργία συστημάτων πληροφόρησης, επικοινωνίας και αυτοματοποίησης πολλών διαφορετικών τμημάτων σε κρατικό επίπεδο και σε επίπεδο επιχειρήσεων. Οσον αφορά σε εθνικό και κρατικό επίπεδο, η έλλειψη της από κοινού λειτουργίας αυτών των συστημάτων μπορεί να δημιουργήσει οδυνηρά αποτελέσματα, όπως συμβαίνει σήμερα στις σιδηροδρομικές συγκοινωνίες (Τέμπη), σε πυρκαγιές (Μάτι) και σε βροχοπτώσεις (Θεσσαλία) κ.λπ. Η εσωτερική και εξωτερική δικτύωση αυτών των συστημάτων αποτελεί αποφασιστικό παράγοντα επιτυχίας της διοίκησης των logistics.
Η ετοιμότητα πληροφόρησης είναι πολύ σημαντική για το κράτος και τις επιχειρήσεις. Τα συστήματα πληροφόρησης, επικοινωνίας και αυτοματοποίησης παρέχουν τη δυνατότητα για διαφανή, ασφαλή και γρήγορη διαμόρφωση των αλυσίδων της διαδικασίας των logistics, έτσι ώστε με αυτόν τον τρόπο να αντιμετωπίζεται η ανάγκη της συνεχώς αυξανόμενης πληροφόρησης. Συγκεκριμένα, για τις επιχειρήσεις σύμφωνα με τα παραπάνω, οι νέες απαιτήσεις μπορούν να αντιμετωπιστούν μόνο μέσω της αξιοποίησης όλων των οργανωτικών και τεχνικών δυνατοτήτων της συνολικής εφοδιαστικής αλυσίδας. Το ύψος του κόστους των logistics στους διάφορους επιχειρηματικούς κλάδους κυμαίνεται από 10% έως 25% του συνολικού κόστους του προϊόντος. Μόνο οι δαπάνες προσωπικού ανέρχονται στα logistics συχνά περισσότερο από 40%. Από μόνα τους, όμως, αυτά τα συστήματα δεν αποτελούν εγγύηση για μια αύξηση της επιτυχίας του κράτους και των επιχειρήσεων. Η επιτυχημένη χρησιμοποίηση αυτών των συστημάτων προϋποθέτει την κατάλληλη τεχνική εφαρμογή και την κατάλληλη οργανωτική δομή.
Η εφαρμογή σύγχρονων τεχνικών της αυτοματοποίησης στα logistics αποκτά όλο και μεγαλύτερη σημασία.
Εάν διατηρηθούν οι υφιστάμενες δομές στις διαδικασίες logistics, αυτό το ποσοστό θα αυξηθεί ακόμη περισσότερο εξαιτίας των νέων απαιτήσεων. Γι’ αυτόν τον λόγο η εφαρμογή των σύγχρονων τεχνικών της αυτοματοποίησης στα logistics αποκτά όλο και μεγαλύτερη σημασία. Η ανάγκη της ανάπτυξης ευέλικτων και αποτελεσματικών λύσεων αυτοματοποίησης είναι επιτακτική. Με την εισαγωγή του ηλεκτρονικού επιχειρείν (e-business) αλλάζουν σημαντικά οι επιχειρηματικές διαδικασίες. Η υιοθέτηση του ηλεκτρονικού επιχειρείν έχει σημαντικές επιδράσεις στη διεκπεραίωση των διαδικασιών στη συνολική αλυσίδα των logistics.
Αυτό ισχύει και για την πλευρά του εφοδιασμού (e-procurement) και για την πλευρά της διευθέτησης των παραγγελιών (e-fulfillment), καθώς και της διανομής. Ο χαρακτήρας των πελατών μέσω του Διαδικτύου επιβάλλει την αυτοματοποίηση. «Σήμερα το βράδυ έγινε η παραγγελία, αύριο το πρωί πρέπει να αποσταλεί». Ετσι το ποσοστό των μικρών παραγγελιών στο σύνολο των παραγγελιών θα αυξηθεί, όπως επίσης και η συχνότητα αποστολής. Κάτι που απαιτεί την αυτοματοποίηση των αποστολών.
*Ο κ. Νικόλαος Παπαβασιλείου είναι ομότιμος καθηγητής στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών.
