Εντονη κινητικότητα καταγράφεται το τελευταίο διάστημα στον κλάδο των τροφίμων και ποτών, καθώς και σε αυτόν του οργανωμένου λιανεμπορίου τροφίμων, με τις συνθήκες να φαίνεται ότι έχουν ωριμάσει για την ολοκλήρωση επιχειρηματικών συμφωνιών εξαγορών και συγχωνεύσεων. Η επιβράδυνση του πληθωρισμού, ο οποίος τα δύο προηγούμενα χρόνια «θόλωσε» ελαφρώς την εικόνα σχετικά με τις πραγματικές επιδόσεις των εταιρειών, καθώς το μεν 2022 καταγράφηκε συμπίεση κερδών λόγω αυξημένου κόστους, το δε 2023 σημειώθηκαν σε αρκετές περιπτώσεις πολύ ενισχυμένα κέρδη λόγω αύξησης τιμών και μειωμένου κόστους, αναμένεται ότι μπορεί να συμβάλει σε πιο ξεκάθαρες αποτιμήσεις των εταιρειών που βρίσκονται στο στόχαστρο επενδυτών. Ταυτόχρονα μπορεί να μετριάσει τις απαιτήσεις των επίδοξων πωλητών. Καθοριστικό ρόλο είτε ως αγοραστές είτε ως πωλητές, λόγω του πεπερασμένου κύκλου ζωής που έχουν, διαδραματίζουν και τη φετινή χρονιά τα επενδυτικά funds, ελληνικά και ξένα, καθώς και εταιρείες συμμετοχών που έχουν στο επίκεντρο των δραστηριοτήτων τους τα τρόφιμα.
Avramar
Στο επίκεντρο των εξαγορών –εάν δεν υπάρξουν εκπλήξεις από κάπου αλλού μέσα στη χρονιά– βρίσκεται η Avramar, με τις πιστώτριες τράπεζες να θέλουν να ολοκληρωθεί η διαδικασία μέσα στο καλοκαίρι, αν και πρόκειται για σενάριο που δεν συγκεντρώνει πολλές πιθανότητες. Το ενδιαφέρον για τη λήψη στοιχείων σχετικά με την Avramar, που παρά τα προβλήματα παραμένει ο αδιαφιλονίκητος ηγέτης του κλάδου των ιχθυοκαλλιεργειών, φέρεται να είναι έντονο.
Η πιο ισχυρή υποψηφιότητα έως τώρα είναι αυτή του σχήματος Atitlan – ADQ, με το μεν Atitlan να είναι ισπανικό fund, τη δε ADQ επενδυτική εταιρεία του Αμπου Ντάμπι. Σε κάθε περίπτωση, η τύχη της συγκεκριμένης διαδικασίας πώλησης αλλά και το εάν η επόμενη ημέρα για την Avramar θα είναι βιώσιμη θα εξαρτηθούν σε σημαντικό βαθμό από το ύψος του «κουρέματος» των χρεών που θα αποφασίσουν οι τράπεζες, επιλογή η οποία πάντως είχε απορριφθεί κατά την πώληση των «Σελόντα» – «Νηρέας» το 2019.
Στον κλάδο των ιχθυοκαλλιεργειών δεν αποκλείεται να υπάρξουν και άλλες εξαγορές, κυρίως διότι πολλές εταιρείες του κλάδου βρίσκονται στο «κόκκινο». Στελέχη με γνώση του κλάδου επισημαίνουν μάλιστα στην «Καθημερινή» της Κυριακής ότι ακόμη και σε εταιρείες που πρόσφατα άλλαξαν χέρια, οι νέοι ιδιοκτήτες εμφανίζονται προβληματισμένοι για την εικόνα που αντίκρισαν και δεν αποκλείεται με τη σειρά τους να αναζητήσουν διέξοδο.
«Μινέρβα Ελαιουργική»
Στην τελική ευθεία βρίσκεται η έναρξη της διαδικασίας πώλησης της «Μινέρβα Ελαιουργικής», κίνηση που γίνεται όχι γιατί η εταιρεία αντιμετωπίζει οικονομικές δυσχέρειες, αλλά διότι ο βασικός της μέτοχος, το fund Diorama Investments SICAR S.A. (Diorama I), συμφερόντων Δημήτρη Δασκαλόπουλου, ολοκληρώνει τον κύκλο ζωής του φέτος και πρέπει να πωλήσει τη συμμετοχή του. Το Diorama 1 κατέχει το 68% της «Μινέρβα», ενώ από 16% κατέχουν τα funds Elikonos Capital και EOS Capital Partners (του Απ. Ταμβακάκη), κάτι που αναμένεται να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στις εξελίξεις, δεδομένων των επενδύσεων του τελευταίου και σε άλλες εταιρείες τροφίμων, αλλά και των συνεπενδύσεων που έχει με τον Σπύρο Θεοδωρόπουλο. Αυτοτελώς αναμένεται να πωληθεί ο κλάδος τυροκομικών της «Μινέρβα», η απόσχιση του οποίου βρίσκεται σε εξέλιξη με την εισφορά της δραστηριότητας σε νέα εταιρεία, η οποία θα φέρει την επωνυμία «Τυροκομεία Δωρική Α.Ε.».
Στις ιχθυοκαλλιέργειες δεν αποκλείεται να πραγματοποιηθεί σειρά εξαγορών, κυρίως διότι πολλές εταιρείες του κλάδου βρίσκονται στο «κόκκινο».
Πωλητήριο θα μπει και στην «Ελληνική Ζυθοποιία Αταλάντης» (ΕΖΑ), όπου επίσης έχει πλειοψηφική συμμετοχή το Diorama 1.
Ο κλάδος τροφίμων εξακολουθεί να βρίσκεται στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος του EOS Capital Partners, με τη διοίκηση του fund να έχει προαναγγείλει ήδη την περαιτέρω επένδυση με 5 εκατ. ευρώ στην εταιρεία κατεψυγμένων λαχανικών Agrifreda, στην οποία εισήλθε το 2020 με επένδυση ύψους 15 εκατ. ευρώ μέσω συμμετοχής σε αύξηση μετοχικού κεφαλαίου.
Το fund SMERC
Ιδιαίτερα δραστήριο (και) στον κλάδο των τροφίμων είναι το fund SMERC με επικεφαλής τον Νίκο Καραμούζη, το οποίο έχει προαναγγείλει τρεις νέες εξαγορές εταιρειών τροφίμων. Πριν από λίγες ημέρες, πάντως, το SMERC εξαγόρασε το 25% που κατείχε η «Ηπειρωτική Βιομηχανία Εμφιαλώσεων» στη βιομηχανία αναψυκτικών ΕΨΑ, κάτι που έχει ως συνέπεια το fund του Ν. Καραμούζη να κατέχει πλέον πάνω από το 90% της ΕΨΑ. Υπενθυμίζεται ότι πέρυσι το καλοκαίρι είχε αποκτήσει περί το 66% της βολιώτικης βιομηχανίας.
Μία τουλάχιστον επένδυση, μέσω εξαγοράς εταιρείας, αυτή τη φορά στον κλάδο των βιολογικών προϊόντων, προγραμματίζει για φέτος ο Ινδός επιχειρηματίας Ταϊζούν Κορακιουάλα, ο οποίος ήδη κατέχει πλειοψηφικές συμμετοχές σε πολλές ακόμη ελληνικές επιχειρήσεις τροφίμων (Olympic Foods, «Κρητών Αρτος», «Ιωνική Σφολιάτα», «Κουλουράδες» κ.ά.).
Συνέχεια εξαγορών αναμένεται επίσης από τη Vivartia, πιθανόν στον κλάδο της εστίασης αυτή τη φορά, μετά τις κινήσεις που έκανε πέρυσι στον κλάδο των τυροκομικών και του παγωτού, ενώ τοπικές αλυσίδες, κατά βάση στην Πελοπόννησο, εξετάζουν αυτή την περίοδο η «ΑΒ Βασιλόπουλος» αλλά και η Retail & More, συμφερόντων Ν. Βαρδινογιάννη (όμιλος AVE), που έχει αναλάβει την ανάπτυξη του σήματος Carrefour στην Ελλάδα και σε άλλες βαλκανικές χώρες.
Τα μεγάλα deals και το «διαζύγιο»
Από αυξήσεις συμμετοχών σε εταιρείες στις οποίες ήδη έχουν τον έλεγχο χαρακτηρίζεται κυρίως η φετινή χρονιά έως τώρα, με τη συνέχεια πάντως να αναμένεται πιο συναρπαστική.
Ηδη, όπως προαναφέρθηκε, το fund SMERC προχώρησε στην αύξηση του ποσοστού του στην ΕΨΑ, ενώ το CVC είναι πλέον μοναδικός μέτοχος στη «Δωδώνη». Υστερα από τη δημόσια πρόταση εξαγοράς που έκανε στις αρχές Απριλίου η SI Food Holdings (η οποία με τη σειρά της ανήκει στο fund CVC) για να αποκτήσει το υπόλοιπο 3,39% της «Δωδώνης», το οποίο δεν κατείχε έως τώρα, έναντι τιμήματος 4,62 ευρώ/μετοχή, πλέον κατέχει το 100% και η εταιρεία είναι μονομετοχική. Μάλιστα η εταιρική επωνυμία της γνωστής γαλακτοβιομηχανίας είναι «Δωδώνη Μονοπρόσωπη Α.Ε.».
Πριν από λίγες ημέρες, εξάλλου, ολοκληρώθηκε η συμφωνία απόκτησης του 60% της εταιρείας catering ΤΟΠ ΚΡΑΦΤ από την κορυφαία εταιρεία του κλάδου στο βιομηχανικό catering, τη «Γευσήνους», η οποία σχεδιάζει τουλάχιστον μία ακόμη εξαγορά μέσα στο 2024. Με την εξαγορά της ΤΟΠ ΚΡΑΦΤ η εταιρεία ενισχύει την παρουσία της στη Βόρεια Ελλάδα, ενώ ο επόμενος στόχος της είναι εταιρεία στην Κεντρική Ελλάδα.
Ποιες αυξήσεις συμμετοχών σημειώθηκαν από τις αρχές του 2024.
Το πράσινο φως στη συμφωνία της ΤΕΜΕΣ (Costa Navarino) και της Premia Properties έδωσε η Επιτροπή Ανταγωνισμού με ομόφωνη απόφασή της την Πρωτομαγιά. Υπενθυμίζεται ότι η Premia Properties μέσω αύξησης μετοχικού κεφαλαίου απέκτησε το 50% της εταιρείας Navarino Vineyards, η οποία πρώτα ήταν 100% θυγατρική της ΤΕΜΕΣ Α.Ε. Προβλέπεται επίσης η δημιουργία κοινής επιχείρησης, μέσω της απόκτησης κοινού ελέγχου, από τις εταιρείες με τις επωνυμίες «Ελληνικά Οινοποιεία Α.Ε.» (των αδελφών Γεωργιάδη, που κατέχουν και την Premia Properties) και ΤΕΜΕΣ. Στόχος της συνεργασίας είναι η δημιουργία επισκέψιμου οινοποιείου στο Μουζάκι Τριφυλίας, το οποίο προγραμματίζεται να είναι έτοιμο στα τέλη του 2025 με αρχές του 2026.
Στις αρχές Μαρτίου, εξάλλου, η Επιτροπή Ανταγωνισμού ενέκρινε επίσης ομόφωνα την απόκτηση κοινού ελέγχου από την εταιρεία Foodcorp Investments Α.Ε., εταιρεία του ομίλου Κοπελούζου, και τη «Γρηγόρης ΑΒΕΕ» επί της εταιρείας «1904 Α.Ε.». Η τελευταία είναι η εταιρεία που έχει αναλάβει την ανακατασκευή, εκμετάλλευση και λειτουργία για είκοσι έτη του κτιριακού συγκροτήματος της «Αίγλης Ζαππείου», προκειμένου να λειτουργήσει ως πολυχώρος εστίασης, αναψυχής, κινηματογράφου και διοργάνωσης εκδηλώσεων. Αρχικά τον έλεγχο της εταιρείας είχε αποκλειστικά η «Γρηγόρης ΑΒΕΕ», μέτοχος σήμερα του 51%.
Μπορεί οι «γάμοι» που έχουν γίνει από τις αρχές του 2024 να μην είναι ακόμη πολλοί, με τους περισσότερους να αναμένονται το επόμενο διάστημα, έχουμε όμως ήδη ένα «διαζύγιο» και μάλιστα αρκετά ηχηρό, τόσο λόγω των εμπλεκόμενων επιχειρηματικών σχημάτων όσο και λόγω του κλάδου που αφορούσε. Ο λόγος για την αποχώρηση της Lyktos Group του Μιχάλη Σάλλα από την επιχείρηση εξυγίανσης και διάσωσης της εταιρείας «Ελληνικές Ιχθυοκαλλιέργειες», η οποία θα αποτελούσε στην πραγματικότητα το όχημα για μεγαλύτερη ενασχόληση με τον κλάδο των ιχθυοκαλλιεργειών αλλά και για τη διεκδίκηση της Avramar.
