Μετά την πύρρειο νίκη του στις εκλογές, ο Ινδός πρωθυπουργός Ναρέντρα Μόντι αντιμετωπίζει τεράστιες οικονομικές προκλήσεις. Πριν κλείσουν οι κάλπες εθεωρείτο ένας χαρισματικός και δημοφιλής ηγέτης ιδίως στον επιχειρηματικό κόσμο, παρά το γεγονός ότι δεν μπόρεσε να μετατρέψει την ταχεία οικονομική ανάπτυξη σε θέσεις εργασίας. Μετά τις εκλογές, προσπαθεί να λύσει το ίδιο παζλ, πλέον όμως από λιγότερο προνομιούχο θέση. Το κόμμα του τιμωρήθηκε στις κάλπες και ο ίδιος ο Μόντι θα πρέπει να σχηματίσει συνασπισμό για να διατηρήσει την εξουσία, γεγονός που θα περιορίσει την ισχύ του. Αποδυναμωμένος πλέον, καλείται να εξισορροπήσει πρόσθετα συμφέροντα, χωρίς να έχει βρει ακόμη τρόπο να βελτιώσει το βιοτικό επίπεδο των Ινδών. Η δημιουργία περισσότερων θέσεων εργασίας είναι η βασική οικονομική πρόκληση της Ινδίας, η νέα κυβέρνηση όμως θα έχει περιορισμένα όπλα στη φαρέτρα της.
Η αποτυχία του κόμματος του Μόντι αποτελεί εν μέρει έκφραση λαϊκής απογοήτευσης, καθώς η Ινδία παραμένει μια χώρα οικονομικής επισφάλειας για εκατοντάδες εκατομμύρια ανθρώπους, με εκπληκτικές αντιθέσεις στον πλούτο. Στις μεγαλουπόλεις τα πεντάστερα ξενοδοχεία με τα πολυτελή σπα ξεφυτρώνουν σε φτωχογειτονιές χωρίς ύδρευση. Και στις αγροτικές περιοχές, ο υποσιτισμός πλήττει πολλά νοικοκυριά, ενώ οι οικογένειες αγωνίζονται να κρατήσουν τα παιδιά τους στο σχολείο.
Η Ινδία παραμένει μια χώρα οικονομικής επισφάλειας για εκατοντάδες εκατομμύρια ανθρώπους, με εκπληκτικές αντιθέσεις στον πλούτο.
Αν και ο πληθυσμός σε ηλικία εργασίας ανέρχεται σε περίπου ένα δισεκατομμύριο άτομα, η Ινδία έχει μόνον 430 εκατ. θέσεις εργασίας, σύμφωνα με το Κέντρο Παρακολούθησης της Ινδικής Οικονομίας. Και οι περισσότεροι εργαζόμενοι απασχολούνται σε επισφαλείς συνθήκες με άθλια μεροκάματα και χωρίς κοινωνική προστασία. Η βελτίωση στο βιοτικό επίπεδο είναι εμφανής σε πολλές πόλεις, από τα πολυώροφα διαμερίσματα, μέχρι τα κλιματιζόμενα εμπορικά κέντρα και τα πολυτελή αυτοκίνητα που πνίγουν τους δρόμους. Τα κέρδη όμως είναι συγκεντρωμένα. Οι επαγγελματίες που εργάζονται σε τεχνολογικά κέντρα στον Νότο και γύρω από το Νέο Δελχί έχουν σημειώσει σημαντική πρόοδο. Μια ταχέως αναπτυσσόμενη εγχώρια αυτοκινητοβιομηχανία αποτελεί πηγή σχετικά υψηλά αμειβόμενων θέσεων εργασίας. Μεγιστάνες όπως ο Γκαουτάμ Αντάνι, ένας από τους πλουσιότερους ανθρώπους της Ασίας, είδαν τις επιχειρηματικές τους αυτοκρατορίες να ανθούν χάρη και στις σχέσεις τους με τον Μόντι. Οι περισσότεροι Ινδοί εργαζόμενοι ωστόσο είναι ουσιαστικά εγκλωβισμένοι στον αποκαλούμενο άτυπο τομέα, σε μικρά καταστήματα ή ως πλανόδιοι στον δρόμο, χωρίς καμία εγγύηση εισοδήματος ή δυνατότητα ανέλιξης.
Η αποτυχία να δημιουργήσει θέσεις εργασίας παρά την οικονομική άνθηση εξηγεί σε μεγάλο βαθμό το γιατί η Ινδία δεν συμμετείχε στην έκρηξη της μεταποίησης που σημειώθηκε στην Ανατολική Ασία τις τελευταίες δεκαετίες. Από τη Νότια Κορέα και την Κίνα μέχρι την Ταϊλάνδη, την Ινδονησία και το Βιετνάμ, εκατομμύρια άνθρωποι ξέφυγαν από τη φτώχεια μέσω των μισθών που κερδίζουν στα εργοστάσια. Η Ινδία δεν συμμετείχε σε αυτόν τον μετασχηματισμό σε μεγάλο βαθμό λόγω της ιστορικής εστίασης στην αυτάρκεια, της περιφρόνησης για το διεθνές εμπόριο και της εξευτελιστικής γραφειοκρατίας. Η κατασκευή αποτελεί μόνο το 13% της οικονομίας της χώρας, σύμφωνα με την Παγκόσμια Τράπεζα. Πρόκειται για χαμηλότερο ποσοστό από ό,τι προ δεκαετίας, όταν ο Μόντι αναλάμβανε καθήκοντα.
Χωρίς ξεκάθαρη πορεία προς τα εμπρός και με φόντο πιο δύσκολες πολιτικές συνθήκες, ο Μόντι ενδέχεται να επεκτείνει τα προγράμματα κοινωνικής πρόνοιας, αξιοποιώντας τα κρατικά ταμεία για να μοιράσει περισσότερα μετρητά σε κοινότητες που έχουν ανάγκη. Μια τέτοια πορεία θα μπορούσε δυνητικά να μειώσει τη διαθέσιμη χρηματοδότηση για έργα πνοής, όπως η κατασκευή αυτοκινητοδρόμων, αεροδρομίων και άλλων υποδομών που απαιτούνται για τη διατήρηση της οικονομικής ανάπτυξης της Ινδίας και για την προσέλκυση επενδυτών. Ορισμένοι φοβούνται ότι η βραχυπρόθεσμη επιδίωξη πολιτικής εύνοιας μέσω της διασποράς χρημάτων θα υπονομεύσει το μακροπρόθεσμο σχέδιο της τόνωσης των θέσεων εργασίας. Οι γεωπολιτικές αλλαγές τέλος φαίνεται να δίνουν στην Ινδία μια νέα ευκαιρία για την ανάπτυξη της παραγωγικής της βάσης. Καθώς οι ΗΠΑ και η Κίνα εμπλέκονται σε εμπορικές εχθροπραξίες, οι πολυεθνικές επιδιώκουν να μειώσουν τη μεγάλη εξάρτησή τους από τα κινεζικά εργοστάσια και αναζητούν ολοένα και περισσότερο την Ινδία ως εναλλακτική. Ωστόσο αυτό απαιτεί προσεγμένα βήματα και επενδύσεις από την κυβέρνηση Μόντι που μοιάζει αδύναμη να εκμεταλλευθεί τη συγκυρία.
