Ξένια Καπόρη, Διευθύντρια Εξωτερικών Υποθέσεων της Roche Hellas
Μετά από μια μακρά περίοδο οικονομικών προκλήσεων, η Ελλάδα επιχειρεί να ανακάμψει από την κρίση και να δημιουργήσει προϋποθέσεις για ταχύτερη και διατηρήσιμη ανάπτυξη στα επόμενα χρόνια. Κεντρικό ζητούμενο στο πλαίσιο αυτής της προσπάθειας αποτελεί η διαμόρφωση ενός βιώσιμου συστήματος υγείας. Από το 2009 και μετά, η δημόσια φαρμακευτική δαπάνη στην Ελλάδα έχει μειωθεί κατά 60%, με αποτέλεσμα να βρίσκεται σήμερα σε επίπεδα πολύ χαμηλότερα του μέσου όρου της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η εμμονή στη σύνδεση των δημοσίων δαπανών υγείας με ένα διαρκώς μειούμενο – τα προηγούμενα χρόνια – ΑΕΠ, την ώρα μάλιστα που οι ανάγκες υγείας και περίθαλψης αυξάνονταν λόγω της επιδείνωσης της κοινωνικοοικονομικής θέσης των πολιτών, ισοδυναμεί με εκ προοιμίου υποεκτίμηση των υγειονομικών αναγκών.
Το γεγονός αυτό, σε συνδυασμό με την απουσία διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων στην αγορά της φαρμακευτικής περίθαλψης, έχει οδηγήσει στην επιβολή οριζόντιων μέτρων περιστολής της δημόσιας δαπάνης, τα οποία πλήττουν ταυτόχρονα τους πολίτες, τις επιχειρήσεις, αλλά και την ελληνική οικονομία.
Tο ύψος των υποχρεωτικών εκπτώσεων και επιστροφών έχει ανέλθει σε δραματικά επίπεδα για τη βιωσιμότητα του κλάδου, με αποτέλεσμα να είναι ορατός ο κίνδυνος της μη πρόσβασης σε καινοτόμες θεραπείες οι οποίες αυξάνουν την επιβίωση και βελτιώνουν την ποιότητα ζωής. Παράλληλα, αποθαρρύνονται οι επενδύσεις των φαρμακευτικών εταιρειών σε κλινικές μελέτες, οι οποίες εκτός από πρώιμη πρόσβαση ασθενών σε καινοτόμα προϊόντα, δημιουργούν σημαντικά οικονομικά οφέλη για το σύστημα υγείας και την εθνική οικονομία. Κι όλα αυτά, την ώρα που με βάση το δημοσιονομικό πολλαπλασιαστή της δημόσιας φαρμακευτικής δαπάνης, εκτιμάται ότι κάθε 1 ευρώ που το σύστημα υγείας δαπανά σε φάρμακα, ισοδυναμεί μεσο-μακροπρόθεσμα με αύξηση του ΑΕΠ κατά 4 ευρώ.
Είναι, επομένως, απαραίτητος ο διάλογος με σκοπό την υιοθέτηση μιας νέας φαρμακευτικής πολιτικής, η οποία θα αντιμετωπίζει τη φαρμακευτική δαπάνη ως επένδυση στη βιώσιμη και συνεκτική ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας.
Στο πλαίσιο αυτό, και σε αντιδιαστολή προς τα οριζόντια περιοριστικά μέτρα, προτείνεται η υιοθέτηση διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων και εργαλείων, ώστε να αξιολογείται η προστιθέμενη αξία των καινοτόμων θεραπειών, τόσο για τον ασθενή και τους φροντιστές του, όσο και για το κοινωνικό σύνολο.
Το σύστημα τιμολόγησης και αποζημίωσης θα πρέπει να αναδιαμορφωθεί, προκειμένου να παρέχει έγκαιρη πρόσβαση στους ασθενείς, να επιβραβεύει την πραγματική καινοτομία, να προάγει την υγιή επιχειρηματικότητα και βεβαίως να εξοικονομεί πόρους στο σύστημα υγείας, όπου αυτό είναι εφικτό. Σε αντιστοιχία με καλές πρακτικές των άλλων ευρωπαϊκών χωρών, είναι δυνατή η ανάπτυξη συμφωνιών επιμερισμού του κινδύνου ή παρόμοιων εργαλείων, μέσω ενός σαφούς και διαφανούς πλαισίου με προκαθορισμένα κριτήρια και χρονοδιάγραμμα. Ταυτόχρονα, οφείλει να ελεγχθεί ο όγκος των συνταγογραφούμενων φαρμάκων, με την εφαρμογή εργαλείων όπως τα θεραπευτικά και συνταγογραφικά πρωτόκολλα, καθώς και μηχανισμών όπως τα μητρώα ασθενών.
Σήμερα, περισσότερο από ποτέ, απαιτείται συνεργασία όλων των εμπλεκόμενων φορέων στο χώρο του φαρμάκου, προκειμένου να εγκαταλειφθεί η μονοδιάστατη και επικίνδυνη επιμονή σε οριζόντια περιοριστικά μέτρα και να αναδειχθεί η σημαντική συμβολή του κλάδου του φαρμάκου στο προσδόκιμο και στην ποιότητα ζωής, στην παραγωγικότητα και στην ανάπτυξη της οικονομίας.
Σε αυτή την κατεύθυνση μπορούν να συνεισφέρουν σημαντικά οι διεθνείς φαρμακευτικές εταιρείες, θέτοντας στην υπηρεσία της Πολιτείας την εξειδικευμένη τεχνογνωσία και την εμπειρία τους. Η πρόταση αυτή συζητήθηκε, μεταξύ άλλων, και κατά τη διάρκεια του πρόσφατου Οικονομικού Φόρουμ των Δελφών (Delphi Economic Forum IV) με θέμα “The Challenge of Inclusive Growth”, στο οποίο η Roche Hellas, επέλεξε να έχει δυναμική παρουσία ως Χρυσός Χορηγός.
Ήδη τα τελευταία χρόνια η εταιρεία, συμμεριζόμενη το όραμα για τη διαμόρφωση ενός ρεαλιστικού πλαισίου στόχων και δράσεων που μετατρέπουν τη γνώση σε καινοτόμες και εξωστρεφείς δραστηριότητες στον τομέα της υγείας, έχει αναλάβει μια σειρά από πρωτοβουλίες, προκειμένου να συνεισφέρει στη διαμόρφωση μιας αποτελεσματικής πολιτικής υγείας.
Μεταξύ αυτών, ήταν η διάθεση των συμπερασμάτων της μελέτης «Το ταξίδι των ασθενών με καρκίνο του μαστού» που πραγματοποιήθηκε με την ευγενική χορηγία της Roche Hellas, με σκοπό τη συμβολή σε μια εμπεριστατωμένη πολιτική για τον καρκίνο του μαστού στην Ελλάδα. Τέλος, αξιοποιώντας τη μεθοδολογία της Πολυκριτηριακής Προσέγγισης στην Ανάδειξη Προτεραιοτήτων (Multiple Criteria Decision Analysis, MCDA), η Roche έχει τεκμηριώσει την ανάγκη να αναδειχθεί η αντιμετώπιση του καρκίνου ως κορυφαία προτεραιότητα, για την πολιτική υγείας στην Ελλάδα.
Επίσης, από το 2016, η εταιρεία συστηματικά αναδεικνύει τις στρεβλώσεις από την αυθαίρετη μείωση της νοσοκομειακής φαρμακευτικής δαπάνης και της θέσπισης κλειστού προϋπολογισμού σε επίπεδα τα οποία δεν ανταποκρίνονται στις υγειονομικές ανάγκες του πληθυσμού της χώρας, καθώς και των οριζόντιων μέτρων όπως η επιβολή υποχρεωτικής έκπτωσης 25% για τα καινοτόμα προϊόντα, απαξιώνοντας την προστιθέμενη αξία της καινοτομίας σε όρους επιβίωσης και ποιότητας ζωής.
Πεποίθησή μας παραμένει ότι η συνεργασία μεταξύ της Πολιτείας και των φορέων του κλάδου μόνο οφέλη μπορεί να δημιουργήσει για τους ασθενείς, αλλά και για την εθνική οικονομία. Γι’ αυτό και παρά τις προκλήσεις των τελευταίων ετών, στη Roche Hellas συνεχίζουμε να επιδιώκουμε το διάλογο και να στηρίζουμε τις απαραίτητες μεταρρυθμίσεις, με στόχο ένα σύγχρονο, βιώσιμο σύστημα υγείας.