Ενα δωμάτιο των θαυμάτων μοιάζει η έκθεση του Τάσου Μαντζαβίνου «Εγώ και ο Δράκος», που εγκαινιάστηκε χθες στην Πινακοθήκη Γκίκα. Ενα δωμάτιο με έργα που θυμίζουν ζωγραφικά χειροτεχνήματα για παιδιά κάθε ηλικίας, με το έντονο χρώμα να ξορκίζει και να τροφοδοτεί τις υπαρξιακές μας αγωνίες, με το γέλιο να εξισορροπεί τον φόβο του θανάτου. Αυτό το τεράστιο «φιδάκι» πάνω στο οποίο βαδίζουμε –μια ιδέα του επιμελητή της έκθεσης Γιώργου Μυλωνά– μετατρέπει το δάπεδο της αίθουσας σε τόπο παιχνιδιού, που αστειεύεται με τα σκαμπανεβάσματα της ζωής· μια ζαριά μάς μεταφέρει από το νήμα του τερματισμού πίσω, στη γραμμή της αφετηρίας. «Σε αυτόν τον ιλιγγιώδη βίο, παίζει όποιος αντέχει», φαίνεται να λέει ο ζωγράφος, και συνεχίζει με τη δουλειά του να μας δίνει την ψυχή του.
Περίπου ένα χρόνο πριν φύγει από τη ζωή, ο Αγγελος Δεληβορριάς οργάνωνε με τον Τάσο Μαντζαβίνο την «επιστροφή» του ζωγράφου στο Μουσείο Μπενάκη, τη φορά αυτή ως «Δράκου». Μέσα στην Πινακοθήκη Γκίκα, δίπλα στα αντικείμενα του Καρυωτάκη, στα έργα του Κόντογλου και του Σπαθάρη, ο Μαντζαβίνος συνομιλεί με τη γενιά του ’30. Πιάνει «κάποια από τα νήματα που υφαίνουν το αφήγημα του ελληνικού μοντερνισμού», όπως σχολιάζει ο Γιώργος Μαγγίνης, επιστημονικός διευθυντής του Μουσείου Μπενάκη, και μας συστήνει από την αρχή το μυθικό πλάσμα, τον «Κατηραμένο Οφι» του Καραγκιόζη, που τον κυνήγησε ο Μεγαλέξανδρος, ο μέγας δρακοκτόνος. Ή μήπως ήταν ο Αη Γιώργης;
Κατασκευές με τσίγκο, ξύλο και άλλα υλικά, που έχει μαζέψει ο καλλιτέχνης από το Μοναστηράκι, μεταμορφώνονται σε δράκους που ξεπηδούν από τα βάθη του ψυχικού κόσμου. «Ο ζωγράφος», λέει ο Τάσος Μαντζαβίνος, «συνομιλεί με το υποσυνείδητό του, για να αντλήσει μια ιδέα». Με αφοσίωση φιλοτεχνεί τα «κεντήματα» όπως του αρέσει να αποκαλεί αυτά τα έργα, και με το πινέλο, το κοπίδι, το στρώσιμο με το χέρι, τα ξυσίματα και τις γραμμές πάνω από το χρώμα, πλάθει εικαστικά τη μορφή της κρυμμένης ύπαρξης. Ονομάζει αυτή τη δουλειά του «τρισδιάστατη ζωγραφική», και για να την καταλάβει κανείς, πρέπει να ακολουθήσει τη σκηνογραφική λογική της έκθεσης, να πλησιάσει τα έργα, να τα περιεργαστεί από όλες τις γωνίες και να ανακαλύψει τα παιχνίδια που παίζουν με το φως και τη σκιά.
«Δεν είμαι ο ζωγράφος του γραφείου, ο διανοούμενος καλλιτέχνης», λέει ο Μαντζαβίνος. «Είμαι χειρώνακτας, γιατί ο ζωγράφος γίνεται καλός μέσα από τη μαστοράντζα. Εκεί τον πάει άλλωστε το πάθος των υλικών του». Σε αυτό το δικό του θέατρο σκιών, ο καλλιτέχνης συμμετέχει «μπαίνοντας» στα έργα και αλλάζοντας μορφές. Για το πραγματικό του πρόσωπο ωστόσο, έχει δημιουργήσει μια μορφή που στέκεται στην κορυφή μιας σκάλας που ήρθε εδώ από το εργαστήριό του. Ενα αυτοπορτρέτο με ψάρι στο κεφάλι. «Εσωτερικότητα, μυστικισμός, συναισθήματα και ηχηρή σιωπή· αυτό σημαίνει για μένα το ψάρι».
Διάρκεια έκθεσης έως 4/1/20.