Μακρά λίστα μεταρρυθμίσεων και ενός εθνικού σχεδιασμού ζητούν από την κυβέρνηση μεγάλοι επιχειρηματίες της χώρας που εμφανίζονται έτοιμοι να συμβάλουν στην αναπτυξιακή προσπάθεια. Οι πρώτες ενέργειες της νέας κυβέρνησης συνέβαλαν στη βελτίωση της εμπιστοσύνης, έβαλαν τις βάσεις για την προσέλκυση αναγκαίων επενδύσεων και ενίσχυσαν τις προοπτικές της οικονομίας βραχυπρόθεσμα, εκτιμούν. Αλλά για να μπει η οικονομία σε μακροπρόθεσμα διατηρήσιμη πορεία ανάπτυξης, χρειάζεται να γίνουν ακόμη πολλά και ρηξικέλευθα, σημειώνουν χαρακτηριστικά. Μεταξύ άλλων η Ελλάδα πρέπει να αγκαλιάσει την ψηφιακή επανάσταση, να ενσωματώσει την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία, να επιταχύνει τον ενεργειακό μετασχηματισμό. Ζητούν επίσης μια σειρά από ρυθμίσεις στην αγορά ενέργειας, στις κατασκευές, στις υποδομές, στην παιδεία, στον τουρισμό και σε όλους σχεδόν τους τομείς της οικονομικής δραστηριότητας. Καθίσταται σαφές πως το 2020 θα είναι απαιτητικό για την κυβέρνηση, σημειώνουν και προσθέτουν πως οι προσδοκίες είναι υψηλές και οι προκλήσεις μεγάλες. Ο ευρύτερος επιχειρηματικός κόσμος είναι όμως πλέον επικεντρωμένος στο πώς θα αναπτυχθεί και όχι μόνο στο πώς θα αμυνθεί, μια μετεωρική αλλαγή της πραγματικότητας σε σχέση με πολύ λίγα χρόνια πριν.
Οπως πάντως υπογραμμίζουν ορισμένοι, «δυστυχώς, το βαθύ κράτος ζει και βασιλεύει και εκεί αρχίζουν τα πολύ δύσκολα για γρήγορες λύσεις και προσέλκυση επενδύσεων». Καλούν την κυβέρνηση να αντιμετωπίσει κομβικά ζητήματα, όπως η απλοποίηση του φορολογικού συστήματος, η ηλεκτρονική διακυβέρνηση, η σταθερότητα στο οικονομικό περιβάλλον. Ζητούν την άμεση και ευρεία μεταρρύθμιση ενός γραφειοκρατικού κράτους που δεν διευκολύνει την ανάπτυξη. Την οικοδόμηση, δηλαδή, μιας νέας πραγματικότητας που απαντά στις ανάγκες της χώρας και αξιοποιεί τις αστείρευτες δυνατότητές της. Επιβάλλεται, λένε, η επικέντρωση στη διαμόρφωση μιας κουλτούρας μακροπρόθεσμου προγραμματισμού και στρατηγικού σχεδιασμού. Παράλληλα τονίζουν πως είναι αναγκαίο όλοι, αλλά ιδιαίτερα τα χαμηλά εισοδήματα, να βιώσουν, έπειτα από τόσα χρόνια κρίσης, βελτίωση της εικόνας.
Βασίλης Θ. Ράπανος
Ακαδημαϊκός, πρόεδρος Δ.Σ. Alpha Bank
Το 2020 τελειώνει μια δραματική δεκαετία για την ελληνική οικονομία και κοινωνία. Προσδοκία όλων μας η νέα χρονιά να στερεώσει την πορεία της οικονομίας προς την κανονικότητα. Τα πρώτα σημάδια είναι ενθαρρυντικά. Ολοι μιλούν για υπερ-πλεονάσματα στον προϋπολογισμό και την ανάγκη να τα μειώσουμε. Εκείνο που δεν μας λένε είναι ότι τα πλεονάσματα αυτά είναι πρωτογενή. Αν υπολογίσουμε στις δαπάνες τους τόκους, τότε τα πλεονάσματα είναι πολύ μικρά, για το 2019 είναι γύρω στο 1,2%, δηλαδή 2,2 δισ. Ακόμη και να μηδενιστεί, θεωρούμε ότι η επιπλέον αυτή κρατική δαπάνη θα τονώσει την ανάκαμψη και θα θέσει την οικονομία σε διατηρήσιμη τροχιά υψηλής μεγέθυνσης; Δεύτερον, η μείωση των φόρων είναι αναγκαία. Θα πρέπει όμως να δούμε και το πώς θα βελτιωθεί η αποδοτικότητα των δαπανών. Αναγκαία είναι και η προσέλκυση επενδύσεων. Για να γίνει αυτό πρέπει η κυβέρνηση να κτίσει αξιοπιστία, με σταθερότητα κανόνων, απλοποίηση διαδικασιών, ένα πιο φιλικό φορολογικό πλαίσιο και ένα υγιές τραπεζικό σύστημα. Η προσπάθεια που έχουν ξεκινήσει όλες οι τράπεζες για εξυγίανση του χαρτοφυλακίου τους πρέπει να στηριχτεί για να μπορέσουν να χρηματοδοτήσουν και πάλι την οικονομία. Είμαστε στον σωστό δρόμο. Ομως οι προκλήσεις είναι πολλές. Εύχομαι να τις μετατρέψουμε σε ευκαιρίες.
Χρήστος Μεγάλου
Διευθύνων σύμβουλος Τράπεζας Πειραιώς
Το 2020 προσδοκούμε να είναι χρονιά κατά την οποία η ελληνική οικονομία θα εισέλθει σε έναν νέο ενάρετο κύκλο, θέτοντας στέρεες βάσεις για μακροπρόθεσμη σταθερή ανάπτυξη. Οι τάσεις και οι εξελίξεις στα κρίσιμα μέτωπα της οικονομίας και της αγοράς, όπως καταγράφονται σήμερα στους βασικούς οικονομικούς δείκτες και στις αποδόσεις των ελληνικών ομολόγων, είναι θετικές. Αυτές τις εξελίξεις πρέπει να τις κεφαλαιοποιήσουμε ταχύτατα, παράλληλα με την επιτάχυνση των αναπτυξιακών διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων και παρεμβάσεων που απαιτούνται, ώστε η ελληνική οικονομία να καταστεί περισσότερο ανταγωνιστική, ανοικτή και ελκυστική για την προσέλκυση άμεσων ξένων επενδύσεων. Στο περιβάλλον αυτό, κομβικός είναι ο ρόλος του τραπεζικού συστήματος, για το οποίο το 2020 θα είναι χρονιά-σταθμός. Το τραπεζικό σύστημα έχει τη ρευστότητα και τα κεφάλαια να υποστηρίξει παραγωγικές, επιχειρηματικές και επενδυτικές δραστηριότητες που θα τροφοδοτήσουν την ανάκαμψη της οικονομίας. Το 2020, η Τράπεζα Πειραιώς έχει προγραμματίσει 5 δισ. ευρώ νέες χορηγήσεις, συμμετέχοντας δυναμικά στην προσπάθεια επίτευξης υψηλών ρυθμών ανάπτυξης χρηματοδοτώντας υγιή επιχειρηματικά σχέδια.
Γιώργος Π. Ζανιάς
Πρόεδρος Δ.Σ. Eurobank
Το τέλος της κρίσης έχει κηρυχθεί και το ζητούμενο πλέον είναι η επιτάχυνση της ανάπτυξης. Τα σημάδια για την επίτευξη αυτού του στόχου είναι θετικά. Πέρα από την ανάγκη για συνέχιση των μεταρρυθμίσεων, δύο είναι οι τομείς στους οποίους πρέπει να υπάρξει άμεσα βελτίωση ώστε να βρεθούν επαρκείς πόροι για να δουλέψει πιο γρήγορα η μηχανή της οικονομίας: η λύση στο πρόβλημα των κόκκινων δανείων και η φορολογική μεταρρύθμιση. Η λύση στο πρώτο πρόβλημα επιταχύνεται με τα σχέδια που ανακοίνωσαν και υλοποιούν οι τράπεζες, ενώ το σχέδιο «Ηρακλής» βοηθάει. Στην περίπτωση όμως της φορολογικής μεταρρύθμισης, η πρόκληση είναι μεγαλύτερη από τα βήματα που έχουν ήδη γίνει, ενώ οι υψηλοί φορολογικοί συντελεστές αποτελούν ευκαιρία για αναπτυξιακή φορολογική μεταρρύθμιση. Το μείγμα της φορολογικής μεταρρύθμισης είναι κρίσιμο προκειμένου να επιτευχθεί αναδιάταξη της οικονομίας υπέρ των επενδύσεων και της παραγωγής και να διορθωθούν μακροχρόνιες διαρθρωτικές αδυναμίες της ελληνικής οικονομίας. Προτεραιότητα π.χ. στη μείωση των ασφαλιστικών εισφορών και διεύρυνση της φορολογικής βάσης λειτουργούν προς αυτή την κατεύθυνση, ενισχύοντας βέβαια και την απασχόληση.
Ευάγγελος Μυτιληναίος
Πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος MYTILINEOS
Η κλιματική αλλαγή και οι επιπτώσεις της πλέον καθορίζουν κατά πολύ τη διεθνή πολιτική σκηνή. Ο εθνικός στόχος για την ενίσχυση του ποσοστού παραγωγής «καθαρής» ενέργειας στο 35%, από 20% έως το 2030 είναι φιλόδοξος, αλλά αναγκαίος. Ως υπεύθυνη επιχείρηση, συντασσόμαστε με αυτήν την προσπάθεια και πορευόμαστε με στόχο στο τέλος του 2030 να έχουμε ολοκληρώσει την «πράσινη» περιβαλλοντική μας στροφή, με το σύνολο των μονάδων σε Ελλάδα και εξωτερικό να ηλεκτροδοτούνται αποκλειστικά από ΑΠΕ. Παράλληλα, καλούμαστε να συμβαδίσουμε με το στοίχημα της 4ης Βιομηχανικής Επανάστασης. Η βελτίωση της παραγωγικότητας θα επιτευχθεί όχι μόνο μέσω των καινοτόμων λύσεων που προσφέρει η τεχνολογία, αλλά και μέσω ενός επενδυτικού πλάνου που θα έχει στόχο την εξοικονόμηση πόρων (φυσικών και οικονομικών), τις καλύτερες περιβαλλοντικές επιδόσεις και τη βέλτιστη διαχείριση του εργατικού δυναμικού. Η μετάβασή μας στη νέα δεκαετία θα πρέπει να διαθέτει προϋποθέσεις ανταγωνιστικότητας σε ένα περιβάλλον γεμάτο προκλήσεις. Η ελληνική βιομηχανία δηλώνει αποφασισμένη. Δηλώνει παρούσα στην πρόκληση του σήμερα και διεκδικεί τη θέση της στο παγκόσμιο στερέωμα.
Δημήτρης Παπαλεξόπουλος
Διευθύνων σύμβουλος ΤΙΤΑΝ
Οι πρώτες κινήσεις της νέας κυβέρνησης συνέβαλαν στη βελτίωση της εμπιστοσύνης, έβαλαν τις βάσεις για την προσέλκυση αναγκαίων επενδύσεων και ενίσχυσαν τις προοπτικές της οικονομίας βραχυπρόθεσμα. Για να μπει, όμως, η οικονομία σε μακροπρόθεσμα διατηρήσιμη πορεία ανάπτυξης, χρειάζεται να γίνουν ακόμα πολλά και ρηξικέλευθα. Στον κόσμο γύρω μας συντελούνται κοσμογονικές αλλαγές με πρωτόγνωρους ρυθμούς. Η Ελλάδα πρέπει να αγκαλιάσει την ψηφιακή επανάσταση, να ενσωματώσει την ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία, να επιταχύνει τον ενεργειακό μετασχηματισμό. Μετά μια χαμένη δεκαετία, έχουμε μείνει πολύ πίσω. Ενώ λοιπόν είναι αναμφίβολα απαραίτητο να εστιάσουμε στην υλοποίηση των μεταρρυθμίσεων που χρειάζονται για να αντιμετωπίσουμε χρονίζουσες και πολυσυζητημένες παθογένειες (φορολογικά, Δικαιοσύνη, αδειοδοτικά, χρηματοδότηση, κ.τ.λ.), δεν έχουμε την πολυτέλεια να τις αφήσουμε να μονοπωλήσουν την ατζέντα. Χρειάζονται ταυτόχρονα τομές στην εκπαίδευση, στις ψηφιακές υποδομές και δεξιότητες, στη στελέχωση του κράτους, στην ενέργεια, στην κυκλική οικονομία και αλλού, οι οποίες θα μας επιτρέψουν να συμμετάσχουμε ισότιμα στον νέο κόσμο που αναδύεται. Οι προσδοκίες από τη νέα κυβέρνηση είναι μεγάλες γιατί οι απαιτήσεις των καιρών είναι μεγάλες. Χρειάζονται στρατηγική σκέψη, τόλμη, αποφασιστικότητα, και αίσθηση επείγοντος.
Γιώργος Περιστέρης
Πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ
Στα θετικά των πρώτων μηνών της κυβέρνησης συγκαταλέγεται η στρατηγική απόφαση για στροφή σε μία νέα ενεργειακή πολιτική, βασισμένη στις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας. Εδώ και πολλά χρόνια επενδύουμε συστηματικά στις ΑΠΕ και με κάθε τρόπο τονίζουμε ότι για λόγους περιβαλλοντικούς, οικονομικούς, κοινωνικούς αλλά και εθνικούς – γεωστρατηγικούς, η χώρα μας μπορεί και πρέπει να στραφεί μαζικά στις άφθονες εγχώριες πηγές καθαρής ενέργειας που διαθέτει, με στόχο την απεξάρτησή μας από τα εισαγόμενα ορυκτά καύσιμα. Για να γίνει αυτό χρειάζεται να υλοποιηθούν άμεσα – εμπροσθοβαρώς μεγάλες επενδύσεις στις ΑΠΕ, σε συστήματα Αποθήκευσης Ενέργειας και σε Διασυνδέσεις. Το τρίπτυχο αυτό (ΑΠΕ – Αποθήκευση – Διασυνδέσεις) μπορεί να προκαλέσει ένα επενδυτικό τσουνάμι αξίας άνω των 8 δισ. ευρώ με πολλαπλά οφέλη για την εθνική οικονομία και την απασχόληση, καθώς μιλάμε για επενδύσεις με μεγάλη εγχώρια προστιθέμενη αξία. Για να γίνει αυτό χρειάζεται μία σειρά από ρυθμίσεις που εκκρεμούν εδώ και χρόνια. Επειδή οι φιλόδοξοι στόχοι που έχουν τεθεί για τις ΑΠΕ δεν θα επιτευχθούν αν δεν ξεκινήσουν τώρα επενδύσεις μεγάλης κλίμακας, πιστεύουμε ότι η κυβέρνηση πρέπει να προχωρήσει άμεσα σε συγκεκριμένες ενέργειες για την έναρξή τους.
Ανδρέας Σιαμισίης
Διευθύνων σύμβουλος ΕΛΠΕ
Η περαιτέρω ενίσχυση του οικονομικού κλίματος και η βελτίωση των βασικών μεγεθών της οικονομίας το 2019 ενισχύουν τις προσδοκίες για τις προοπτικές της χώρας. Ο τομέας της ενέργειας έχει αποδείξει ότι μπορεί να αποτελεί έναν από τους βασικούς αναπτυξιακούς πυλώνες της χώρας. Ως ΕΛΠΕ επενδύσαμε άνω των 3 δισ. την τελευταία δεκαετία, αναβαθμίζοντας σημαντικά το βιομηχανικό δυναμικό του ομίλου, προσφέροντας μοναδικές δυνατότητες εργασίας και παραγωγής προστιθέμενης αξίας στην Ελλάδα, πετυχαίνοντας ταυτόχρονα και τη σημαντικότατη βελτίωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος του ομίλου. Οι εξαγγελίες της κυβέρνησης για την υιοθέτηση της μετάβασης σε ένα νέο ενεργειακό μοντέλο, προκειμένου να επιτευχθεί ο αναγκαίος στόχος μείωσης των εκπομπών αερίων ρύπων, μόνο θετικά μπορούν να εκληφθούν.
Απαιτείται όμως ρεαλισμός όσον αφορά τους στόχους μετάβασης, ολοκληρωμένο σχέδιο με συγκεκριμένες δράσεις, αλλά και επιμονή στη συγκεκριμένη πορεία. Ως ΕΛΠΕ, εκτός της σημαντικής βελτίωσης στις βασικές δραστηριότητες διύλισης και εμπορίας πετρελαιοειδών που ήδη υλοποιούμε, έχουμε αποφασίσει την περαιτέρω επέκταση σε άλλες μορφές παραγωγής ενέργειας που συνάδουν με τους στόχους για την επίτευξη βιώσιμης ανάπτυξης και τη μετάβαση σε μια οικονομία χαμηλών εκπομπών άνθρακα. Στόχος μας είναι να παραμείνουμε ως εταιρεία ένας από τους πιο σημαντικούς «πρεσβευτές» της ελληνικής επιχειρηματικότητας, αλλά και να αναπτύξουμε δραστηριότητες που θα ενισχύσουν περαιτέρω τα οφέλη για την εθνική οικονομία και το σύνολο της κοινωνίας.
Οδυσσέας Αθανασίου
Διευθύνων σύμβουλος Lamda Development
Η Ελλάδα αλλάζει σελίδα και προσελκύει μεγάλους εγχώριους και διεθνείς ομίλους που αναζητούν επενδυτικές ευκαιρίες. Είναι σημαντικό για να γίνουν αυτές οι ευκαιρίες πράξεις, να αρθούν τα εμπόδια που διαχρονικά αντιμετωπίζουν οι επενδυτές στη χώρα, όπως η μεταρρύθμιση ενός γραφειοκρατικού κράτους που δεν διευκολύνει την ανάπτυξη. Η νέα κυβέρνηση έθεσε ως προτεραιότητα τη δημιουργία ενός φιλικού προς το επιχειρείν περιβάλλοντος και την προσέλκυση επενδύσεων που θα δώσουν αναπτυξιακή ώθηση. Τα πρώτα δείγματα γραφής είναι ιδιαίτερα θετικά. Αναφορικά με τη Lamda Development και το έργο του Ελληνικού, η εταιρεία πέτυχε την υπερκάλυψη της αύξησης κεφαλαίου 650 εκατ. ενώ οι συμβατικές εκκρεμότητες, μεταξύ των οποίων η έκδοση των Κοινών Υπουργικών Αποφάσεων, οι περισσότερες έχουν λυθεί.
Με την ολοκλήρωση του διαγωνισμού για το καζίνο, καθώς και των υπολοίπων εκκρεμοτήτων, θα είμαστε έτοιμοι να προχωρήσουμε στην αγορά των μετοχών από το κράτος προκειμένου να ανοίξει ο δρόμος για την υλοποίηση του έργου. Η χώρα μας πρέπει να αξιοποιήσει τις δυνατότητές της, την κομβική γεωγραφική της θέση και το πλούσιο ανθρώπινο κεφάλαιό της. Η έναρξη των εργασιών στο Ελληνικό μπορεί να είναι ένα από τα πρώτα βήματα επιστροφής της στον παγκόσμιο επενδυτικό χάρτη και να σηματοδοτήσει ένα νέο ξεκίνημα για την Αθήνα και την Ελλάδα.
Χρήστος Ιωάννου
Πρόεδρος ομίλου ΑΒΑΞ
Θεωρώ επιτυχία το ότι αφήνουμε πίσω μας το 2019 και μπαίνουμε στο 2020, με τον ευρύτερο επιχειρηματικό κόσμο να είναι πλέον επικεντρωμένος στο πώς θα αναπτυχθεί και όχι μόνο στο να αμυνθεί. Επειτα από μία δεκαετία με ανασφάλεια για το μέλλον της χώρας, τώρα πια μπορούμε να ευελπιστούμε σε μια νέα Ελλάδα, με ανάπτυξη και προοπτικές. Στον κατασκευαστικό τομέα, έργα όπως το Ελληνικό, η γραμμή 4 του μετρό, ο αυτοκινητόδρομος Πάτρα – Πύργος και το αεροδρόμιο στο Καστέλλι, αναμένεται να δώσουν μια νέα πνοή στον κλάδο. Πέρα από αυτά τα έργα, όμως, δεν έχει υπάρξει η κατάλληλη προεργασία και ωριμότητα για να βγαίνουν προς δημοπράτηση και να συμβασιοποιούνται με ταχείς ρυθμούς και άλλα έργα. Πιστεύω πως πλέον πρέπει να υπάρξει ένα στρατηγικό πλάνο από την κυβέρνηση, με τη συνδρομή του κλάδου, που να αποτυπώνει τις προτεραιότητες της χώρας και τους τρόπους με τους οποίους θα υλοποιηθούν. Δεν υπάρχει η πολυτέλεια να γίνονται έργα που δεν είναι απολύτως απαραίτητα. Με το κρατικό ομόλογο πλέον σε ιστορικά χαμηλά επίπεδα, δίνεται η ευκαιρία να προσελκύσει η Ελλάδα ιδιωτικά κεφάλαια για έργα ΣΔΙΤ με πιο χαμηλές αποδόσεις. Αυτό θα δώσει τη δυνατότητα στο κράτος να προχωρήσει οικονομικά στην υλοποίηση νέων έργων προτεραιότητας, αλλά και να επαναπροσδιορίσει πώς λειτουργούν οι υπάρχουσες υποδομές όπως σχολεία, νοσοκομεία, φυλακές κ.ά.
Μιχάλης Στασινόπουλος
Ελληνική Παραγωγή, Βιοχάλκο
Ο νέος χρόνος έχει αυτή τη φορά έναν ευρύτερο συμβολισμό γιατί βρισκόμαστε από πολλές απόψεις σε μια κρίσιμη φάση: To 2019 ήταν μια σημαντική χρονιά για την ελληνική οικονομία, αλλά και μια χρονιά μεγάλων αλλαγών και προκλήσεων στο διεθνές επίπεδο. Στην Ελλάδα έχουμε πια αφήσει πίσω μας τη δεκαετία της κρίσης, το πολιτικό περιβάλλον είναι σταθερό, η οικονομία ανακάμπτει και ο στόχος για μια ανάπτυξη ισχυρή, κοινωνικά συνεκτική, βιώσιμη και διατηρήσιμη είναι σήμερα εθνική προτεραιότητα. Για να τον υλοποιήσουμε, χρειάζεται να ενώσουμε δυνάμεις-κράτος, επιχειρήσεις και πολίτες – και να συν-διαμορφώσουμε ένα εθνικό αναπτυξιακό σχέδιο. Ενα σχέδιο που θα αξιοποιεί τα συγκριτικά μας πλεονεκτήματα. Αυτή η εθνική στρατηγική πρέπει να τεθεί σε υψηλή προτεραιότητα, γιατί το εξωτερικό περιβάλλον είναι γεμάτο προκλήσεις και αβεβαιότητες. Εχουμε γεωπολιτικές ανακατατάξεις, εντάσεις στην περιοχή, διεθνείς οικονομικές ανακατατάξεις, διελκυστίνδα στο παγκόσμιο εμπόριο αλλά και ψηφιακή επανάσταση. Και βεβαίως έχουμε τη μεγάλη πρόκληση της κλιματικής αλλαγής που φέρνει ριζικές μεταβολές στον τρόπο που παράγουμε, καταναλώνουμε και ανακυκλώνουμε. Αν καταφέρουμε να δημιουργήσουμε ένα ρεύμα δημιουργικής προσαρμογής στις νέες συνθήκες, τα οφέλη θα είναι μεγάλα και σε πολλά επίπεδα. Η ελληνική μεταποιητική βιομηχανία είναι έτοιμη για ένα άλμα προς τα εμπρός.
Ανδρέας Ανδρεάδης
Διευθύνων σύμβουλος Sani/Ikos Group
Είναι λάθος να υποτιμήσει κανείς το ιδιαίτερα δύσκολο έργο που έχει μπροστά της η κυβέρνηση Μητσοτάκη, η οποία αναμφίβολα έκανε ένα θετικό ξεκίνημα. Ψηλά στην ατζέντα πρέπει να βρεθεί η γρήγορη αποκλιμάκωση της φορολογίας με αιχμή τη μείωση των ασφαλιστικών εισφορών με παράλληλη αύξηση του κατώτατου μισθού. Είναι αναγκαίο όλοι, αλλά ιδιαίτερα τα χαμηλά εισοδήματα, να βιώσουν, μετά τόσα χρόνια κρίσης, βελτίωση της εικόνας. Εφόσον τα δημοσιονομικά το επιτρέπουν, πρέπει να γίνουν μειώσεις και στον ΦΠΑ. Ιδιαίτερη έμφαση πρέπει να δοθεί στην Παιδεία αλλά και στην Υγεία. Δυστυχώς το βαθύ κράτος ζει και βασιλεύει και εκεί αρχίζουν τα πολύ δύσκολα για γρήγορες λύσεις και προσέλκυση επενδύσεων. Τέλος, πρωταρχικής σημασίας και πάνω από όλα είναι η άμεση ενίσχυση των Ενόπλων Δυνάμεων, ο μόνος τρόπος να αποτραπεί η σύγκρουση με την Τουρκία. Θα ήθελα να δω πρωτοβουλίες και έναν συναινετικό μακροχρόνιο σχεδιασμό με το τελευταίο διαθέσιμο ευρώ τόσο του δημόσιου όσο και του ιδιωτικού τομέα να πηγαίνει προς αυτήν την κατεύθυνση. Ολοι πρέπει να συνεισφέρουμε. Το προσφυγικό ήρθε για να μείνει αλλά και η ορθή διαχείριση αυτού του μεγάλου ζητήματος περνάει από την ισχυροποίηση της αποτρεπτικής ικανότητας της πατρίδας μας.
Μάρι Δασκαλαντωνάκη
Managing Director Grecotel
Οι ελληνικές επιχειρήσεις που κράτησαν όρθια την Ελλάδα στα χρόνια της πρωτοφανούς κρίσης και ιδιαίτερα ο κλάδος του τουρισμού, προσβλέπουν σε ένα ευνοϊκότερο οικονομικό και φορολογικό περιβάλλον που θα ενθαρρύνει τις επενδύσεις και την επέκταση των επιχειρηματικών πρωτοβουλιών. Που θα διευκολύνει τις γραφειοκρατικές διαδικασίες και τη χρηματοδότηση, δημιουργώντας κίνητρα στο εσωτερικό, ενώ ταυτόχρονα θα τις θωρακίζει απέναντι στον διεθνή ανταγωνισμό. Την οικοδόμηση, δηλαδή, μιας νέας πραγματικότητας που απαντά στις ανάγκες μας και αξιοποιεί τις αστείρευτες δυνατότητές μας. Στόχος όλων μας αποτελεί –κάτι που εμείς στην Grecotel το κάνουμε πράξη με τη στρατηγική μας– το brand name Ελλάδα να είναι ταυτόσημο με παγκόσμιο προορισμό. Η πλήρης αποκατάσταση της αξιοπιστίας της χώρας στον διεθνή οικονομικό χάρτη, η επιμήκυνση της τουριστικής σεζόν και το άνοιγμα σε νέες αγορές, ενδυναμώνοντας ταυτόχρονα τη σχέση με τις ήδη υπάρχουσες, αποτελούν τα πρώτα σημαντικά βήματα προς αυτή την κατεύθυνση. Είμαι πεπεισμένη ότι με τη συνεργασία όλων και με στοχευμένη και συνεχή προσπάθεια, μπορούμε να ατενίζουμε το μέλλον με μεγαλύτερη αισιοδοξία.
Γιώργος Στάσσης
Πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος ΔΕΗ
Στις αρχές του 2019 η ΔΕΗ αντιμετώπισε τη μεγαλύτερη κρίση της ιστορίας της με κινδύνους ακόμα και για την επιβίωσή της. H πορεία αυτή έχει αντιστραφεί και η λειτουργική κερδοφορία αυξάνεται και πάλι. Ενώ διεθνείς οίκοι αναβαθμίζουν την πιστοληπτική ικανότητά της.
Παράλληλα, ψηφίστηκε ο νέος νόμος για την αναδιάρθρωση της αγοράς ενέργειας και τον εκσυγχρονισμό της ΔΕΗ. Με τις αλλαγές αυτές η ΔΕΗ παύει να λειτουργεί με όρους παλαιού Δημοσίου. Σειρά έχει το επόμενο βήμα. Η εφαρμογή του νέου επιχειρησιακού σχεδίου της ΔΕΗ. Ενα σχέδιο που στηρίζεται σε τρεις πυλώνες: Την εφαρμογή ενός «Green deal» στην ηλεκτροπαραγωγή. Με την επιτάχυνση της απόσυρσης των λιγνιτικών μονάδων και την ενίσχυση των ΑΠΕ. Την ψηφιοποίηση και λειτουργική αποτελεσματικότητα της ΔΕΗ. Με επενδύσεις για την αναβάθμιση των δικτύων. Εφαρμογή νέων τεχνολογιών σε όλους τους τομείς. Την επέκταση της Επιχείρησης σε δραστηριότητες και προϊόντα προστιθέμενης αξίας με επίκεντρο τον πελάτη. Με έμφαση τόσο στη λιανική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας όσο και σε νέους τομείς, όπως η ηλεκτροκίνηση. Η ΔΕΗ κλείνει μια εποχή στασιμότητας και μετατρέπεται σε μια σύγχρονη ενεργειακή εταιρεία. Προς όφελος της χώρας, του περιβάλλοντος, των καταναλωτών.
Αλεξάντερ Τσινέλ
Διευθύνων σύμβουλος Fraport Greece
Στην εκπνοή του 2019 –που για εμάς ήταν εξαιρετικά παραγωγικό καθώς συνεχίσαμε με αμείωτο ρυθμό την υλοποίηση του επενδυτικού προγράμματος αναβάθμισης των 14 αεροδρομίων– είμαστε γεμάτοι προσδοκίες για τη νέα χρονιά. Το 2020 αποτελεί για τη χώρα και εμάς έτος- ορόσημο, διότι σηματοδοτεί την ολοκλήρωση των έργων εκσυγχρονισμού των 14 αεροδρομίων νωρίτερα από τη συμβατική υποχρέωση. Αναλάβαμε το έργο να βελτιώσουμε την πρώτη και τελευταία εικόνα που αποκομίζουν οι επισκέπτες. Τη νέα χρονιά όλοι εσείς θα είστε κριτές του έργου μας. Ελπίζω να φανούμε αντάξιοι των προσδοκιών σας. Με τους ίδιους ρυθμούς θα συνεχίσουμε. Με τη δημιουργία ακόμα περισσότερων συμμαχιών για την ανάδειξη και προώθηση όλων των προορισμών σε ολοένα και περισσότερους ταξιδιώτες. Ο στόχος, άλλωστε, είναι κοινός. Ανυπομονώ τους επόμενους μήνες να συναντηθώ και πάλι με όλους τους τοπικούς φορείς των 14 περιοχών, να εγκαινιάσουμε τις νέες εγκαταστάσεις, να δούμε θέματα κοινού ενδιαφέροντος. Παράλληλα, ευελπιστούμε πως οι επενδύσεις σε ένα ευρύτερο πλαίσιο υποδομών και υπηρεσιών τόσο από την πολιτεία όσο και από την ιδιωτική πρωτοβουλία σε όλη την Περιφέρεια, θα κάνουν τους τουριστικούς προορισμούς πιο ανταγωνιστικούς.
Χρήστος Χαρπαντίδης
Διευθύνων σύμβουλος «Παπαστράτος»
Είμαστε μπροστά σε μια νέα πραγματικότητα. Βλέποντας τα πράγματα από τη μεριά του επιχειρείν, αναγνωρίζει κάνεις προγραμματισμό, οργάνωση και μια σύνθετη θεώρηση των πραγμάτων που μέχρι πρόσφατα δεν είχαμε συνηθίσει στη δημόσια λειτουργία. Η ενίσχυση της καινοτομίας, η προσέλκυση επενδύσεων και η ανάπτυξη της αγοράς εργασίας δείχνουν να είναι ζητούμενα. Η μεγάλη αλλαγή που προσδοκούμε προς όφελος της κοινωνίας έχει μπροστά της κομβικά ζητήματα, όπως η απλοποίηση του φορολογικού συστήματος, η ηλεκτρονική διακυβέρνηση και η σταθερότητα στο οικονομικό περιβάλλον. Παράλληλα έχουμε αποφάσεις ουσίας αλλά και έντονου συμβολισμού που εκκρεμούσαν και πλέον ξεκινούν να εφαρμόζονται, όπως ο αντικαπνιστικός νόμος. Για εμάς στην Παπαστράτος, το πραγματικό στοίχημα για το οριστικό τέλος του τσιγάρου είναι σύνθετο και δεν σταματάει στα πρώτα αυτονόητα βήματα. Ιδανικό θα είναι όλοι μαζί να συνεχίσουμε να συνεργαζόμαστε ακόμα πιο αποτελεσματικά, στη βάση ενός ανοιχτού διαλόγου που θα εδράζεται σε δεδομένα και όχι σε ιδεοληπτικές απόψεις του παρελθόντος. Να κάνουμε πράξη όσα υποσχόμαστε. Εκεί θα ανακτηθεί η εμπιστοσύνη, εκεί θα εδραιωθεί η αξιοπιστία, εκεί θα κριθεί η επιτυχία που θα οδηγήσει όλη την κοινωνία ένα βήμα πιο μπροστά.
Μάριος Ψάλτης
Διευθύνων σύμβουλος PwC
Το ξεκίνημα της κυβέρνησης ήταν θετικό. Επέδειξε ετοιμότητα με προτάσεις και οργανωμένη σκέψη για την υλοποίησή τους. Δημιούργησε έτσι υψηλές προσδοκίες για άμεση εφαρμογή αλλά και πεδίο για εύκολη κριτική. Το 2020 χρειάζεται να προχωρήσει ακόμη πιο δυναμικά στην προώθηση των απαιτούμενων μεταρρυθμίσεων. Επιβάλλεται η επικέντρωση στη διαμόρφωση μιας κουλτούρας μακροπρόθεσμου προγραμματισμού και στρατηγικού σχεδιασμού. Η επίτευξη αποτελεσματικού συστήματος παιδείας, υγείας και απονομής δικαιοσύνης, προϋποθέτει σχεδιασμό, ο οποίος θα δώσει ώθηση στις μεταρρυθμίσεις. Η καλλιέργεια μιας νέας αντίληψης που προάγει την ατομική πρωτοβουλία και λογοδοσία θα ενισχύσει την υγιή επιχειρηματικότητα. Η ιδιωτική πρωτοβουλία πρέπει να διευκολύνεται αλλά ταυτόχρονα να ελέγχεται. Αυτό απαιτεί απόσταση μεταξύ κράτους και επιχειρηματιών και ενίσχυση των ανεξάρτητων αρχών και ελεγκτικών μηχανισμών. H κυβέρνηση επέδειξε αποτελεσματικότητα στην κατάκτηση γρήγορων νικών. Πλέον, απαιτείται πιο σκληρή δουλειά και έργο για τον εκσυγχρονισμό του κράτους, την ενίσχυση των θεσμών και την τοποθέτηση της οικονομίας σε στέρεες βάσεις. Το επόμενο διάστημα είναι ιδιαίτερα κρίσιμο για να προσελκύσει η χώρα επενδύσεις.
Γιου Ζενγκάνγκ
Πρόεδρος ΟΛΠ COSCO Shipping
Οι επιδόσεις του Οργανισμού Λιμένος Πειραιώς αποδεικνύουν πως οι επενδύσεις της COSCO Shipping στο λιμάνι του Πειραιά μπορούν να στηρίξουν την οικονομική ανάπτυξη και να είναι επωφελείς για την Ελλάδα. Με την ελληνική κυβέρνηση που ανέδειξαν οι εθνικές εκλογές του Ιούλιο λάβαμε ύστερα από μεγάλο χρονικό διάστημα προηγούμενης αναμονής την έγκριση για να προχωρήσουμε στην υλοποίηση περεταίρω σημαντικών επενδύσεων, που θα καταστήσουν τον Πειραιά όχι μόνον το σημαντικότερο λιμάνι της Μεσογείου αλλά και της Ευρώπης και ένα από τα σημαντικότερα παγκοσμίως. Επενδύσεις που θα δημιουργήσουν ακόμη περισσότερες νέες θέσεις εργασίας και έσοδα για το ελληνικό Δημόσιο. Θέλουμε να πιστεύουμε ότι τώρα οι αρμόδιες αρχές θα επανεξετάσουν σύντομα και την επέκταση του Σταθμού Εμπορευματοκιβωτίων, ως μία νέα μεγάλη επένδυση που θα εδραιώσει το λιμάνι του Πειραιά στα κορυφαία Container Terminals της Ευρώπης. Η πορεία, οι επιδόσεις και οι σχεδιασμοί του Οργανισμού Λιμένος Πειραιώς τυγχάνουν πλέον και ευρύτερης της ελληνικής στήριξης όπως μαρτυρά η εξασφάλιση χρηματοδότησης ύψους 140 εκατ. ευρώ από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων. Μια συμφωνία που επίσης έκλεισε μετά τα μέσα του 2019 και έρχεται ύστερα από μια διαδικασία ενδελεχούς αξιολόγησης που αντικατοπτρίζει τα πολλαπλά οφέλη που θα προκύψουν από το μεγαλύτερο επενδυτικό πρόγραμμα στην ιστορία του λιμανιού του Πειραιά και ένα από τα μεγαλύτερα πανελλαδικά.
Γιάννης Ρέτσος
Πρόεδρος ΣΕΤΕ
Το τέλος του έτους βρίσκει τη χώρα σε κλίμα συγκρατημένης αισιοδοξίας. Είναι γεγονός ότι κλείνει η παρατεταμένη περίοδος κρίσης και έχουν μπει οι βάσεις που θα οδηγήσουν σε μια σταθερή, βιώσιμη, αναπτυξιακή φάση. Ο τουρισμός σε αυτή την προσπάθεια εξακολουθεί και είναι ανθεκτικός και παραμένει βασικός παραγωγικός πυλώνας της χώρας. Ταυτόχρονα, όμως, η Ελλάδα συγκαταλέγεται πλέον στις σημαντικότερες τουριστικές χώρες διεθνώς. Ως εκ τούτου, στις προτεραιότητες όλων, πρέπει να είναι η διαμόρφωση ενός στοχευμένου αναπτυξιακού σχεδίου που θα δείξει την πορεία προς το μέλλον και να ξεκινήσει μία σειρά βασικών δομικών αλλαγών. Οι συνθήκες είναι πλέον ώριμες. Είναι ευκαιρία να κλείσουν τα παρατεταμένα ανοιχτά μέτωπα για τον τομέα, με τη διαμόρφωση ενός μείγματος πολιτικής, που θα συμβάλει στην ανταγωνιστικότητα των τουριστικών επιχειρήσεων και ενδεικτικά θα περιλαμβάνει μείωση του ΦΠΑ (σε διαμονή, εστίαση και εγχώρια μεταφορά επιβατών), αποκλιμάκωση της φορολόγησης της εργασίας, κατάργηση του φόρου διαμονής, ρύθμιση των βραχυχρόνιων μισθώσεων και τη χάραξη ενός απλού και φιλοεπενδυτικού χωροταξικού πλαισίου. Εμείς από την πλευρά μας θα συνεχίσουμε να αναδεικνύουμε τα ζητήματα στο δημόσιο διάλογο και να επιμένουμε για αλλαγή νοοτροπίας και ατζέντας σε όλα τα επίπεδα.
Ανδρέας Ταπραντζής
Διευθύνων σύμβουλος AVIS Greece
Αναμφισβήτητα το 2019 κλείνει με θετικά αποτελέσματα για την κυβέρνηση. Η επιτάχυνση των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων, η αναβάθμιση της πιστοληπτικής διαβάθμισης της χώρας, η αποπληρωμή του ΔΝΤ, οι φορολογικές ελαφρύνσεις και η επίτευξη αρνητικού κόστους βραχυπρόθεσμου δανεισμού συνέβαλαν καθοριστικά στην επιστροφή της Ελλάδας στην κανονικότητα της Ευρωζώνης. Οι προοπτικές της οικονομίας έχουν βελτιωθεί θεαματικά. Για πρώτη φορά, στα τελευταία 15 χρόνια, σημειώνεται ραγδαία βελτίωση των δεικτών οικονομικού κλίματος και καταναλωτικής εμπιστοσύνης. Ο τουρισμός, που στηρίζει το ΑΕΠ, θα κλείσει με θεαματική αύξηση των εσόδων, παρά την κόπωση των διεθνών αφίξεων. Μια τάση που θα συνεχιστεί τα επόμενα χρόνια. Επιπλέον, η πράσινη ανάπτυξη έρχεται δυναμικά στο προσκήνιο με θεσμοθέτηση κινήτρων για τη μείωση της ρύπανσης, με χρήση ηλεκτρικών αυτοκινήτων και την ενίσχυση του car sharing μεταξύ άλλων. Είναι βέβαιο ότι αυτή η πορεία θα οδηγήσει σε υψηλή ανάπτυξη και το 2020, εφόσον διατηρηθεί και υποστηριχθεί από αύξηση των επενδύσεων σε όλους τους τομείς της οικονομίας. Βέβαια, το 2020 θα είναι απαιτητικό για την κυβέρνηση. Οι προσδοκίες είναι υψηλές και οι προκλήσεις μεγάλες. Η διεθνής ρευστότητα, η αλλαγή των γνωστών κανόνων, οι γεωπολιτικές προκλήσεις, το μεταναστευτικό και οι εγχώριες αγκυλώσεις θα είναι στο επίκεντρο.