Ο ψηφιακός μετασχηματισμός στην επιχειρηματική δραστηριότητα παγκοσμίως είναι μια εξέλιξη που επεκτείνεται σταδιακά για πάνω από δύο δεκαετίες και αναδιαμορφώνει ουσιαστικά τον παραγωγικό ιστό ανατρέποντας τις παραδοσιακές ισορροπίες τόσο στη χρήση των κεφαλαιακών πόρων όσο και στην κατανομή εργασίας. Στην κατεύθυνση αυτή διαμορφώνονται σημαντικές ευκαιρίες για γεωγραφική αναδιάταξη του ρόλου και της επιρροής των οικονομιών.
Ο ψηφιακός μετασχηματισμός αξιοποιεί στο έπακρο τις ψηφιακές τεχνολογίες μέσω τριών αλληλοσχετιζόμενων πυλώνων:
– Tου μετασχηματισμού της εμπειρίας καταναλωτών στο πλαίσιο μιας στρατηγικής με γνώμονα τον πελάτη.
– Tου μετασχηματισμού των επιχειρηματικών διαδικασιών σε συνάρτηση με την αυτοματοποίηση και ανασχεδιασμό για μείωση κόστους και αύξηση παραγωγικότητας.
– Tου μετασχηματισμού του επιχειρηματικού μοντέλου μέσω της προσφοράς νέων καινοτόμων ψηφιακών υπηρεσιών ή/και βιώσιμης νέας επιχειρηματικής δραστηριότητας.
Προϋπόθεση για την πλήρη επιτυχή εφαρμογή του είναι η ένταξή του σε μια ολοκληρωμένη επιχειρηματική στρατηγική με τις αναγκαίες επενδύσεις σε υποδομές, τις κατάλληλες οργανωσιακές δομές αλλά και την ύπαρξη ανθρώπινου δυναμικού υψηλών ψηφιακών δεξιοτήτων.
Η περίοδος της πανδημίας ήταν καταλύτης για την εμπέδωση της αξίας του ψηφιακού μετασχηματισμού γιατί αναδείχθηκε ως πολύτιμο εργαλείο για τις επιχειρήσεις ώστε να καλύψουν τις λειτουργικές τους ανάγκες την εποχή του lockdown. Επιβεβαιώνοντας την προσέγγιση που θέλει η κρίση να δημιουργεί ευκαιρίες, η περίοδος αυτή έδωσε τη δυνατότητα στις επιχειρήσεις αλλά και στις υπηρεσίες του Δημοσίου να διαγνώσουν τόσο τις δυνατότητες όσο και την ευκολία αξιοποίησης του ψηφιακού μετασχηματισμού.
Οι αλλαγές εντοπίζονται τόσο στο επίπεδο των συναλλαγών αλλά και στον χώρο των μετασυναλλακτικών υπηρεσιών. Τα εμβληματικότερα παραδείγματα είναι από τη μια η απομάκρυνση από τον «κύκλο συναλλαγών» (open – outcry) που εκτόξευσε την αξία των συναλλαγών στα χρηματιστήρια αλλά και τη διαφάνεια, και από την άλλη η αντικατάσταση των έγχαρτων τίτλων από τους άυλους υποστηρίζοντας τον διακανονισμό μεγαλύτερων όγκων και αποτελεσματικότητα στη φύλαξη και διαχείριση της περιουσίας των επενδυτών.
Στο πλαίσιο αυτό, το Χρηματιστήριο Αθηνών έχει αναπτύξει εδώ και χρόνια ποιοτικές ψηφιακές υποδομές και συστήματά ώστε να στηρίζει επιτυχώς τις κύριες λειτουργίες του: τη διαπραγμάτευση, τη διαχείριση εντολών, την εκκαθάριση, τον διακανονισμό, την πληροφόρηση κ.ά. Παράλληλα, αξιοποιεί την πολυετή τεχνογνωσία του προσφέροντας ολοκληρωμένες ψηφιακές υπηρεσίες και σε άλλα χρηματιστήρια όπως αυτό της Κύπρου, στο Χρηματιστήριο Ενέργειας καθώς και σε πολλούς άλλους οργανισμούς.
Η δραστηριότητα αυτή αναβαθμίζει σταδιακά το παραδοσιακό επιχειρηματικό μοντέλο του Χ.Α. σε έναν σύγχρονο πάροχο ψηφιακών υπηρεσιών που, εκτός από τη φιλοξενία ψηφιακών υποδομών για τρίτους, δίνει τη δυνατότητα στους οργανισμούς-χρήστες να λειτουργήσουν απρόσκοπτα και αποδοτικά εν μέσω πανδημίας.
Τo υπερσύγχρονο κέντρο δεδομένων (Data Center) του Χ.Α. που βρίσκεται στο κέντρο της Αθήνας, κατασκευασμένο σύμφωνα με τις πλέον αυστηρές διεθνείς ποιοτικές προδιαγραφές, αναδεικνύει χαρακτηριστικά τη μακρά και ουσιαστική πορεία του ομίλου στην ψηφιακή του μετεξέλιξη. Με ιδιαίτερα υψηλά και αυστηρά επίπεδα φυσικής ασφάλειας και εφεδρείας, αξιοποιεί με απόλυτη επιτυχία και αποτελεσματικότητα τη δυνατότητα φιλοξενίας μέρους ή του συνόλου των πληροφοριακών συστημάτων υποδομών κέντρων δεδομένων.
Οι ψηφιακές υπηρεσίες που αναδείχθηκαν, ιδιαιτέρως λόγω της πανδημίας, αφορούν κατά πρώτον τις αναγνωρισμένες ηλεκτρονικές υπογραφές οι οποίες έχουν την ίδια νομική εγκυρότητα με τις ιδιόχειρες υπογραφές και κατά δεύτερον τις ψηφιακές γενικές συνελεύσεις, με τις εισηγμένες εταιρείες να κάνουν χρήση ηλεκτρονικής πλατφόρμας τηλεδιάσκεψης με παράλληλη δυνατότητα των μετόχων να ψηφίζουν ηλεκτρονικά για τα θέματα της γενικής συνέλευσης.
Η υπηρεσία AXIA e-Share-holders’ Meeting, αποτέλεσμα άριστων ανακλαστικών του Χ.Α. για προσαρμογή στις ιδιαίτερες συνθήκες που βιώνουμε, παρέχει υποστήριξη στις εταιρείες σε όλα τα στάδια, από την προετοιμασία έως και την ολοκλήρωση διεξαγωγής της γενικής συνέλευσης, προσαρμόζεται δε στις υποδείξεις και ιδιαίτερες ανάγκες της κάθε εταιρείας. Οι συμμετέχοντες μπορούν σε web περιβάλλον να παρακολουθήσουν τη γενική συνέλευση, να λαμβάνουν τον λόγο και ασφαλώς να ψηφίζουν επί των θεμάτων αυτής. Ειδική πρόβλεψη υπάρχει και για τις περιπτώσεις επιστολικής ψήφου, καθώς εάν αυτή αποσταλεί από τους μετόχους ή τους αντιπροσώπους τους στην εταιρεία μέσω αλληλογραφίας, παρέχεται η δυνατότητα ενημέρωσης της πλατφόρμας και με τις ψήφους αυτές.
Με το σύστημα «υποδομή δημόσιου κλειδιού» (Public Key Infrastructure PKI), το Xρηματιστήριο λειτουργεί ως αναγνωρισμένος πάροχος υπηρεσιών εμπιστοσύνης (Qualified Trust Service Provider – QTSP) και ηλεκτρονικών υπογραφών (digital signatures). Η χρήση αυτής της υπηρεσίας προσφέρει στρατηγικά πλεονεκτήματα στους οργανισμούς που την αξιοποιούν λόγω ευκολίας χρήσης της, μεγάλης ευελιξίας και ασφάλεια (καθώς είναι αδύνατον να πλαστογραφηθεί), σημαντικής μείωσης κόστους (εκτυπώσεων, χαρτιού κ.λπ.), εξοικονόμησης χρόνου και, τέλος, μείωσης του περιβαλλοντικού αποτυπώματος. Η αποδεδειγμένη –και μέσω συμμετοχής του σε ευρωπαϊκά έργα– εμπειρία του Χ.Α. σε eIDAS Trusted Services και η χρήση των υποδομών ενός από τα πλέον σύγχρονα κέντρα δεδομένων στην περιοχή των Αθηνών αποτυπώνουν και διασφαλίζουν στον χρήστη την υψηλή ποιότητα της παρεχόμενης υπηρεσίας.
Ετσι, οι δύο αυτές ψηφιακές υπηρεσίες προσφέρουν τη δυνατότητα στις εταιρείες να λειτουργήσουν απρόσκοπτα και αποδοτικά στην εποχή της πανδημίας με την πιστοποιημένη εξ αποστάσεως συνεργασία μέσω της ψηφιακής υπογραφής και την ασφαλή διεξαγωγή της γενικής συνέλευσης των μετόχων, της πιο ουσιαστικής διαδικασίας στο πλαίσιο της εταιρικής διακυβέρνησης αναγκαίας για την επιχειρησιακή συνέχεια και της εύκολης και αδιάβλητης αντιπροσώπευσης των μετόχων.
* Ο κ. Γιώργος Δουκίδης είναι πρόεδρος της Στρατηγικής Επιτροπής Πληροφορικής του ομίλου Χρηματιστηρίου Αθηνών.