Των ΦΙλιππα ΝΙκολαου (PH.D.) (1) – και ΦΙωτακη ΘεμΙστοκλη (M.SC. LSE) (2)
Μέρος μιας πολυσύνθετης μελέτης για την επενδυτική συμπεριφορά των Ελλήνων Επενδυτών Αμοιβαίων Κεφαλαίων πρόκειται να δημοσιευτεί σύντομα από τους συγγραφείς του άρθρου αυτού σε έγκυρο επιστημονικό περιοδικό του κλάδου (Applied Economics Letters, 2004). H έρευνα εξετάζει τα πρότυπα με τα οποία οι Ελληνες επενδυτές επιλέγουν μετοχικά αμοιβαία κεφάλαια, τη μεσοπρόθεσμη κερδοφορία των επιλογών τους και την επίδραση της επενδυτικής τους συμπεριφοράς στην επίδοση του κάθε αμοιβαίου κεφαλαίου ξεχωριστά.
Η διαχρονικά αυξανόμενη προτίμηση των επενδυτών προς τον θεσμό των Α/Κ καθιστά τη μελέτη του, ευθύνη. Εύλογα ερωτήματα δημιουργούνται ως προς το αν οι επενδυτές επιλέγουν το αμοιβαίο κεφάλαιό τους με κριτήρια που θα τους εξασφαλίζουν τη μέγιστη δυνατή απόδοση με την ανάληψη ελάχιστου κίνδυνου. Ως γνωστόν, ένας επενδυτής οφείλει να επιλέγει το αμοιβαίο του με βάση κριτηρίων όπως η στρατηγική του, η ποιότητα διαχείρισης, το επενδυτικό ρίσκο και ο ορίζοντας της επένδυσης, οι προμήθειες, το παρελθόν επίδοσης του αμοιβαίου (βάση επιστημονικών κριτηρίων όπως το κριτήριο του Sharpe, το άλφα του Jensen, η μέθοδος της Morningstar κ.λπ.). Επ’ ουδενί δεν πρέπει κάποιος να προβάλει τις μελλοντικές αποδόσεις με βάση τις αντίστοιχες παρελθούσες.
Η παρούσα μελέτη χρησιμοποιεί ετήσια δεδομένα μετοχικών αμοιβαίων κεφαλαίων (αποδόσεις, εισροές και εκροές κεφαλαίων) για την περίοδο 1997 – 2002. Εφαρμόζει προηγμένες οικονομετρικές τεχνικές (Systems of Seemingly Unrelated Regressions, SpearmaRank Correlatiotest κ.λπ.) σε συνδυασμό με τη μέθοδο αξιολόγησης αμοιβαίων κεφαλαίων του ανεξάρτητου αμερικανικού οργανισμού Morningstar (Morningstar Risk Adjusted Return). Η παρούσα μελέτη αποτελεί σημαντική καινοτομία στον βαθμό που ανιχνεύονται για πρώτη φορά συμπεριφορές επενδυτών μιας μικρής κεφαλαιαγοράς με χαρακτηριστικά όπως η ύπαρξη ασύμμετρης πληροφόρησης, η χαμηλή εμπορευσιμότητα των μετοχικών τίτλων κ.λπ.
Τα σημαντικότερα αποτελέσματα της μελέτης είναι τα εξής: Οι ετήσιες καθαρές εισροές κεφαλαίων στα Α/Κ συσχετίζονται θετικά με την απόδοση και την επίδοσή τους κατά Morningstar. Αυτό σημαίνει ότι οι επενδυτές «θαμπώνονται» από τις τρέχουσες αποδόσεις των αμοιβαίων και καταφεύγουν σε εκείνα τα Α/Κ που τη συγκεκριμένη χρονική στιγμή έχουν καλύτερη απόδοση. Επίσης τα δεδομένα αποκαλύπτουν πως υπάρχει μικρή ποικιλία επικινδυνότητας στα ελληνικά μετοχικά αμοιβαία. Η μελέτη συμπεραίνει πως οι Ελληνες επενδυτές είναι αδιάφοροι προς τις παρελθούσες αποδόσεις Α/Κ καθώς και ως προς την παρελθούσα τους επίδοση. Παράλληλα, οι εισροές και οι εκροές κεφαλαίων από τα Α/Κ δεν επηρεάζουν την επίδοσή τους. Αυτό είναι ένα πολύ σημαντικό εύρημα, καθώς συχνά ορισμένοι διαχειριστές χρησιμοποιούν τις εισροές και τις εκροές κεφαλαίων ως πρόσχημα για την κακή επίδοσή τους. Τέλος, το πιο σημαντικό εύρημα της μελέτης είναι πως τα αμοιβαία που δέχονται τις μεγαλύτερες εισροές χρήματος σε μια δεδομένη χρονιά είναι και εκείνα που αποδίδουν χειρότερα την επόμενη. Με άλλα λόγια, οι Ελληνες επενδυτές επιλέγουν αμοιβαία των οποίων η επίδοση δεν τους δικαιώνει σε ορίζοντα ενός έτους.
Ανακεφαλαιώνοντας, οι Ελληνες επενδυτές είναι παρορμητικοί ως προς τις προτιμήσεις τους, γεγονός που τους οδηγεί σε λανθασμένες μεσοπρόθεσμες επιλογές. Η κατανόηση της συμπεριφοράς των Ελλήνων μεριδιούχων Α/Κ συμβάλλει στην αποτελεσματική λειτουργία της χρηματιστηριακής αγοράς. Ως εκ τούτου απαιτείται η διοχέτευση πόρων στην ενδελεχή έρευνα του φαινομένου αυτού.
(1) Επίκουρος Καθηγητής, Τμήμα Χρηματοοικονομικής και Τραπεζικής Διοικητικής, Παν. Πειραιά
(2) Στρατηγικός Αναλυτής, Διεθνείς Αγορές Κυβερνητικών Ομολόγων, IDEAglobal, Λονδίνο.