Την τελευταία διετία η πλειοψηφία των δημοσίων εγγραφών έπεσε στο κενό, δεδομένου ότι από τις 21 νέες εισαγωγές στο Χρηματιοστήριο οι 15 μετοχές διαπραγματεύονται με σημαντικές απώλειες από την τιμή διάθεσης και σε δύο εταιρείες, (ΕΜΦΑΣΙΣ και ΗΠΕΙΡΩΤΙΚΗ) ανεστάλη η διαπραγμάτευση, διότι υπάρχουν σοβαρές ενδείξεις ότι παρουσίαζαν πλαστούς ισολογισμούς.
Η παρατήρηση που περιλαμβάνεται στο θέμα που δημοσιεύουμε σήμερα (σελ. 9) είναι αποκαλυπτική της νοσηρότητας που επικρατεί στο σύστημα δημοσίων εγγραφών και αναδοχής. Υποτίθεται ότι οι ανάδοχες τράπεζες που προτείνουν στο επενδυτικό κοινό μια μετοχή, έχουν μελετήσει τα στοιχεία της εταιρείας και αναλαμβάνουν τις ευθύνες που τους αναλογούν. Στην πράξη όμως όταν η τιμή νεοεισαγόμενης μετοχής καταρρέει και τα στοιχεία που έχουν υπόψη τους οι επενδυτές για τα έσοδα ή τα κέρδη της εταιρείας την ερχόμενη χρονιά αποδεικνύονται ανεφάρμοστα, υπάρχει πρόβλημα. Πολύ περισσότερο όταν διαπιστώνεται ότι τα στοιχεία των ισολογισμών, δεν ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα.
Και στην περίπτωση αυτή, έχουμε έλλειψη κανόνων. Δεν τηρούνται τα ασυμβίβαστα που είναι αυτονόητα σε πολλές αγορές. Οταν για παράδειγμα μια τράπεζα είναι ανάδοχος σε δημόσια εγγραφή δεν επιτρέπεται να συμμετέχει σε αυτήν και η θυγατρική της εταιρεία αμοιβαίων κεφαλαίων ή επενδύσεων χαρτοφυλακίου. Είναι προφανές ότι η τράπεζα έχει συμφέρον να πωληθούν οι μετοχές σε υψηλή τιμή και δεν επιτρέπεται να κινητοποιεί και τα κεφάλαια των πελατών της (που διαχειρίζονται τα αμοιβαία κεφάλαια) για την επιτυχία του εγχειρήματος. Κι όμως το αυτονόητο αυτό ασυμβίβαστο δεν τηρείται έως τώρα και είναι αμφίβολο κι αν θα εφαρμοστεί με την εφαρμογή του νέου καθεστώτος στις δημόσιες εγγραφές. Το νέο καθεστώς, προβλέπει βέβαια ότι η τιμή εισαγωγής θα καθορίζεται με βάση εγγραφές σε ηλεκτρονικό βιβλίο προσφορών, αλλά η βελτίωση αυτή θα έχει μικρή σημασία αν οι τράπεζες δημιουργούν ζήτηση με δικά τους κεφάλαια. Αν δηλαδή είναι ταυτόχρονα πωλητές και αγοραστές των ιδίων μετοχών.