Ξεπερνάει τα 9 δισ. ευρώ ή τα 3 τρισ. δρχ. η τρέχουσα αξία των τοποθετήσεων των ξένων θεσμικών επενδυτών στις μετοχές των πέντε μεγάλων εγχώριων τραπεζών, αντικατοπτρίζοντας το έντονο ενδιαφέρον αλλά και το αυξημένο ειδικό βάρος των ξένων επενδυτών στην εγχώρια κεφαλαιαγορά.
Οι ξένοι ελέγχουν σήμερα περίπου το 30% της χρηματιστηριακής αξίας των «πέντε μεγάλων», ενώ τους τελευταίους μήνες η συμμετοχή τους αυξάνεται σταθερά. H υψηλότερη συμμετοχή ξένων εντοπίζεται στην Εθνική Τράπεζα με 33%. Ακολουθεί η Alpha Bank με περίπου 32%, η οποία αποτελεί μια σταθερή επιλογή των ξένων διαχειριστών, επιβραβεύοντας έτσι τη δυναμική της πορεία στην Ελλάδα αλλά και στα Βαλκάνια. Σημειώνεται ότι η Alpha χαρακτηρίζεται πρωτοπόρος στην προσέλκυση ξένων κεφαλαίων, λαμβάνοντας σημαντικές πρωτοβουλίες σε μια περίοδο που η ελληνική τραπεζική αγορά ήταν στο περιθώριο του ξένου επενδυτικού ενδιαφέροντος.
Στην Τράπεζα Πειραιώς η συμμετοχή των ξένων διαμορφώνεται στο 26%, ενώ ένα επιπλέον ποσοστό 4% ελέγχει ING συμμετοχή που θεωρείται στρατηγική, «ανεβάζοντας» έτσι το ποσοστό των μετοχών της τράπεζας που βρίσκεται σε «ξένα χέρια» στο 30%.
H Eurobank εμφανίζει τη μικρότερη συμμετοχή με 20%. Στην πραγματικότητα, η συμμετοχή των ξένων στην Eurobank είναι ιδιαίτερα υψηλή, καθώς πρέπει να ληφθεί υπόψη ότι η διασπορά των μετοχών της είναι σημαντικά μικρότερη σε σχέση με τις άλλες τέσσερις τράπεζες, καθώς ο Ομιλος Λάτση κατέχει το 40% των μετοχών της. Με άλλα λόγια, η συμμετοχή των ξένων στις ελεύθερα διαπραγματευόμενες μετοχές διαμορφώνεται στο 33%.
H επαναφορά της Εμπορικής
Αίσθηση προκάλεσε η ολική επαναφορά της Εμπορικής Τράπεζας στο… πεδίο βολής των ξένων επενδυτών. H τράπεζα τα τελευταία χρόνια ήταν στο περιθώριο του ενδιαφέροντος των ξένων επενδυτών -με εξαίρεση τη στρατηγική συμμετοχή της Credit Agricole- λόγω της φθίνουσας πορείας της τράπεζας και των αβεβαιοτήτων που δημιουργούσε το τεράστιο ασφαλιστικό της πρόβλημα. Μέσα σε ένα χρόνο η διοίκηση Προβόπουλου προχώρησε σε μια γενναία αναδιοργάνωση της τράπεζας, δίνοντας έμφαση στην περιστολή των δαπανών, ενώ κατόρθωσε να πετύχει τη λύση του ασφαλιστικού προβλήματος. Ετσι από παρίας του κλάδου με σχεδόν μηδενική συμμετοχή ξένων επενδυτών, σήμερα έχει επανέλθει στο προσκήνιο κερδίζοντας τις εντυπώσεις. Πέραν της συμμετοχής της Credit Agricole με 11%, ξένοι θεσμικοί ελέγχουν το 20% των μετοχών ενώ χαρακτηριστικό του ενδιαφέροντος είναι ότι η διάθεση του 5% των ιδίων μετοχών που είχε στην κατοχή της η τράπεζα σε ξένους ολοκληρώθηκε σε λίγες μόνο ώρες και μάλιστα στην υψηλότερη τιμή των τελευταίων ετών. Το ενδιαφέρον των ξένων θεσμικών είναι έντονο και τροφοδοτεί σε μεγάλο βαθμό την ανοδική πορεία των μετοχών της, προκαλώντας αμηχανία στην Credit η οποία ήλπιζε ότι θα αποκτήσει τον έλεγχο της τράπεζας σε πολύ χαμηλότερες τιμές.
Αναδιοργάνωση Εθνικής
Ιδιαίτερα αποτελεσματικό ήταν το έργο και της νέας διοίκησης της Εθνικής. O νέος πρόεδρος του ομίλου κ. Αράπογλου προχώρησε σε μια ουσιαστική αναδιοργάνωση της τράπεζας και δίνοντας έμφαση στη λιανική, πραγματοποίησε μια συνολική αντεπίθεση στην αγορά η οποία αποδίδει σημαντικούς καρπούς. Παράλληλα, πραγματοποιήθηκαν σημαντικές ενέργειες για τη μείωση των δαπανών και την ανανέωση του ανθρώπινου δυναμικού. Με τα σημαντικά αυτά όπλα στη φαρέτρα του, το επιτελείο της Εθνικής παρουσίασε ένα επιχειρησιακό σχέδιο με συγκεκριμένους στόχους κερδοφορίας και επιδόσεων για την επόμενη 3ετία, σε ξένους επενδυτές στην Ευρώπη και στην Αμερική με μεγάλη επιτυχία. O κ. Αράπογλου ανέδειξε τις κρυφές αξίες της τράπεζας και τερμάτισε τη μάχη εντυπώσεων στο σκέλος της χρηματιστηριακής αξίας με την Eurobank. Σημειώνεται ότι η Eurobank, παρά το γεγονός ότι ήταν τρίτη σε μέγεθος, είχε «φτάσει» τη χρηματιστηριακή αξία της Εθνικής και για ένα διάστημα απειλούσε την πρώτη θέση της. Οι εντυπωσιακές επιδόσεις της Eurobank στον τομέα της στεγαστικής και καταναλωτικής πίστης αποτελούσαν (και αποτελούν) ισχυρό πόλο έλξης για τα ξένα κεφάλαια. Σήμερα πάντως η… τάξη έχει αποκατασταθεί και η χρηματιστηριακή αξία της Εθνικής είναι κατά 2,4 δισ. ευρώ μεγαλύτερη από αυτήν της Εurobank.
Σοφοκλέους
Η ανάκαμψη του Χρηματιστηρίου Αθηνών και η ανοδική πορεία του τα τελευταία χρόνια οφείλεται κατά κύριο λόγο στις μεγάλες τοποθετήσεις των ξένων θεσμικών σε τραπεζικές μετοχές, καθώς και σε κάποιες άλλες υψηλής κεφαλαιοποίησης. Είναι χαρακτηριστικό ότι το 2003 ο Γενικός Δείκτης του X.A. ενισχύθηκε κατά 29% ενώ ο δείκτης των τραπεζών πραγματοποίησε ένα εντυπωσιακό άλμα της τάξης του 57%. Ανάλογη ήταν η εικόνα και το 2004, με τον Γενικό Δείκτη να αποκομίζει κέρδη της τάξης του 23% ενώ τα κέρδη των τραπεζικών μετοχών ξεπέρασαν το 44%. Τη φετινή χρονιά ο ρυθμός ανόδου των τραπεζικών μετοχών έχει περιοριστεί· ωστόσο, παραμένει ισχυρός: ο δείκτης των τραπεζών ενισχύεται κατά 14,5% ενώ ο Γενικός Δείκτης κατά 17,6%. Μάλιστα, οι ξένοι χρηματοοικονομικοί οίκοι παραμένουν λίαν αισιόδοξοι για την περαιτέρω πορεία των τραπεζικών στόχων, θέτοντας τιμές-στόχους σημαντικά υψηλότερες των τρεχουσών. Ωστόσο, πρέπει να σημειωθεί ότι συχνά-πυκνά οι αισιόδοξες εκθέσεις των ξένων έχουν κατηγορηθεί ως υπερβολικές και μάλιστα, πολλοί τις συνδέουν με τις επενδυτικές δουλειές που φιλοδοξούν να αναλάβουν.
Οι τοποθετήσεις των ξένων μπορεί να αποτελούν την κινητήρια δύναμη της Σοφοκλέους, ωστόσο, δυνητικά η παρουσία τους αποτελεί μια σοβαρή εστία κινδύνου και αστάθειας τουλάχιστον όσο οι εγχώριοι επενδυτές παραμένουν στο περιθώριο. Δεδομένης της περιορισμένης ρευστότητας της εγχώριας αγοράς, έστω και μεμονωμένες ρευστοποιήσεις ξένων θεσμικών δύσκολα θα απορροφούνταν από την αγορά και θα μπορούσαν να προκαλέσουν βίαιη πτώση των τιμών.