Τα προγράμματα μισθοδοσίας αποτελούν το νέο πεδίο ανταγωνισμού μεταξύ των τραπεζών, που διαβεβαιώνουν ότι οι ενδιαφερόμενοι δεν έχουν παρά να στραφούν στην τράπεζα τους, αναζητώντας και αξιοποιώντας τα πλεονεκτήματα που προσφέρει ο λογαριασμός μισθοδοσίας τους. Ατοκες προκαταβολές μισθών, υψηλές αποδόσεις σε απλούς καταθετικούς λογαριασμούς, δυνατότητα άμεσης και χαμηλότοκης ανάληψης χρημάτων -ακόμη και αν ο λογαριασμός ταμιευτηρίου δεν έχει διαθέσιμο υπόλοιπο- δωρεάν συνδρομή στην πιστωτική κάρτα, δωρεάν έξοδα δανείου για το στεγαστικό ή το καταναλωτικό δάνειο, διευκολύνσεις στην αποπληρωμή μηνιαίων λογαριασμών, αλλά κυρίως χαμηλότερα επιτόκια σε όλες τις κατηγορίες των δανείων είναι τα βασικά πλεονεκτήματα των λογαριασμών μισθοδοσίας, που για τους περισσότερους δικαιούχους παραμένουν άγνωστα και φυσικά αναξιοποίητα.
Μάχη
Οι τράπεζες επιδίδονται σε μια σκληρή μάχη για την προσέλκυση επιχειρήσεων και την ανάληψη της μισθοδοσίας του προσωπικού τους και ο λόγος δεν είναι άλλος από τη δυνατότητα διεύρυνσης της πελατειακής τους βάσης. Οι υπεύθυνοι των τμημάτων λιανικής τραπεζικής παραδέχονται ότι η πρόσκτηση πελατείας αποτελεί ένα νέο πεδίο ανταγωνισμού και η μάχη που δίνουν οι τράπεζες για την επικράτησή τους είναι σκληρή. Ωφελημένοι είναι οι ίδιες οι επιχειρήσεις, αλλά και οι εργαζόμενοί τους, που εκμεταλλευόμενοι την ισχύ εν τη ενώσει.
Συμπληρωματικό και συναφές πεδίο ανταγωνισμού για τις τράπεζες αποτελεί και ο χώρος των ελεύθερων επαγγελματιών, κατηγορία που με τη σειρά της εξασφαλίζει σε κλαδικό ή ατομικό επίπεδο προνόμια όπως ειδικοί όροι χρηματοδότησης και αποτελεσματικότερη διαχείριση της χρημάτων τους. Αντίστοιχα προνομιακά προγράμματα επιστρατεύονται για ειδικές κατηγορίες, όπως οι αγρότες, οι γιατροί, οι δικηγόροι, οι μηχανικοί, τα σώματα ασφαλείας. Χαρακτηριστικότερο παράδειγμα είναι η ΑΤΕbank και τα ευνοϊκά επιτόκια που προσφέρει σε αγρότες, ενώ αντίστοιχα πακέτα σχεδιάζονται για τους μηχανικούς από την Τράπεζα Αττικής, τους στρατιωτικούς από τη Geniki Bank, αλλά και από τις υπόλοιπες τράπεζες για κατηγορίες επαγγελμάτων όπως οι φαρμακοποιοί κ.ά.
Οι τράπεζες χαρακτηρίζουν τον λογαριασμό μισθοδοσίας ως το «κλειδί» για την επίτευξη χαμηλότερων επιτοκίων στα δανειακά προϊόντα και αντίστροφα ως τον «μοχλό» για υψηλότερα επιτόκια, στον τομέα των καταθέσεων. Η δύναμή τους δεν εξαντλείται εκεί, καθώς εμπλουτίζεται με ελκυστικά ασφαλιστικά προγράμματα και συνταξιοδοτικά πακέτα, ενώ συμπληρώνεται με ειδικές παροχές και υπηρεσίες, όπως η δωρεάν χορήγηση βιβλιαρίου επιταγών, η πληρωμή και εξόφληση λογαριασμών κ.ά. Η σταθερή σχέση της επιχείρησης και των εργαζομένων της με την τράπεζα εξασφαλίζει στο πιστωτικό ίδρυμα την αναγκαία πληροφόρηση και κυρίως την απαραίτητη σιγουριά για το εισοδηματικό προφίλ των μισθοδοτούμενων, ανοίγοντας τον δρόμο για την εξατομικευμένη τιμολόγηση προϊόντων σε ελκυστικότερη βάση.
Ενα από τα βασικά όπλα των λογαριασμών μισθοδοσίας είναι η δυνατότητα υπερανάληψης με περίοδο χάριτος, ακόμη δηλαδή και αν ο λογαριασμός δεν έχει διαθέσιμο υπόλοιπο. Ορισμένες τράπεζες δίνουν τη δυνατότητα υπερανάληψης με μικρό επιτόκιο 8%, όταν το μέσο επιτόκιο με το οποίο επιβαρύνεται η ανάληψη χρημάτων από τον λογαριασμό μισθοδοσίας διαμορφώνεται κοντά στο 11%. Αντίστοιχη πηγή χρηματοδότησης μπορεί να αποτελέσει η δυνατότητα προκαταβολής ενός ορισμένου αριθμού μισθών, με επιβάρυνση επιτοκίου που συνήθως κυμαίνεται μεταξύ 8% και 10%, ενώ ήδη ορισμένες τράπεζες προκαταβάλλουν άτοκα -ή με μικρή επιβάρυνση και για λίγες ημέρες- συγκεκριμένο αριθμό μισθών, δίνοντας έτσι λύσεις σε άμεσα και πρόσκαιρα προβλήματα ρευστότητας των νοικοκυριών.
Ανάλογα παραδείγματα πλεονεκτημάτων των μισθοδοτικών λογαριασμών είναι ο αποδοτικότερος καταθετικός λογαριασμός με την παροχή ελκυστικού επιτοκίου. Τράπεζες όπως η Novabank και η Κύπρου προσφέρουν υψηλό επιτόκιο 5% για τους λογαριασμούς με μικροποσά της τάξης των 1.000 ή 1.500 ευρώ. Νέα μόδα αποτελούν επίσης τα προγράμματα επιβράβευσης που σχεδιάζουν ήδη αρκετές τράπεζες και τα οποία ενσωματώνουν bonus, που εξοφλείται συνήθως στο τέλος του έτους, για όσους πελάτες συμπληρώνουν έναν ικανό όγκο συναλλαγών μέσω αγορών με πιστωτικές κάρτες, δάνεια, μεταφορές υπολοίπων, καταθέσεις κ.λπ.
Προγράμματα
Το πλήθος των προνομίων που μπορεί ο μισθοδοτούμενος να απολαύσει ποικίλλει ανάλογα με την τράπεζα. Ετσι π.χ. η Εθνική Τράπεζα, μέσω του «Μισθοδοτικού Plus», προσφέρει απόδοση στους λογαριασμούς καταθέσεων από το πρώτο ευρώ, δικαίωμα υπερανάληψης μέχρι πέντε μισθούς με μειωμένο κατά 15% επιτόκιο σε σχέση με το συμβατικό, έκπτωση 1 μονάδας στο εκάστοτε ισχύον επιτόκιο όλων των πιστωτικών της καρτών, έκπτωση 15% στα επιτόκια των προσωπικών και καταναλωτικών δανείων, απαλλαγή του ανοιχτού δανείου από τα ετήσια έξοδα, μείωση κατά 1 μονάδα του περιθωρίου σε στεγαστικά δάνεια Προνόμιο, έκπτωση 30% στα έξοδα χορήγησης όλων των στεγαστικών δανείων κ.λπ. Η Alpha Bank προσφέρει προσωπικά και καταναλωτικά δάνεια με προνομιακούς όρους στο επιτόκιο, στις εφάπαξ δαπάνες επικοινωνίας και στην αμοιβή πρέγκρισης, προσωπικό δάνειο πέντε μισθών με χαμηλότερο από το συμβατικό επιτόκιο και χωρίς αμοιβή προέγκρισης, στεγαστικά δάνεια με ελκυστικούς όρους στην αμοιβή προέγκρισης και στις δαπάνες νομικού και τεχνικού ελέγχου, καθώς και εκπτώσεις στα ασφάλιστρα κατοικίας. Αντίστοιχα, η Eurobank, μέσω του «Eurobank Plus Προνόμια», παρέχει προνομιακά επιτόκια στους καταθετικούς λογαριασμούς, μειωμένα επιτόκια και έξοδα σε καταναλωτικά δάνεια, πιστωτικές κάρτες και στεγαστικά δάνεια, ενώ η Τράπεζα Πειραιώς, μέσω του «Πειραιώς Αποδοχών», προσφέρει προσωπικά δάνεια με μειωμένο επιτόκιο κατά 1 μονάδα σε σχέση με το εκάστοτε ισχύον, στεγαστικά δάνεια με έκπτωση στα έξοδα προέγκρισης και ειδικά αποταμιευτικά, επενδυτικά και ασφαλιστικά προγράμματα. Αντίστοιχες προσφορές τόσο στις χορηγήσεις όσο και στις καταθέσεις περιλαμβάνουν και τα προγράμματα, μικρότερων τραπεζών, όπως ο λογαριασμός «Γενική Μισθός 3 PLUS» της Γενικής Τράπεζας, της Aspis Bank, ο «Αττικής Μισθοδοσία» της Τράπεζας Αττικής, ο «Ολα σε ένα» της Τράπεζας Κύπρου, το ολοκληρωμένο «πακέτο μισθοδοσίας» της Citibank κ.ά.
Τα «ψιλά γράμματα» χρήζουν προσοχής και στις καταθέσεις
Ψιλά γράμματα δεν υπάρχουν μόνο στις συμβάσεις δανείων και στις πιστωτικές κάρτες. Υπάρχουν και στις καταθέσεις και για τον λόγο αυτό τραπεζικά στελέχη συνιστούν προσοχή στα εξής σημεία:
1. Το επιτόκιο που ισχύει ανάλογα με την κλίμακα του κατατεθειμένου ποσού. Για παράδειγμα, αν υπάρχει επιτόκιο 0,5% για ποσό μέχρι 500 ευρώ και 0,75% για ποσά άνω των 500 ευρώ και ο αποταμιευτής καταθέσει 1.000 ευρώ, τι ισχύει; Τοκίζονται τα 1.000 ευρώ με 0,75% ή τα 500 με 0,5% και τα υπόλοιπα 500 με 0,75%;
2. Τον χρόνο έναρξης και λήξης της τοκοφορίας.
3. Τη χρονική βάση υπολογισμού των τόκων. H τράπεζα, πρέπει να διευκρινίζει πόσες ημέρες τοκίζει το έτος και τον μήνα.
4. Τις ημέρες που λαμβάνονται υπόψη για τον υπολογισμό των τόκων της κατάθεσης και την αντίστοιχη ετήσια πραγματική απόδοση. Αν ένα ποσό τοκίζεται με 3% μία φορά τον χρόνο, η απόδοση είναι 3%. Αν τοκίζεται δύο φορές (κάθε εξάμηνο), η απόδοση είναι 3,02%. Κάθε τρίμηνο, η απόδοση είναι 3,03% και κάθε ημέρα, η πραγματική απόδοση είναι 3,05%.
5. Τους πρόσθετους όρους και προϋποθέσεις για το άνοιγμα λογαριασμού ή για τη συμμετοχή σε επένδυση (π.χ. ελάχιστο όριο κατάθεσης, μέσο υπόλοιπο κατάθεσης, όροι πρόωρης απόδοσης κ.λπ.).
6. Τους φόρους επί των τόκων.
7. Τις προμήθειες και τα τυχόν έξοδα (εφάπαξ ή επαναλαμβανόμενα) με τα οποία επιβαρύνονται οι καταθέτες για την τήρηση και κίνηση των λογαριασμών.
8. Την ενημέρωση σχετικά με το πώς προκύπτει η απόδοση στα σύνθετα προϊόντα.
9. Την περιγραφή των παραγόντων που προσδιορίζουν την απόδοση των προϊόντων με εναλλακτικά σενάρια για την πορεία των δεικτών (ισοτιμιών κ.λπ.) από την οποία εξαρτάται η απόδοση. Οι επενδυτές πρέπει να ζητούν τουλάχιστον δύο αντιπροσωπευτικά παραδείγματα (συνήθως το πιο απαισιόδοξο και το πιο αισιόδοξο).
10. Το ύψος της απόδοσης. Οι επενδυτές πρέπει να ζητούν την απόδοση σε ετήσια βάση, ανεξάρτητα από τον χρονικό ορίζοντα της τοποθέτησης.