Η ευημερία των αριθμών και η δυσπιστία των καταναλωτών
Οι Ελληνες δεν πείθονται από τους αριθμούς. Πώς μπορεί να εξηγηθεί το γεγονός ότι σε κάθε δημοσκόπηση οι Ελληνες εμφανίζονται απαισιόδοξοι για τα οικονομικά του νοικοκυριού τους και για την πορεία της ελληνικής οικονομίας. Αυτό έδειξε η πρόσφατη παγκόσμια έρευνα της TNSicap και Gallop International σχετικά με τις προσδοκίες πολιτών σε 56 χώρες του κόσμου. Αντίστοιχη απαισιόδοξη εικόνα κατέγραψε ο δείκτης καταναλωτικής εμπιστοσύνης του ΙΟΒΕ.
Κι όλα αυτά, όταν οι αριθμοί λένε ακριβώς το αντίθετο. Ο πληθωρισμός ύστερα από αρκετά χρόνια περιορίστηκε κάτω του 3%, ενώ το ποσοστό της ανεργίας έπεσε στο 8,3%, έναντι 11,3% στο Ολυμπιακό έτος 2004. Ταυτόχρονα, η Eurostat ανακοίνωσε ότι το πραγματικό εισόδημα του Ελληνα αυξήθηκε κατά τρεις ποσοστιαίες μονάδες το 2005 σε σχέση με το 2004, φτάνοντας στο 84% του μέσου κοινοτικού, έναντι 81%. Επίσης, το Χρηματιστήριο ανεβαίνει. Παρ’ όλα αυτά, οι Ελληνες στις δημοσκοπήσεις υποστηρίζουν ότι «κάθε πέρυσι και καλύτερα». Μάταια ο υπουργός Οικονομίας υπενθύμιζε χθες ότι «το δημοσιονομικό έλλειμμα μειώνεται, το δημόσιο χρέος αποκλιμακώνεται, οι εξαγωγές αυξάνονται, ο τουρισμός ενισχύεται με εντυπωσιακούς ρυθμούς, η περιφερειακή σύγκλιση επιταχύνεται και ότι για πρώτη φορά στην ιστορία μας πραγματοποιούνται τόσο μεγάλες ξένες επενδύσεις».
Η ψυχολογική ερμηνεία
Στην οικονομία δεν είναι όλα αριθμητική. Υπάρχει και η ψυχολογική ερμηνεία. Ειδικοί της ανθρώπινης συμπεριφοράς πιστεύουν ότι η αναντιστοιχία μεταξύ του τι πιστεύουν οι πολίτες με το τι δείχνουν οι αριθμοί συμβαίνει για τρεις βασικούς λόγους:
– Πρώτον, η μεγάλη και παρατεταμένη πτώση του Χρηματιστηρίου το 1999 προκάλεσε βαθιές πληγές που δύσκολα επουλώνονται. Οι ζημιές και η μείωση εισοδήματος ήταν μεγάλες και ακόμα δεν έχουν σβηστεί από τους οικογενειακούς προϋπολογισμούς. Εδώ ισχύει το γνωστό «όποιος καεί στον χυλό φυσάει και το γιαούρτι»
– Δεύτερον, το πέρασμα από τις δραχμές στο ευρώ «μπέρδεψε» τους καταναλωτές με αποτέλεσμα να διαπιστώσουν σε σύντομο σχετικό διάστημα τεράστιες αυξήσεις. Το αίσθημα ότι κάποιος εκμεταλλεύτηκε μία κατάσταση εις βάρος του, κάνει τον καταναλωτή πιο δύσπιστο.
– Τρίτον, οι ανατιμήσεις ήταν τόσο μεγάλες που σήμερα δεν επιτρέπουν στον καταναλωτή να διαπιστώσει οποιαδήποτε στασιμότητα ή μείωση τιμών.
Επομένως, το αίσθημα της ακρίβειας, το μειωμένο εισόδημα και η ανασφάλεια να χάσει κάποιος την εργασία του παραμένουν πολύ δυνατά.
Χρηματιστηριακή προς πώληση
Οι αναταράξεις στον χρηματιστηριακό κλάδο θα συνεχισθούν και στις αρχές του 2007, καθώς θυγατρική ΑΧΕ μεγάλης τράπεζας φέρεται να είναι προς πώληση από το ιδιοκτησιακό σχήμα. Επαφές έχουν γίνει με ενδιαφερόμενους αγοραστές, ενώ το παράδειγμα της Εθνικής τράπεζας που εξαγόρασε φέτος τη P&K έχει ανοίξει… την όρεξη και σε άλλες μεγάλες χρηματιστηριακές εταιρείες που στρέφουν το ενδιαφέρον στις ιδιωτικές χρηματιστηριακές εταιρείες.
Στερνή μου γνώση…
Η πρόσφατη μελέτη της ICAP για την αγορά ζαντών και ελαστικών και τις ευοίωνες προοπτικές της στην Ελλάδα αναπόφευκτα φέρνει λυπηρούς συνειρμούς σε όσους θυμούνται τις αγριότητες εναντίον της ελληνικής βιομηχανίας. Στην Ελλάδα, λοιπόν, είχαμε δύο εργοστάσια ελαστικών (Pirelli και Goodyear) τα οποία έκλεισαν έπειτα από αλλεπάλληλα προβλήματα με τη γραφειοκρατία και τα συνδικάτα. Κάπως έτσι έκλεισε και το μοναδικό μεγάλο εργοστάσιο ζαντών στη Μεσσηνία. Τώρα τα ευρώ των Ελλήνων θα τα καρπωθούν ξένα εργοστάσια και ξένοι εργάτες.