Η βασική πρόκληση για τους ασφαλιστές, όσον αφορά την επιλογή, κατανομή και κατηγοριοποίηση των περιουσιακών στοιχείων στο πλαίσιο του Solvency II, είναι η διαχείριση και παρακολούθηση των κινδύνων για τις νέες κατηγορίες περιουσιακών στοιχείων.
Συγκεκριμένα, αυτό αφορά την αυξημένη προσοχή στη διαδικασία αποτίμησης, στην κατανόηση της ποιότητας του ενεργητικού, αλλά και στην ύπαρξη ή όχι και την αξιολόγηση της εταιρικής διακυβέρνησης, ελέγχου και διαχείρισης δεδομένων. Η στρατηγική της εταιρείας σχετικά με την επιλογή, κατανομή και, τέλος, τη (λογιστική) κατηγοριοποίηση των περιουσιακών στοιχείων, με σκοπό τη βελτίωση της αποτελεσματικότητας και απόδοσης των κεφαλαίων, είναι ένα από τα σημαντικότερα στοιχεία της εταιρικής διακυβέρνησης. Η στρατηγική αυτή περιλαμβάνει την ανάλυση των κεφαλαίων, των λογιστικών θεμάτων, το φορολογικό και ρυθμιστικό πλαίσιο, καθώς και τις επιχειρησιακές ανάγκες, προκειμένου μια επιχείρηση να εισέλθει σε νέες κατηγορίες περιουσιακών στοιχείων. Ωστόσο, η τελική απόφαση για την επιλογή, κατανομή και λογιστική κατηγοριοποίηση των περιουσιακών στοιχείων περιπλέκεται ακόμη περισσότερο από την αβεβαιότητα που υπάρχει γύρω από της τελικούς κανόνες και το χρονοδιάγραμμα υλοποίησης. Στο πλαίσιο του Solvency II, οι κεφαλαιακές απαιτήσεις εξαρτώνται από την έκθεση σε κινδύνους των ασφαλιστών. Το Solvency II ορίζει ότι:
– Οι κεφαλαιακές απαιτήσεις εξαρτώνται από τους κινδύνους που επηρεάζουν τα περιουσιακά στοιχεία, και
– Οι υποχρεώσεις υπολογίζονται με βάση τις εύλογες αξίες, προεξοφλημένες με επιτόκια χωρίς κίνδυνο (interest free-rates), αντί των επιτοκίων αποδόσεων των περιουσιακών στοιχείων.
Τα υπάρχοντα χαρτοφυλάκια περιουσιακών στοιχείων μπορεί να μη συνάδουν με το πλαίσιο του Solvency II, θέμα που μπορεί να προκαλέσει τους ασφαλιστές να εξετάσουν το ενδεχόμενο αλλαγής κατανομής ή κατηγοριοποίησης (reclassification) των περιουσιακών τους στοιχείων προκειμένου να βελτιώσουν τους δείκτες φερεγγυότητας. Για παράδειγμα:
– Ομόλογα μακροχρόνιας διάρκειας γίνονται λιγότερο ελκυστικά, λόγω του υψηλότερου κεφαλαιακού κόστους που απαιτείται σε μακροχρόνια βάση, καθώς και στο γεγονός ότι οι υψηλότερες αποδόσεις τους δεν μπορούν πλέον να χρησιμοποιηθούν για την αποτίμηση (προεξόφληση) των υποχρεώσεων. Αυτό ίσως αποτελεί ένα σημαντικό ζήτημα στις περιπτώσεις προϊόντων με καταβολή ετήσιων προσόδων (annuities).
– Τα μετοχικά κεφάλαια ή επενδύσεις και τα hedge funds μπορεί να γίνουν λιγότερο ελκυστικά λόγω των υψηλών κινδύνων που συνδέονται με τα χαρτοφυλάκια αυτά αλλά και λόγω του κεφαλαιακού κόστους που απαιτείται, ενώ -αντίθετα- επενδύσεις σε κυβερνητικά χρεόγραφα με υψηλή φερεγγυότητα ή σε ενυπόθηκα δάνεια μπορεί να γίνουν πιο ελκυστικές λόγω των χαμηλότερων κεφαλαιακών απαιτήσεων.
– Οι Δείκτες Φερεγγυότητας είναι πιθανό να είναι πιο ασταθείς, λόγω της αποτίμησης (σε fair value) των στοιχείων του ενεργητικού και του παθητικού. Αυτό ενδέχεται να ενθαρρύνει τις ασφαλιστικές εταιρείες, ιδίως εκείνες με χαμηλό συντελεστή φερεγγυότητας, να διαχειριστούν ενεργά αυτή τη μεταβλητότητα μέσω της αντιστάθμισης κινδύνων.
Η επαναταξινόμηση των χαρτοφυλακίων του ενεργητικού γίνεται σε πρώιμο στάδιο, αλλά οι τάσεις που εξετάζονται είναι:
– Μείωση τοποθέτησης σε ομολόγα μακροχρόνιας λήξης και αντικατάστασή τους με ομόλογα μικρότερης διάρκειας ή κρατικά ομόλογα, ή διαφοροποίηση (diversification) μεταξύ καλυμμένων ομολογιών και δανείων.
– Τοποθέτηση σε εισηγμένους τίτλους για τη βελτίωση των αποδόσεων και διαχείριση κεφαλαίων ή /και μείωση των (χρηματοοικονομικών) κινδύνων σε σχέση με μη εισηγμένους τίτλους, για την αποτίμηση των οποίων απαιτείται η χρήση εσωτερικών μοντέλων.
* Ο κ. Φίλιππος Κάσσος είναι ορκωτός ελεγκτής, διευθυντής στο τμήμα ελέγχου ασφαλιστικών επιχειρήσεων της KPMG Ελλάδος.