Πειστική εναλλακτική λύση αποταμίευσης σε προσιτό κόστος αποτελούν τα επενδυτικά ασφαλιστικά προγράμματα, γνωστά ως unit linked. Σε αντίθεση με τα παραδοσιακά συνταξιοδοτικά προϊόντα, τα unit linked δεν συνοδεύονται με εγγυήσεις και ο ασφαλισμένος λαμβάνει στη λήξη της ασφάλισης το ποσό που θα έχει συγκεντρωθεί στον λογαριασμό του με βάση την πορεία της επένδυσης.
Η εγγύηση συνδέεται με το επιτόκιο βάσει του οποίου υπολογίζεται η εγγυημένη σύνταξη και για την οποία δεσμεύεται η εταιρεία απέναντι στους ασφαλισμένους. Η κακή πορεία των αγορών, που έχει συμπιέσει τις αποδόσεις των επενδύσεων σε πολύ χαμηλά επίπεδα, υποχρεώνει το σύνολο των εταιρειών να προχωρήσουν παράλληλα και στην αναπροσαρμογή των εγγυημένων επιτοκίων, βάσει των οποίων υπολογίζεται η σύνταξη.
Ετσι, ακόμα και οι εταιρείες που υπόσχονταν μέχρι σήμερα το υψηλό επιτόκιο του 3% ή 3,35% -είναι το ανώτατο επιτόκιο που επιτρέπει ο νόμος- προχωρούν πλέον στη μείωσή του στο επίπεδο του 2% ή ακόμα και χαμηλότερα σε ορισμένες περιπτώσεις. Η μείωση των επιτοκίων σημαίνει ότι πλέον απαιτούνται περισσότερα χρήματα που θα πρέπει να καταβάλλει ο ασφαλισμένος κατά τη διάρκεια της ασφάλισης, για να φτιάξει το ίδιο ποσό που θα λάβει στο τέλος ως σύνταξη ή εφάπαξ ποσό. Συνεπώς, τα κλασικά προγράμματα αποδεικνύονται εξαιρετικά ακριβά και ορισμένες φορές απαγορευτικά σε ό,τι αφορά τα ετήσια ασφάλιστρα που πρέπει κάποιος να πληρώνει για να εξασφαλίσει μια ισόβια σύνταξη.
Η απουσία εγγυήσεων αποδεσμεύει την εταιρεία από το κόστος που συνεπάγεται αυτή η παροχή, η οποία σε περιβάλλον χαμηλών επιτοκίων είναι εξαιρετικά δύσκολο να επιτευχθεί. Ενδιάμεση επιλογή αποτελούν τα αποταμιευτικά προγράμματα που δεν υπόσχονται ισόβια σύνταξη, αλλά μόνο την καταβολή ενός εφάπαξ ποσού στη λήξη της ασφάλισης. Τα προγράμματα αυτού του τύπου έχουν εγγυημένη απόδοση, δηλαδή εγγυημένο επιτόκιο, αλλά η απαλλαγή της εταιρείας από την ισόβια δέσμευση, της επιτρέπει να υπολογίσει με μεγαλύτερη ασφάλεια το κόστος των εγγυήσεων που αναλαμβάνει. Ετσι, περιορίζεται και το κόστος αυτών των προγραμμάτων για τον πελάτη, ο οποίος καταβάλλει ουσιαστικά λιγότερα ασφάλιστρα σε σχέση με αυτά που θα κατέβαλε εάν ήθελε να «αγοράσει ισόβια σύνταξη».
Αντιθέτως, στα επενδυτικά προϊόντα η εταιρεία αποδεσμεύεται πλήρως τόσο από την υποχρέωση καταβολής ισόβιας σύνταξης όσο και από την καταβολή εφάπαξ ποσού και η μόνη υποχρέωση είναι να επιστρέψει στον πελάτη το ποσό που θα έχει συγκεντρωθεί στον λογαριασμό του, όταν ο ασφαλισμένος επιλέξει να ρευστοποιήσει την επένδυσή του. Η αποδέσμευση της εταιρείας από οποιαδήποτε υποχρέωση καθιστά το προϊόν περισσότερο ελκυστικό για τον πελάτη, ο οποίος ουσιαστικά απολαμβάνει τα οφέλη ή τις ζημίες της επένδυσης, απαλλαγμένη από το πρόσθετο κόστος που δημιουργούν οι εγγυήσεις. Η επένδυση μπορεί να είναι σε αμοιβαία κεφάλαια μετοχών, ομολόγων, διαθεσίμων ή συνδυασμό των παραπάνω.
Εκτός από το εύρος των επενδυτικών επιλογών, σε προσιτή και απλοποιημένη μάλιστα μορφή, βασικό πλεονέκτημα των προϊόντων unit linked είναι η διαφάνεια στη διαχείριση των χρημάτων. Το είδος των επενδύσεων όπου είναι τοποθετημένο το κεφάλαιο του πελάτη, με τη μορφή «καλαθιού» αμοιβαίων κεφαλαίων ή εσωτερικού μεταβλητού κεφαλαίου, είναι σαφές από την πρώτη στιγμή και καθ’ όλη τη διάρκεια της επένδυσης, ενώ ο πελάτης έχει τη δυνατότητα των εξαγορών ανά πάσα στιγμή.
Αντίστοιχη ευελιξία υπάρχει και ως προς την αλλαγή της επενδυτικής της πολιτικής, καθώς ο πελάτης διατηρεί το δικαίωμα αλλαγής της κατηγορίας των αμοιβαίων κεφαλαίων, αξιολογώντας τις επενδυτικές συνθήκες με στόχο τη μεγιστοποίηση του οφέλους ή την αποφυγή ζημιών. Το κόστος αυτών των κινήσεων είναι μικρό και δεν ξεπερνά τα 15 ή 20 ευρώ τον χρόνο.
Βασικό κλειδί όλων των ασφαλιστικών προγραμμάτων είναι η μακροχρόνια διάρκειά τους, αφού στο σύνολο σχεδόν των περιπτώσεων τα ασφαλιστήρια συμβόλαια προϋποθέτουν τουλάχιστον δεκαετή παραμονή. Σε κάθε περίπτωση, η ρευστοποίησή τους πριν από την πάροδο τριετίας, οδηγεί τον ασφαλισμένο σε απώλεια χρημάτων, στον βαθμό που τα πρώτα χρόνια το προϊόν επιβαρύνεται με το διαχειριστικό κόστος.