Καινοτομία, μια έννοια ουσιαστική, διαδραστική και απόλυτα συνδεδεμένη με την αναζήτηση και την ανακάλυψη λύσεων. Μια έννοια που εμπεριέχει τη δυναμική πρώτη ύλη στην κατεύθυνση της εξέλιξης του ανθρώπου και του πολιτισμού.
Αυτή η έννοια που εύκολα πολλοί την εκφέρουν και ελάχιστοι τη συνειδητοποιούν και την προάγουν, αποτελεί ίσως το βασικό μοχλό αντίδρασης απέναντι στην χρονίζουσα υφεσιακή ελληνική οικονομία. Αποτελεί μια ισχυρή υπεραξία την οποία όμως αρνούμαστε ως χώρα και ως Πολιτεία να αναγνωρίσουμε. Κι ενώ αναζητούμε καύσιμη ύλη στις δεξαμενές του υπεδάφους της Μεσογείου, αδιαφορούμε για την τεραστίων διαστάσεων δεξαμενή των φορέων καινοτομίας μέσα στην οποία ζούμε και που είναι η βασική ενέργεια για να αποκαταστήσουμε την βαλλόμενη οικονομία και κυρίως για να βρεθούν οι λύσεις για την αποκατάσταση της βασικής κοινωνικής δομής που λέγεται δημόσια Υγεία.
Κι αυτοί οι φορείς είναι τα ευφυέστατα μυαλά που με απλές διαδικασίες μπορούν να παράγουν τις εξελίξεις στον παγκόσμιο επιστημονικό χάρτη και να αποτελέσουν βασικό εξαγώγιμο ελληνικό προϊόν με υψηλότατη υπεραξία. Και ως προϊόν εννοούμε την μετουσιωμένη σε παραγωγή ιδέα τους κι όχι τους ίδιους του φορείς, αυτά τα μυαλά τα οποία δυστυχώς «εξάγονται» αναγκασμένα να αναζητούν την αναγνώρισή τους εκτός συνόρων, αφού εντός δεν μπορούν καν να αξιολογηθούν.
Έχουμε συνηθίσει να ακούμε ότι οι κρίσεις δημιουργούν ευκαιρίες. Ότι σε περιόδους όπου κλονίζονται οι κατεστημένες παθογένειες ανοίγει ο δρόμος για μια νέα εποχή, για μια διάδοχη κατάσταση η οποία μπορεί να εξασφαλίσει τη συνέχεια της κοινωνίας και του πολιτισμού. Είναι σαν να υπάρχει μια ειδική χημεία που ενεργοποιεί τη «σιωπηλή» αλυσίδα του DNA θέτοντας σε λειτουργία μηχανισμούς αυτοσυντήρησης και εξασφάλισης της εξέλιξης. Τότε που η φαντασία ανάγεται σε βασικό γνώμονα και παραγωγό λύσεων για να μπορέσουμε να συνεχίσουμε.
Και αυτό έγινε και στην Ελλάδα. Τα τελευταία πέντε χρόνια, ειδικά η νέα γενιά που η κρίση την «πέτυχε» στην αρχή της ακαδημαϊκής της πορείας ή στην αρχή μιας προσπάθειας για να γίνει παραγωγική για την κοινωνία, στερημένη από ευκαιρίες, προχώρησε στο να τις δημιουργήσει μόνη της. Και πραγματικά το έκανε και το κάνει. Ενώ όμως προτείνει και αποδεικνύει την αξία των πράξεών της και των ιδεών της, και μάλιστα χρησιμοποιώντας απλά μέσα, μια σειρά αρτηριοσκληρωτικών αντιλήψεων και ξύλινων θεσμικών ρυθμίσεων, δεν επιτρέπει το πέρασμα της καινοτόμου ιδέας των ομάδων αυτών στην πράξη και στην οικονομική αξίωση.
Κι αυτό γιατί δεν αρκεί μόνο η εσωτερική ατομική διεργασία ώστε η ιδέα, η φαντασία και η εσωτερική παραγωγική αναστάτωση να λειτουργήσει, αλλά απαιτείται και η διαμόρφωση ενός περιβάλλοντος που το ατομικό να μπορεί να συναντήσει την κοινωνία και το σύνολο, ώστε αυτό να αναχθεί σε πραγματική λύση. Απαιτείται η παραγωγική ενδοσκόπηση στις ελληνικές αξίες και η εξαγωγή αυτών στο φως της παραγωγικής τους εκμετάλλευσης γεγονός το οποίο θα ευνοήσει συνολικά τη χώρα και θα τονώσει το ανταγωνιστικό της προφίλ στο διεθνή επιχειρηματικό στίβο,.
Είναι χαρακτηριστικό ότι η Ελλάδα για το 2014 βρίσκονταν με βάσει τα στοιχεία Doing Business της Παγκόσμιας Τράπεζας στην 147 θέση (ανάμεσα σε 185 χώρες!) από πλευράς συνθηκών για να ξεκινήσει κανείς μια επιχείρηση! Η θέση αυτή βελτιώθηκε σημαντικά και μετά από αλλαγές στο θεσμικό πλαίσιο η Ελλάδα βρέθηκε στη θέση 61 σε σύνολο 189. Όμως παρά το γεγονός αυτό που αποδεικνύει τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας, εκείνο το οποίο καταγράφεται ως μελανό σημείο, είναι η τραγική αδυναμία της χώρας να εκμεταλλευτή των πλούτο της ευφυΐας που διαθέτει. Είναι παράλογο να αναδεικνύεται ο ταλαντούχος και εργατικός έλληνας σε κάποιο αλλοδαπό περιβάλλον και η χώρα του να μην μπορεί να του διαθέσει τα απλά πρώτα υλικά για να μπορέσει να τον αξιολογήσει και να τον αξιοποιήσει.
Δυστυχώς η νοοτροπία της πελατειακής σχέσης και της αδιαφάνειας στις αξιολογήσεις καταργεί τη λογική και μάλιστα σε μια περίοδο που υπάρχει ανάγκη για αξιοκρατία και ταχύτητα στις αποφάσεις.
Το επιχειρείν είναι μια συνεχής και ζωντανή διαδικασία η οποία πρέπει να ακολουθεί τις εξελίξεις σε παγκόσμια κλίμακα και δεν αφορά μονήρεις κοινότητες, και όταν το κράτος δε αναλαμβάνει πρωτοβουλίες και δεν εξασφαλίζει τις απαιτούμενες συνθήκες τότε τα πράγματα δυσκολεύουν πολύ. Είναι όμως αυτή η φύση της επιχειρηματικότητας να αναζητά τις διόδους και τις λύσεις ώστε να απελευθερωθεί όσον είναι δυνατόν, η κρυμμένη ενεργητικότητα. Η επιχειρηματικότητα μπορεί από μόνη της να εφευρίσκει τους τρόπους χωρίς να μπορεί όμως να υποκαθιστά τον κρατικό μηχανισμό.
Μια τέτοια διαδικασία είναι ο εν εξελίξει διαγωνισμός του ΣΦΕΕ, Innovation Project. Βλέπουμε για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά έναν απίστευτο πλούτο θέλησης, γνώσης και εφευρετικότητας. Η εμπειρία μας αυτή είναι ένας από τους πιο αληθινούς δείκτες αισιοδοξίας – και μάλιστα σε μια εποχή που η αισιοδοξία σπανίζει τόσο πολύ. Μέσα σε ένα περιβάλλον έντασης και προβλημάτων υπάρχουν άνθρωποι που κοιτάζουν πέρα από τα προβλήματα και πάνω από την κρίση.