Στη σταδιακή χαλάρωση των περιορισμών στην κίνηση κεφαλαίων που αφορούν κυρίως τις επιχειρήσεις πέφτει το βάρος των αρμόδιων αρχών, μετά το κλείσιμο της συμφωνίας με τους εταίρους και τη μικρή αλλά σταθερή βελτίωση της ρευστότητας του τραπεζικού συστήματος.
Σύμφωνα με πληροφορίες, το αμέσως επόμενο βήμα θα είναι η αύξηση του ημερήσιου ορίου για πληρωμές στο εξωτερικό χωρίς πολλές διαδικασίες από τα 10.000 στα 15.000 ευρώ. Παράλληλα, η κίνηση αυτή θα πλαισιωθεί από τρεις επιπλέον βελτιώσεις με στόχο:
Πρώτον, απλοποίηση και επιτάχυνση διαδικασιών.
Δεύτερον, μεγαλύτερες πρωτοβουλίες στις τράπεζες.
Τρίτον, εφάπαξ εγκρίσεις ποσών ανά 15 ή 7 ημέρες από την Επιτροπή Συναλλαγών για αιτήσεις που συσσωρεύονται στις τράπεζες. Ηδη, τον τελευταίο μήνα έχουν εγκριθεί σε δύο δόσεις αιτήματα άνω των 250 εκατ. ευρώ. Οσο η ρευστότητα θα αυξάνεται τόσο θα αυξάνονται το ποσό και η συχνότητα των «εκκαθαρίσεων». Οι ουρές αυτές δημιουργούνται από αιτήματα επιχειρήσεων που δεν ανήκουν σε κλάδους πρώτης προτεραιότητας (π.χ. τρόφιμα, φάρμακα), χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν είναι εξίσου σημαντικές για την ελληνική οικονομία και κοινωνία (π.χ. ένδυση).
Δυστυχώς, η ρευστότητα παραμένει προβληματική παρά τα πρόσφατα σημάδια σταθεροποίησης. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι, όταν επιβλήθηκε η τραπεζική αργία στα τέλη Ιουνίου, η διαθέσιμη ρευστότητα στο τραπεζικό σύστημα ήταν σχεδόν μηδενική. Στα τέλη Ιουλίου, δηλαδή έναν μήνα μετά, η καθαρή αύξηση της ρευστότητας ήταν 800 εκατ. ευρώ και σήμερα το «μαξιλάρι» έχει ξεπεράσει το 1,1 δισ. ευρώ. Το «μαξιλάρι» αυτό δημιουργήθηκε κυρίως από τις τουριστικές εισπράξεις και από τις πληρωμές υποχρεώσεων από καταναλωτές και επιχειρήσεις (λογαριασμούς ΔΕΗ, μισθοδοσία, κ.λπ.).
Η τουριστική κίνηση και η σωστή διαχείριση της ρευστότητας από πλευράς επιτροπών και τραπεζών δίνουν σήμερα τη δυνατότητα να εξετάζεται η περαιτέρω χαλάρωση των περιορισμών για τις επιχειρήσεις. Από την άλλη, σύμφωνα με πληροφορίες, δεν υπάρχει κάποια σκέψη για αύξηση του ορίου αναλήψεων μετρητών για τα φυσικά πρόσωπα (σήμερα 60 ευρώ την ημέρα ή 420 ευρώ την εβδομάδα) στο άμεσο μέλλον.
Με κλειστές τράπεζες από τις 29 Ιουνίου έως τις 20 Ιουλίου, και με αυστηρούς περιορισμούς στην κίνηση κεφαλαίων στη συνέχεια, πραγματοποιήθηκαν συνολικές συναλλαγές με το εξωτερικό ύψους περίπου 1,9 δισ. ευρώ, ενώ τροφοδοτήθηκαν τα 5.500 ΑΤΜ με χαρτονομίσματα άνω του 1 δισ. ευρώ.
Και όλα αυτά, σε μια πρωτόγνωρη κατάσταση για την Ελλάδα, η οποία δεν μπορεί να συγκριθεί με την εμπειρία της Κύπρου για έναν πολύ απλό λόγο: η οικονομία της Ελλάδας και οι ανάγκες της είναι δεκαπλάσιες της Κύπρου.
Ετσι, μία επιτροπή η οποία συστάθηκε σε ένα βράδυ με 5 άτομα και που στη συνέχεια ενισχύθηκε με στελέχη της Τράπεζας της Ελλάδος και σήμερα υποστηρίζεται από 30 άτομα έχει δεχθεί πάνω από 10.000 αιτήματα. Από αυτά έχει εγκρίνει άνω του 95% και, μαζί με τις εγκρίσεις των τραπεζών, οι συνολικές πληρωμές προς το εξωτερικό ξεπερνούν τα 2,9 δισ. ευρώ.
Βέβαια, το ποσό αυτό δεν καλύπτει ούτε τις μισές ανάγκες για εισαγωγές και εξαγωγές. Δυστυχώς, το πρόβλημα αυτό δεν πρόκειται να λυθεί όσο θα υπάρχουν capital controls. Διότι, ο παράγοντας ρευστότητα είναι αυτός που καθορίζει το «πλαφόν» στις πληρωμές και στην ταχύτητα των εγκρίσεων.
Τα στοιχεία δείχνουν ότι η πλήρης άρση των capital controls θα αργήσει πολύ. Σύμφωνα με εκτιμήσεις τραπεζικών στελεχών, θα πρέπει να περάσουν τουλάχιστον 6 έως 7 μήνες, προκειμένου να δούμε τα πρώτα εμφανή σημάδια χαλάρωσης των συναλλαγών.
Ενας από τους βασικούς δείκτες που παρακολουθούν οι αρχές και που προοιωνίζεται την άρση των capital controls είναι ο εξής: μία αύξηση του ορίου π.χ. αναλήψεων μετρητών ή εγκρίσεων για πληρωμές στο εξωτερικό να συνοδεύεται από μικρότερη αύξηση αναλήψεων ή αιτημάτων για πληρωμές. Για παράδειγμα, εάν το όριο αναλήψεων αυξηθεί κατά 10%, οι αναλήψεις να αυξηθούν κατά 8%. Και μάλιστα να σταθεροποιείται η ζήτηση για αναλήψεις σε αυτό το επίπεδο για μεγάλο διάστημα.