Αιμορραγία στο ελληνικό νηολόγιο φέρεται να έχει καταφέρει η αρνητική περιρρέουσα ατμόσφαιρα για την ποντοπόρο ναυτιλία στην Ελλάδα. Ο συνδυασμός πολιτικο-οικονομικής αβεβαιότητας, ελέγχων στην κίνηση κεφαλαίων προς το εξωτερικό και διαρκούς συζήτησης περί αλλαγών του θεσμικού πλαισίου υπό το οποίο λειτουργεί η ναυτιλία στην Ελλάδα, φαίνεται πως οδηγεί πλέον και σε αυξημένες διαγραφές πλοίων από το νηολόγιο, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την οικονομία και την επιρροή της χώρας.
9 διαγραφές τον Αύγουστο
Τουλάχιστον 15 μεγαλύτερα πλοία, άνω των 1.500 κόρων (gt: ολική χωρητικότητα ή gross register tonnage), έχουν διαγραφεί από το ελληνικό νηολόγιο τον Ιούλιο και τον Αύγουστο, όταν τους αντίστοιχους μήνες του προηγούμενου έτους είχαν διαγραφεί μόλις τέσσερα. Αυτό αποκαλύπτουν στοιχεία από τις αρμόδιες υπηρεσίες του υπουργείου Ναυτιλίας που έχει στη διάθεσή της η «Κ». Οι διαγραφές είναι πλέον περισσότερες από τις εγγραφές και μάλιστα τους τελευταίους λίγους μήνες κλιμακώνονται. Είναι χαρακτηριστικό πως μόνο τον Αύγουστο διαγράφηκαν εννέα πλοία.
Από την αρχή του 2015 έως και τον Αύγουστο έχουν διαγραφεί συνολικά 33 πλοία, ενώ έχουν εγγραφεί, κυρίως κατά το πρώτο εξάμηνο, μόλις 21. Επιπλέον, πολλά από αυτά που έχουν εγγραφεί είναι, σύμφωνα με αξιόπιστες πηγές, μικρότερα πλοία.
Πέρυσι το πρώτο εξάμηνο, όμως, οι εγγραφές ήταν περισσότερες από τις διαγραφές και ειδικότερα 35 και 27 αντίστοιχα. Κύκλοι της Ακτής Μιαούλη εκτιμούν πως οι αυξημένες διαγραφές πλοίων από το ελληνικό νηολόγιο συνεχίστηκαν τον Σεπτέμβριο και ότι διαμορφώνεται σταδιακά μια σαφής τάση συρρίκνωσης.
Η ελληνική σημαία, το νηολόγιο δηλαδή, στα τέλη του 2014 κατείχε την έβδομη θέση στη διεθνή κατάταξη (σε όρους dwt) και τη δεύτερη στην Ε.Ε. (σε όρους gt) σύμφωνα με την ετήσια έκθεση της Ενώσεως Ελλήνων Εφοπλιστών. Ο ελληνόκτητος στόλος υπό σημαίες κρατών-μελών της Ε.Ε. αντιπροσώπευε το 46,48% της κοινοτικής χωρητικότητας (σε dwt: χωρητικότητα εκτοπίσματος ή dead weight tonnage). Ειδικότερα, το ελληνικό νηολόγιο στα τέλη του 2014 αριθμούσε 798 πλοία (χωρητικότητας άνω των 1.000 gt) που ισοδυναμούσαν με 42.237.574 gt.
Τον τελευταίο χρόνο, όμως, έχει ενταθεί ο ανταγωνισμός μεταξύ των νηολογίων, πολλά εκ των οποίων είναι de facto πιο ανταγωνιστικά από το ελληνικό σε όρους κόστους αλλά και σε όρους επάνδρωσης. Το γεγονός αυτό σε συνδυασμό με τις συνεχείς και εντεινόμενες οψίμως προσπάθειες ξένων ναυτιλιακών κέντρων να προσελκύσουν ελληνικές ναυτιλιακές έχει αρχίσει να διαβρώνει το εκτόπισμα του ελληνόκτητου στόλου που έχει υψωμένη τη γαλανόλευκη. Ειδικά καθώς οι συνεχείς επιβαρύνσεις του κόστους λειτουργίας των εν Ελλάδι ναυτιλιακών απειλεί την ανταγωνιστικότητά τους. Κύκλοι της Ενώσεως Ελλήνων Εφοπλιστών υπολογίζουν πως τα τελευταία λίγα χρόνια τα φορολογικά έσοδα του Δημοσίου από τη ναυτιλία έχουν οκταπλασιαστεί.
Απειλείται το οικοδόμημα
Υπενθυμίζεται πως μετά το 1975, με την υιοθέτηση του θεμελιώδους νόμου 27/1975, στα βασικά άρθρα του οποίου δόθηκε και συνταγματική κατοχύρωση, δημιουργήθηκε το θεσμικό πλαίσιο που προσέφερε τη νομική βεβαιότητα και ασφάλεια στις επενδύσεις και οδήγησε στον επαναπατρισμό της ελληνόκτητης ναυτιλίας από το εξωτερικό, όπου και διέπρεπε με δύο τρόπους: με εγγραφή των ελληνόκτητων πλοίων στο ελληνικό νηολόγιο και με τη διαχείριση των ελληνόκτητων πλοίων από την Ελλάδα. Τώρα το σύνολο του οικοδομήματος αυτού, που σύμφωνα με την Boston Consulting Group αντιστοιχεί σε περισσότερο από 7% του ελληνικού ΑΕΠ, απειλείται. Οπως αποκάλυψε η «Κ», ήδη οι περιορισμοί στην κίνηση κεφαλαίων στις ελληνικές τράπεζες έχουν αναγκαστικά αναδρομολογήσει το εισαγόμενο συνάλλαγμα από τα έσοδα της ποντοπόρου σε ξένες τράπεζες. Τον Ιούλιο οι εισπράξεις από το εξωτερικό του κλάδου των μεταφορών –όπου κυριαρχεί η ποντοπόρος– μειώθηκαν κατά 60%, σύμφωνα με την ΤτΕ.