Στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Πρωτοβουλίας Αστικές Καινοτόμες Δράσεις (Urban Innovative Actions – UIA) έχει δημοσιευθεί η 1η πρόσκληση υποβολής προτάσεων, η οποία επιδιώκει να εντοπίσει και να δοκιμάσει νέες λύσεις για την αντιμετώπιση ζητημάτων που συνδέονται με τη βιώσιμη αστική ανάπτυξη και είναι σημαντικά σε επίπεδο Ενωσης.
Οπως αναφέρεται στη δημοσιευμένη πρόσκληση, τα έργα που θα λάβουν στήριξη πρέπει να είναι καινοτόμα, ποιοτικά, να σχεδιάζονται και να υλοποιούνται με τη συμμετοχή βασικών ενδιαφερόμενων μερών, να είναι προσανατολισμένα στα αποτελέσματα και να μπορούν να μεταφερθούν.
Χαρακτήρας δράσεων
Σύμφωνα με τα δημοσιευμένα στοιχεία, στο πλαίσιο της 1ης Πρόσκλησης Υποβολής Προτάσεων, οι αιτούντες μπορούν να υποβάλουν προτάσεις έργου που εξετάζουν τα ακόλουθα θέματα:
Αστική φτώχεια (με έμφαση στις υποβαθμισμένες αστικές συνοικίες): τα προτεινόμενα έργα ενδείκνυται να προβάλλουν καινοτόμες και νέες λύσεις, ιδίως όσον αφορά τους βασικούς παράγοντες της κυκλικής φτώχειας στις υποβαθμισμένες περιοχές.
Ενσωμάτωση μεταναστών και προσφύγων: Ενδεικτικά αναφέρονται:
– Επενδύσεις σε κοινωνικές υποδομές και υποδομές υγείας: κοινωνική περίθαλψη σε επίπεδο κοινοτήτων, κοινοτικά κέντρα, καταφύγια, υπηρεσίες πρόληψης και πρωτοβάθμιας υγειονομικής περίθαλψης κ.λπ.
– Επενδύσεις σε υποδομές εκπαίδευσης: νηπιαγωγεία, σχολεία, σχολεία επαγγελματικής κατάρτισης κ.λπ.
– Αστική αναγέννηση: φυσική και κοινωνική αναγέννηση περιοχών όπου είναι συγκεντρωμένοι μετανάστες/πρόσφυγες
– Υποδομές στέγασης: κοινωνικές κατοικίες.
Ενεργειακή μετάβαση: Εδώ και χρόνια οι πόλεις προωθούν τοπικές πρωτοβουλίες και έργα για τη βιώσιμη ενέργεια και ηγούνται του ζητήματος της μετάβασης προς μια αποδοτικότερη και ασφαλέστερη ενεργειακή προοπτική. Σκοπός των UIA είναι να συμβάλουν στην επιτάχυνση της εν λόγω μετάβασης. Μολονότι δεν τίθενται περιορισμοί σχετικά με τα επιθυμητά είδη έργων, υπάρχουν ωστόσο κάποια βασικά στοιχεία που πρέπει να λάβουν υπόψη οι τοπικές αρχές που προτείνουν έργα. Για παράδειγμα:
– Αύξηση της παραγωγής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές σε τοπικό επίπεδο και βελτίωση της διανομής της.
– Ενεργειακά αποδοτική ανακαίνιση κτιρίων – τα κτίρια καταναλώνουν περίπου το 40% της τελικής ενέργειας στην Ε.Ε. και πρόκειται για τον μεγαλύτερο και οικονομικά πιο αποδοτικό τομέα προς βελτίωση.
– Μέτρα ενεργειακής απόδοσης με στόχο την ελαχιστοποίηση του κινδύνου ένδειας καυσίμων και των συνεπειών της (π.χ. κακή υγεία, παιδική φτώχεια, εκπαιδευτική μειονεξία κ.λπ.).
– Αύξηση της υιοθέτησης τεχνολογιών χαμηλών εκπομπών άνθρακα.
– Στήριξη της ενεργειακής απόδοσης και της ευφυούς ενεργειακής διαχείρισης στις δημόσιες υποδομές και στον τομέα της στέγασης.
– Περιορισμός της ζήτησης θέρμανσης και ψύξης και ανάπτυξη καινοτόμων λύσεων που βασίζονται στη φύση για τη θέρμανση/ψύξη κτιρίων και συνοικιών.
– Αντιμετώπιση των μη τεχνολογικών εμποδίων, ήτοι προώθηση μιας αλλαγής της συμπεριφοράς προς περισσότερο βιώσιμες επιλογές και μείωση της ενεργειακής ζήτησης.
Επισημαίνεται ότι, σύμφωνα με τη δημοσιευμένη πρόσκληση, οι τοπικές αρχές πρέπει να νιώθουν ελεύθερες να πειραματίζονται με τολμηρές ιδέες, πρέπει να επιδιώκουν τη συμμετοχή και την ενημέρωση των πολιτών τους, προκειμένου να διασφαλίζουν, μεταξύ άλλων, την έγκαιρη αποδοχή τυχόν νέων τεχνολογικών λύσεων που στοχεύουν στη βελτίωση των προοπτικών.
Θέσεις εργασίας και δεξιότητες στην τοπική οικονομία: και σε αυτήν την περίπτωση, τα είδη των αναμενόμενων έργων δεν καθορίζονται λεπτομερώς, ωστόσο η έκθεση του URBACT «More jobs: better cities» μπορεί να αποτελέσει πηγή έμπνευσης, καθώς περιγράφει ορισμένα από τα μέτρα που μπορούν να λάβουν οι τοπικές αρχές για την τόνωση της ανάπτυξης και της δημιουργίας θέσεων εργασίας. Για παράδειγμα:
– Ενίσχυση των τοπικών αλυσίδων εφοδιασμού προκειμένου να επωφεληθεί η τοπική οικονομία από την τοπική αγορά και ανάληψη ενεργού ρόλου στη δημιουργία συνδέσεων μεταξύ τοπικών εταιρειών, ενδιαφερόμενων φορέων και τοπικών και ευρύτερων ευκαιριών της αγοράς.
– Ανάληψη δράσεων για τη μεγιστοποίηση της ζήτησης και τη βελτίωση της σύνδεσης των τοπικών μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων (ΜΜΕ) με τις ευρύτερες αγορές.
– Παροχή στήριξης στις υφιστάμενες ΜΜΕ, μέσω του προσδιορισμού των βασικών προκλήσεων που αντιμετωπίζουν και της παροχής καινοτόμων λύσεων.
– Παροχή περιβάλλοντος που ενισχύει την επιχειρηματική δραστηριότητα σε συνεργασία με την επιχειρηματική κοινότητα και χτίζοντας γέφυρες μεταξύ συμπληρωματικών επιχειρηματικών δραστηριοτήτων (ήτοι, κυκλική οικονομία, τα απόβλητα από μια διαδικασία αποτελούν πρώτη ύλη για μια άλλη).
– Ανάπτυξη ενισχυμένης επιχειρηματικής νοοτροπίας και προαγωγή της δημιουργίας νέων εταιρειών και κοινωνικών επιχειρήσεων μέσω της προώθησης ευνοϊκών τοπικών οικοσυστημάτων, μεταξύ άλλων μέσω «φυτωρίων επιχειρήσεων» και παρόμοιων πρωτοβουλιών.
– Προώθηση των τομέων με πληθώρα θέσεων εργασίας, όπως η πράσινη οικονομία, η υγεία, οι τεχνολογίες πληροφοριών και επικοινωνιών (ΤΠΕ) κ.λπ.
Κριτήρια επιλεξιμότητας
Δικαίωμα υποβολής προτάσεων έχουν:
– Δήμοι με πληθυσμό τουλάχιστον 50.000 κατοίκους.
– Τοπικές ενώσεις δήμων με πληθυσμό συνολικά τουλάχιστον 50.000 κατοίκους.
– Ενώσεις, δήμοι από διαφορετικές περιφέρειες και/ή κράτη-μέλη.
– Διασυνοριακά και ευρωπαϊκά δίκτυα ή ενώσεις πόλεων.
Στο πλαίσιο των έργων UIA, αναμένεται από τις τοπικές αρχές να δημιουργήσουν ισχυρές τοπικές συμπράξεις με το σωστό μείγμα συμπληρωματικών εταίρων. Ολοι οι εταίροι πρέπει να προέρχονται από την Ε.Ε. Μια σύμπραξη μπορεί να αποτελείται από:
– Τοπική Αρχή: η πρωτοβουλία UIA λειτουργεί βάσει μιας αστικής αρχής που είναι αρμόδια για τη συνολική υλοποίηση και διαχείριση ολόκληρου του έργου.
– Εταίροι Παράδοσης: οργανισμοί, υπηρεσίες, οργανώσεις, εταίροι του ιδιωτικού τομέα, ενώσεις που θα διαδραματίζουν ενεργό ρόλο στην υλοποίηση του έργου. Επισημαίνεται ότι εταιρείες παροχής συμβουλευτικών υπηρεσιών με κύριο σκοπό την ανάπτυξη και τη διαχείριση ευρωπαϊκών προγραμμάτων δεν μπορούν να συμμετέχουν σε ένα έργο ως επίσημοι εταίροι.
Οι προτάσεις υποβάλλονται σε ηλεκτρονική μορφή μέχρι την 31η Μαρτίου 2016.
Διαδικασία επιλογής
Οπως αναφέρεται στη δημοσιευμένη πρόσκληση, κάθε αίτηση υπόκειται σε διαδικασία επιλογής που αποτελείται από τα ακόλουθα στάδια:
1. Ελεγχοι Επιλεξιμότητας και Αποδοχής.
2. Στρατηγική Αξιολόγηση: Η Στρατηγική Αξιολόγηση αντιστοιχεί στο 80% του συντελεστή βαρύτητας που δίνεται στη συνολική αξιολόγηση του έργου και αποτελείται από τα ακόλουθα κριτήρια:
– Καινοτόμος χαρακτήρας (συντελεστής βαρύτητας 40%) – Σε ποιον βαθμό δύναται ο αιτών να καταδείξει ότι το προτεινόμενο έργο είναι νέο και ότι έχει σαφείς δυνατότητες να προσθέσει αξία.
– Σύμπραξη (συντελεστής βαρύτητας 15%) – Σε ποιον βαθμό σχετίζεται η συμμετοχή βασικών ενδιαφερόμενων μερών με την υλοποίηση του έργου.
– Μετρησιμότητα (συντελεστής βαρύτητας 15%) – Σε ποιον βαθμό θα αποφέρει το έργο μετρήσιμα αποτελέσματα.
– Δυνατότητα μεταφοράς (συντελεστής βαρύτητας 10%) – Σε ποιον βαθμό θα μπορεί το έργο να μεταφερθεί σε άλλες αστικές περιοχές σε ολόκληρη την Ευρώπη.
3. Επιχειρησιακή Αξιολόγηση: αξιολογείται η αιτιολόγηση του έργου, η σκοπιμότητα, η συνέπεια και η συνοχή του σχεδίου εργασίας, η ποιότητα των προτεινόμενων δομών διαχείρισης, η συνοχή και η αναλογικότητα του προϋπολογισμού, η ποιότητα των προτεινόμενων δραστηριοτήτων επικοινωνίας.
Προϋπολογισμός: Σύμφωνα με τα δημοσιευμένα στοιχεία, ο συνολικός προϋπολογισμός της πρόσκλησης ανέρχεται στα 80 εκατομμύρια ευρώ. Ο μέγιστος προϋπολογισμός ανά έργο ανέρχεται στα 5 εκατομμύρια ευρώ, ενώ παρόλο που δεν έχει καθοριστεί ελάχιστο μέγεθος, τα μικρά έργα (προϋπολογισμού μικρότερου από 1 εκατομμύριο ευρώ) μπορεί να έχουν μειωμένες πιθανότητες να επιλεγούν, καθώς ενδέχεται να είναι δύσκολο να καταδείξουν ότι οι δράσεις είναι ικανής κλίμακας ώστε να παράγουν ουσιαστικά αποτελέσματα. Ενα έργο συγχρηματοδοτείται μέχρι ποσοστό 80% των επιλέξιμων δαπανών του.
* Η κ. Μαίρη Πασπαλιάρη είναι στέλεχος της ΑΜΒΙΟ Α.Ε.