Από τη συνεδρίαση της 21ης Μαρτίου 2016 θα ισχύσει η υποβάθμιση του Χρηματιστηρίου Αθηνών από τον αγγλικό οίκο αξιολόγησης FTSE. H εγχώρια αγορά μετοχών θα υποβαθμιστεί στην κατηγορία «προηγμένη αναπτυσσόμενη» (advanced emerging market) από ανεπτυγμένη αγορά (developed market), που υπήρξε από το 2001, οπότε η χώρα εισερχόταν στην Ευρωζώνη. Ωστόσο, να υπενθυμίσουμε ότι το Χ.Α. από το 2004 είχε τεθεί υπό παρακολούθηση (watch list) από τον οίκο FTSE. Το επόμενο δεκαήμερο αναμένεται ο οίκος FTSE να δημοσιεύσει και τον νέο δείκτη που θα ισχύσει μετά την υποβάθμιση και θα περιλαμβάνει μετοχές της υψηλής κεφαλαιοποίησης.
Ετσι, η Αθήνα θα γίνει η μοναδική αγορά μετοχών από τα 19 χρηματιστήρια της Ευρωζώνης που υποβαθμίζεται για πρώτη φορά από τότε που μπήκε το ευρώ στη ζωή 300 εκατομμυρίων πολιτών. O κυριότερος λόγος που ο αγγλικός οίκος αξιολόγησης υποβάθμισε τον περασμένο Σεπτέμβριο την εγχώρια αγορά μετοχών είναι το κλείσιμο της χρηματιστηριακής αγοράς για 25 συνεχείς συνεδριάσεις, που αποτελεί διεθνή πρωτιά, αφού ακόμη και στο Κραχ του 1929 στη Νέα Υόρκη, η Wall Street επαναλειτούργησε ύστερα από 10 συνεδριάσεις. Η αρνητική αυτή εξέλιξη εξηγεί, σε μεγάλο βαθμό, την αγωνιώδη προσπάθεια, τον περασμένο Ιούλιο, της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς και της Τράπεζας της Ελλάδος, που εσπευσμένα ζητούσαν από τον αντιπρόεδρο της ΕΚΤ Βίτορ Κονστάνσιο να εγκρίνει το άνοιγμα της ελληνικής αγοράς όσο το δυνατόν συντομότερα. Βέβαια, το Χρηματιστήριο άνοιξε στις 3 Αυγούστου 2015 (είχε αναστείλει τη λειτουργία του στις 29 Ιουνίου 2015) με τους περιορισμούς στις συναλλαγές για τους εγχώριους επενδυτές. Σήμερα έχουν αρθεί οι περιορισμοί, αλλά δεν έχουν επιστρέψει οι Ελληνες επενδυτές, με αποτέλεσμα να καταγράφεται ιδιαίτερα χαμηλός τζίρος. Η σημερινή κεφαλαιοποίηση της αγοράς έχει υποχωρήσει στα 35,999 δισ. ευρώ. Το γεγονός ότι καθημερινά απομειώνεται η αξία των ελληνικών επιχειρήσεων στο χρηματιστηριακό ταμπλό ήταν ο δεύτερος λόγος που ο αγγλικός οίκος FTSE υποβάθμισε το ελληνικό Χρηματιστήριο. Ετσι, το Χ.Α. θα συγκρίνεται στην Ευρώπη με τα χρηματιστήρια της Ουγγαρίας, της Πολωνίας και της Τσεχίας.
Η πρώτη υποβάθμιση και ίσως με μεγαλύτερη βαρύτητα (λόγω των περισσότερων hedge funds που ακολουθούν τον συγκεκριμένο οίκο αξιολόγησης) ήταν αυτή που αποφάσισε ο αμερικανικός οίκος MSCI τον Μάιο του 2013 και εφαρμόστηκε τον Νοέμβριο της ίδιας χρονιάς, στην καρδιά της εξαετούς ύφεσης και εν μέσω πολιτικής αστάθειας. Πρακτικά η υποβάθμιση του Χ.Α. θα σημαίνει ότι στην αγορά μετοχών θα εισέλθουν νέα κεφάλαια προερχόμενα από funds που επιλέγουν αναπτυσσόμενες αγορές. Σύμφωνα με ειδικούς της αγοράς, οι κραδασμοί δεν θα είναι μεγάλοι, και αυτό διότι εν πολλοίς οι επενδυτές έχουν ήδη προχωρήσει σε αναδιαρθρώσεις χαρτοφυλακίων. Κύρια αιτία για την απόφαση του αγγλικού οίκου αξιολόγησης, που ελήφθη στις 12 Σεπτεμβρίου 2015, ήταν η ύπαρξη των capital controls και το κλείσιμο της αγοράς, που «δεν συνδέονται με μια σταθερά ανεπτυγμένη αγορά», όπως ανέφερε στο σκεπτικό της απόφασης ο οίκος FTSE.
Από τη μία πλευρά, έγινε αποδεκτό πως το επίπεδο υπηρεσιών που παρέχει η ελληνική χρηματιστηριακή αγορά είναι ιδιαίτερα ανεπτυγμένο και, από την άλλη, υπήρξαν ενστάσεις για το κατά πόσο οι πελάτες του οίκου θα μπορούν, με βάση τα σημερινά επίπεδα κεφαλαιοποίησης του Χ.Α., να επενδύουν στην Ελλάδα.