Η σταδιακή ενεργοποίηση του πρώην δικτύου της «Μαρινόπουλος», η επιστροφή καταναλωτών από τα εξειδικευμένα καταστήματα τροφίμων στα οποία είχαν στραφεί σε σημαντικό βαθμό μετά την κατάρρευση της «Μαρινόπουλος», αλλά και η σχετική σταθεροποίηση που παρατηρείται στην ελληνική οικονομία τους τελευταίους μήνες, ενίσχυσαν για πρώτη φορά τα τελευταία χρόνια τον τζίρο των σούπερ μάρκετ. Σύμφωνα με τα στοιχεία της εταιρείας ερευνών αγοράς IRI, οι πωλήσεις των σούπερ μάρκετ αυξήθηκαν κατά 2,3% το 2017, σε σύγκριση με το 2016.
Μάλιστα, από τα στοιχεία προκύπτει ότι η αύξηση του τζίρου θα ήταν μεγαλύτερη εάν τα σούπερ μάρκετ δεν προχωρούσαν σε εκτεταμένες προσφορές, στο πλαίσιο του έντονου ανταγωνισμού που χαρακτηρίζει πλέον τον εν λόγω κλάδο και οδηγεί σε συνολικότερη πτώση του επιπέδου τιμών και, φυσικά, και των περιθωρίων κέρδους λιανεμπόρων και προμηθευτών. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με την ανάλυση της IRI, ο όγκος πωλήσεων αυξήθηκε με μεγαλύτερο ρυθμό από αυτόν της αξίας πωλήσεων, κατά 3,4%, όμως οι τιμές ανά μονάδα υποχώρησαν σε ετήσια βάση κατά 1,1%.
Αξίζει να σημειωθεί ότι σε βάθος εξαετίας αυτή είναι η πρώτη φορά που ο τζίρος των σούπερ μάρκετ εμφανίζει θετικό πρόσημο για το σύνολο μιας χρονιάς. Το 2016 καταγράφηκε πτώση σε σύγκριση με το 2015 κατά 6,5%, το 2015 η μείωση σε σύγκριση με το 2014 ήταν 2,1%, το 2014 η κάμψη των πωλήσεων είχε περιορισθεί κατά 1,4%, το 2013 ο τζίρος υποχώρησε σε σύγκριση με το 2012 κατά 3,5%, ενώ το 2012 η μείωση ήταν της τάξεως του 3,4% σε σχέση με πριν από έναν χρόνο.
Η βελτίωση των αποτελεσμάτων του κλάδου συνολικά, αλλά την ίδια ώρα, όμως, η καταλυτική επίδραση των προσφορών στον περιορισμό της περαιτέρω ενίσχυσης του τζίρου, είναι ακόμη πιο ευδιάκριτη στα επιμέρους στοιχεία για την εξέλιξη των πωλήσεων στις βασικές κατηγορίες προϊόντων.
Σε σύνολο 11 κατηγοριών, μείωση της αξίας πωλήσεων καταγράφουν μόλις τρεις. Πρόκειται για την κατηγορία των απορρυπαντικών και καθαριστικών (-1,3% σε σύγκριση με το 2016), των ειδών προσωπικής φροντίδας και ομορφιάς (επίσης μείωση 1,3%) και των ειδών προσωπικής υγιεινής (-1,2%). Ο όγκος πωλήσεων αυτών των κατηγοριών αυξήθηκε το 2017, σε σύγκριση με το 2016, κατά 0,9%, 2,2% και 2,4%, αντιστοίχως. Η διαφορά αυτή οφείλεται στο γεγονός ότι πρόκειται για τρεις κατηγορίες όπου πραγματοποιούνται μεγάλες σε έκπτωση και χρονική διάρκεια προσφορές σχεδόν στο σύνολο των ειδών.
Σε ό,τι αφορά τον όγκο πωλήσεων, καταγράφεται αύξηση το 2017 σε σύγκριση με το 2016 σε 10 από τις 11 βασικές κατηγορίες προϊόντων, η οποία κυμαίνεται, αναλόγως της κατηγορίας, από 0,5% έως 11,8%. Αξίζει να σημειωθεί ότι αύξηση τόσο της αξίας όσο και του όγκου πωλήσεων καταγράφεται έπειτα από αρκετό καιρό στα γαλακτοκομικά, 0,6% και 1%, αντιστοίχως. Η μοναδική κατηγορία στην οποία παρατηρείται μείωση του όγκου πωλήσεων, κατά 0,9% σε ετήσια βάση, είναι τα αλκοολούχα ποτά.
Μερίδιο εξακολουθούν να χάνουν τα προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας, τάση που παρατηρείται από το 2015. Ειδικότερα, το 2017 το μερίδιό τους υποχώρησε σε 16,3% από 16,5% το 2016 και 18% το 2015. Ωστόσο, ο τζίρος τους αυξήθηκε κατά 0,7% το 2017 σε σύγκριση με το 2016, ακολουθώντας τη γενικότερη ενίσχυση του τζίρου των σούπερ μάρκετ.
Λιγότερες κατά 70% σακούλες
Μείωση 75%-80% σε σύγκριση με τον Ιανουάριο του 2017 δείχνουν τα πρώτα στοιχεία στη χρήση της λεπτής πλαστικής σακούλας στο κανάλι των σούπερ μάρκετ για τον Ιανουάριο του 2018, τον πρώτο μήνα εφαρμογής του περιβαλλοντικού τέλους. Την ίδια ώρα, παρατηρείται, σύμφωνα με στοιχεία του Ινστιτούτου Ερευνας Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών (ΙΕΛΚΑ), αύξηση κατά 5.000% στις πωλήσεις τσαντών πολλαπλών χρήσεων. Πρακτικά, αυτή η αύξηση μεταφράζεται σε περίπου 2,5-3 εκατ. νέες τσάντες πολλαπλών χρήσεων στην αγορά και δείχνει ότι πάνω από 2 στα 3 νοικοκυριά επιλέγουν αυτήν τη λύση κατά τις αγορές τους, αντί να πληρώνουν για να αγοράσουν πλαστική σακούλα μιας χρήσης. Η εικόνα, πάντως, διαφοροποιείται στα υπόλοιπα κανάλια του λιανεμπορίου και της εστίασης, και έτσι η συνολική μείωση της χρήσης λεπτής πλαστικής σακούλας υπολογίζεται σε 65%-70%. Αυτό σημαίνει ότι κάθε κάτοικος ετησίως θα καταναλώνει περίπου 110 σακούλες, ποσότητα που υπερβαίνει τον στόχο που θέτει η κοινοτική νομοθεσία (90 σακούλες ανά κάτοικο έως τις 31/12/2019). Στα καταστήματα ειδών ένδυσης παρατηρείται συχνά η κατάργηση της πλαστικής σακούλας και η αντικατάστασή της από χάρτινη ή η κατάργηση της χάρτινης και η αντικατάσταση από πλαστική μεγαλύτερου πάχους, στην οποία επιβάλλεται υψηλότερη χρέωση. Αντιθέτως, περιορισμένη είναι ακόμα η εφαρμογή του μέτρου στον κλάδο της εστίασης, με εξαίρεση τις οργανωμένες αλυσίδες. Μεγαλύτερη εφαρμογή του μέτρου παρατηρείται στα αστικά κέντρα από ό,τι στην επαρχία.