Σε ένα τάιμινγκ που τα γεγονότα στην Κύπρο επιβεβαιώνουν με τον πιο αδιαμφισβήτητο τρόπο τον γεωπολιτικό ρόλο της ενέργειας, άνοιξαν χθες οι διήμερες εργασίες του Athens Energy Forum 2018 όπου κυριάρχησαν οι εξελίξεις στη Νοτιοανατολική Μεσόγειο, με τις συνεχείς ανακαλύψεις νέων κοιτασμάτων και τις προοπτικές που δημιουργούνται για τη διαφοροποίηση των πηγών προμήθειας των εμπλεκόμενων χωρών αλλά και την αγορά της Ε.Ε.
Από το βήμα του συνεδρίου ο υπουργός Ενέργειας Γιώργος Σταθάκης ανακοίνωσε την κατάθεση προς κύρωση στη Βουλή των τεσσάρων συμβάσεων για τις έρευνες υδρογονανθράκων στα χερσαία οικόπεδα της ΒΔ Πελοποννήσου (ΕΛΠΕ), της Αιτωλοακαρνανίας (Εnergean- Repsol), των Αρτας – Πρέβεζας (ΕΛΠΕ) και του θαλάσσιου οικοπέδου 2 στο Ιόνιο (Τotal-EΛΠΕ).
Η ανακοίνωση έφερε ανακούφιση στις ελληνικές εταιρείες EΛΠΕ και Energean και καθησύχασε τις ανησυχίες των ξένων πολυεθνικών (Repsol και Τotal) που κρατάνε δεσμευμένα κεφάλαια για επενδύσεις στην Ελλάδα, στις οποίες δεν μπορούν να προχωρήσουν λόγω ασυνήθιστων για τα δεδομένα της αγοράς υδρογονανθράκων καθυστερήσεων. Ο κ. Σταθάκης με την κατάθεση των τεσσάρων συμβάσεων στη Βουλή εξέπεμψε και ένα θετικό μήνυμα προ την επενδυτική κοινότητα της πετρελαϊκής βιομηχανίας ενόψει της κατάθεσης των προσφορών τον Μάρτιο, στους δύο ανοικτούς διαγωνισμούς για την παραχώρηση περιοχών στην Κρήτη και το Ιόνιο, οι οποίοι σύμφωνα με πληροφορίες συγκεντρώνουν το ενδιαφέρον και άλλων πολυεθνικών πέραν της ExxonMobil και της Total.
Οι εκτιμήσεις για την ύπαρξη πολλών κοιτασμάτων τύπου «Ζορ» στην ΑΟΖ της Κύπρου και νοτίως της Κρήτης, που φάνηκε να επιβεβαιώνονται μετά τα επιτυχή αποτελέσματα της γεώτρησης της ΕΝΙ στο κοίτασμα Καλυψώ και τις ενδείξεις για δυναμικότητα άνω των 170 δισ. κ.μ. αερίου, καθιστούν τη συγκυρία διεξαγωγής των νέων διαγωνισμών για τους ελληνικούς υδρογονάνθρακες ακόμη πιο θετική. Bέβαιη θεωρείται η συμμετοχή της ιταλικής ΕΝΙ στον διαγωνισμό για την περιοχή της Κρήτης, αν και η οριστική στάση της θα κριθεί από την έκβαση των γεγονότων στην Κύπρο και τη δυνατότητα της εταιρείας να προχωρήσει στην προγραμματισμένη γεώτρηση στο οικόπεδο 3. Πολύ πιθανή θεωρείται επίσης η συμμετοχή της ισραηλινής Delek η οποία, όπως και η ΕΝΙ, εξαγόρασε σύμφωνα με πληροφορίες τα σεισμικά δεδομένα της περιοχής από τη νορβηγική PGS. Iσχυρό παραμένει το ενδιαφέρον της ΕxxonMobil και της γαλλικής Total, οι οποίες από κοινού με τα ΕΛΠΕ προκάλεσαν με αίτησή τους τον διαγωνισμό για την περιοχή Νοτιοδυτικά της Κρήτης και είναι ενδεικτική του ενδιαφέροντος της αμερικανικής πολυεθνικής η εκπροσώπηση στο χθεσινό συνέδριο από πέντε στελέχη υψηλού επιπέδου. Η περιοχή της Νοτιοανατολικής Μεσογείου και μόνο με τις υφιστάμενες ανακαλύψεις κοιτασμάτων αποτελεί πλέον μια νέα πηγή προμήθειας φυσικού αερίου, υπολογίσιμη στη διεθνή σκακιέρα και με δυναμική ανατροπής των γεωπολιτικών ισορροπιών στην ευρύτερη περιοχή.
Η ένταση των τελευταίων ημερών στην ΑΟΖ της Κύπρου είναι ενδεικτική της γεωπολιτικής σημασίας των κοιτασμάτων, η οποία επισημάνθηκε χθες από τους ομιλητές του συνεδρίου. «Δεν υπάρχει άλλος τομέας της οικονομικής δραστηριότητας που να επηρεάζει τη γεωπολιτική όσο η ενέργεια», τόνισε στην ομιλία της η Βρετανίδα πρέσβειρα κ. Κέιτ Σμιθ, η οποία εξέφρασε την απόλυτη στήριξη του Ηνωμένου Βασιλείου στην πολιτική της Ε.Ε. περί διαφοροποίησης των πηγών. Με την ανάγκη διαχείρισης και της γεωπολιτικής συνέδεσε την αποτελεσματική συνεργασία Ελλάδας – Κύπρου και Αιγύπτου στον τομέα της ενέργειας ο κ. Ναμπίλ Φαχμί, πρώην υπουργός Εξωτερικών της Αιγύπτου. «Ας προωθήσουμε τη συνεργασία όσο περισσότερο γίνεται αλλά ας είμαστε και ρεαλιστές. Πρέπει να είμαστε σοβαροί και προσεκτικοί στον τρόπο υπολογισμού του κινδύνου για να μη χάσουμε περισσότερα από αυτά που θα μπορούσαμε να επωφεληθούμε», είπε αναφερόμενος στις γεωπολιτικές διαστάσεις των κοιτασμάτων.
Πιο άμεσος ήταν στην παρέμβασή του επί του θέματος ο οικονομικός ακόλουθος της αμερικανικής πρεσβείας κ. Στίβεν Μπίντερ. Μίλησε για την υποστήριξη των ΗΠΑ στην ενεργειακή ασφάλεια των συμμάχων τους, γιατί αλλιώς –όπως είπε– είναι ευάλωτοι σε εξωτερικές πιέσεις. Τόνισε ότι η Ρωσία χρησιμοποιεί την ενέργεια ως πολιτικό μοχλό για να προκαλεί αστάθεια και ανέφερε μάλιστα ότι υπάρχουν 41 τέτοια παραδείγματα κατά τη διάρκεια του έτους. Επεσήμανε τον ρόλο του αμερικανικού LNG στην ενεργειακή ασφάλεια της Ευρώπης και τόνισε ότι η Ελλάδα θα προστεθεί στον κατάλογο πελατών των ΗΠΑ σε LNG.