Στην κατάρρευση των επενδύσεων σε κατοικίες αποδίδεται η κατακόρυφη πτώση των μεγεθών του κατασκευαστικού κλάδου στην Ελλάδα κατά τη διάρκεια της τελευταίας δεκαετίας, καθώς, αν και μειωμένες, οι επενδύσεις για έργα υποδομής κατέγραψαν μεγαλύτερες αντοχές. Σύμφωνα με στοιχεία που συγκέντρωσε ο ΣΑΤΕ (Πανελλήνιος Σύνδεσμος Τεχνικών Εταιρειών), οι επενδύσεις σε κατοικίες υποχώρησαν από 25,2 δισ. ευρώ το 2007 σε μόλις 1 δισ. ευρώ το 2017. Πρόκειται για τη μεγαλύτερη πτώση του κλάδου της οικοδομής διαχρονικά, γεγονός που είχε μεγάλη συμβολή και συνολικά στην ύφεση της οικονομίας που καταγράφηκε από το τέλος της προηγούμενης δεκαετίας.
Κατά την ίδια περίοδο, οι επενδύσεις στις λοιπές κατασκευές ναι μεν κινήθηκαν πτωτικά, αλλά αισθητά λιγότερo, καθώς υποχώρησαν από τα 8,9 δισ. ευρώ σε 7,1 δισ. ευρώ το 2017. Σε κάθε περίπτωση, οι συνολικές επενδύσεις παγίου κεφαλαίου επηρεάστηκαν αρνητικά από τα δυσμενή δεδομένα που διαμορφώθηκαν στον κατασκευαστικό κλάδο. Συγκεκριμένα, το ποσοστό των επενδύσεων στις κατασκευές, επί του συνόλου των επενδύσεων παγίου κεφαλαίου, υποχώρησε από το 56% που είχε βρεθεί το 2007, δηλαδή στο απόγειο της αγοράς κατοικίας, σε 36% το 2017. Σύμφωνα με τα στοιχεία αυτά, οι επενδύσεις στις κατασκευές υποχώρησαν περισσότερο σε σχέση με άλλες επενδύσεις παγίου κεφαλαίου. Συνολικά, οι επενδύσεις παγίου κεφαλαίου μειώθηκαν από το 25% του ΑΕΠ το 2007 σε μόλις 12,6% του ΑΕΠ το 2017, ή από τα 60,5 δισ. ευρώ σε 22,4 δισ. ευρώ πέρυσι.
Το αποτέλεσμα της κάμψης αυτής είναι να συρρικνωθεί κατακόρυφα ο αριθμός των εργοληπτικών εταιρειών, οι οποίες μειώθηκαν κατά 40%, καθώς από τις 712 που λειτουργούσαν το 2004, σήμερα δεν αριθμούν περισσότερες από 425. Παράλληλα, στελέχη του κλάδου των κατασκευών εκφράζουν την εκτίμηση ότι ο αριθμός αυτός θα συνεχίσει να μειώνεται, αν δεν αντιμετωπιστεί το οξύ πρόβλημα των ασυνήθιστα χαμηλών προσφορών στις διαγωνιστικές διαδικασίες των δημοσίων έργων. Ο ΣΑΤΕ σημειώνει επίσης και άλλες παθογένειες που χρήζουν άμεσης αντιμετώπισης, όπως η εισαγωγή αυθαίρετων και αναιτιολόγητων ειδικών όρων στις διακηρύξεις που περιορίζουν υπέρμετρα τον ανταγωνισμό, καθώς και τη γενικευμένη χρήση των εξαιρετικών προβλέψεων της νομοθεσίας περί δημοπράτησης έργων για λόγους κατεπείγουσας ανάγκης, φαινόμενο που επίσης εξαφανίζει κάθε έννοια ελεύθερου ανταγωνισμού. Στο πλαίσιο αυτό, ο ΣΑΤΕ διοργανώνει ενημερωτική εκδήλωση αύριο, στο ΕΒΕΑ, προκειμένου να καταγραφεί η διετής εμπειρία του νέου νομοθετικού πλαισίου για τις δημόσιες συμβάσεις έργων (Ν.4412/2006) και να αναδειχθούν οι σημαντικές «αρρυθμίες» που έχουν διαπιστωθεί στο σύστημα παραγωγής δημοσίων έργων.
Στο ζήτημα των υπερβολικών εκπτώσεων στέκεται με δημόσια παρέμβασή του και ο ΣΕΓΜ (Σύνδεσμος Ελληνικών Εταιρειών-Γραφείων Μελετών). Ειδικότερα, επισημαίνει την πρόσφατη παρέμβαση του Ευρ. Κοινοβουλίου, το οποίο ζήτησε την αποδοτικότερη εφαρμογή του θεσμικού πλαισίου των δημόσιων συμβάσεων της Ε.Ε., προτρέποντας να γίνεται συστηματική χρήση κριτηρίων ποιότητας και πλήρης αξιοποίηση της ψηφιακής τεχνολογίας για την απλούστευση και την επιτάχυνση των διαγωνιστικών διαδικασιών. Συστήνεται η ανάληψη μέτρων από τα κράτη-μέλη, ώστε να δίνεται μεγαλύτερη έμφαση στην ποιότητα των έργων και όχι τόσο στο χαμηλό τους κόστος, όπως συμβαίνει κατά κόρον στην Ελλάδα, όπου οι εκπτώσεις είναι πλέον ανεξέλεγκτες και ξεπερνούν ακόμα και το 80%, φαινόμενο που έχει προκύψει τόσο σε διαγωνισμούς έργων, όσο και σε διαγωνισμούς για ανάθεση μελετών.