Η ανάπτυξη στην Ιταλία ενδεχομένως να υποχωρήσει ξανά το β΄ τρίμηνο του 2019, σύμφωνα με τη στατιστική υπηρεσία της χώρας, εντείνοντας τις πιέσεις και την κριτική που δέχεται ο κυβερνητικός συνασπισμός για τη διαχείριση του προϋπολογισμού και την κατάσταση της οικονομίας. Χθες, ο Ιταλός πρωθυπουργός, Τζουζέπε Κόντε, αποπειράθηκε να αποκλιμακώσει την ένταση της Ρώμης με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ισχυριζόμενος πως βελτιώνεται η κατάσταση του προϋπολογισμού παρά την επιβράδυνση της οικονομίας. Σε επιστολή του προς τους ηγέτες των υπόλοιπων κρατών-μελών της Ε.Ε. πρόσθεσε πως δεν είναι πρόθεση της Ρώμης να παρεκκλίνει από τους δημοσιονομικούς κανόνες της Ε.Ε και έτσι δεν χρειάζεται η επιβολή κυρώσεων από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Ο Κόντε ξεκαθάρισε πως πρόθεση της ιταλικής κυβέρνησης είναι να αποφύγει μια κατά μέτωπο σύγκρουση με τις Βρυξέλλες, αλλά παρότρυνε τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις να εξετάσουν μια αναθεώρηση των δημοσιονομικών κανόνων.
Διάθεση γεφύρωσης του χάσματος ανάμεσα στη Ρώμη και στις Βρυξέλλες είχε επίσης εκδηλώσει ο υπουργός Οικονομικών της Ιταλίας, Τζοβάνι Τρία, στις αρχές της εβδομάδας. «Δεν επιθυμούμε να δημιουργήσουμε προβλήματα στην Ευρώπη», είχε δηλώσει ο Τρία την Τρίτη, στο πλαίσιο συνεδρίου που έλαβε χώρα στο Λονδίνο. Τόνισε πως θα επιτευχθεί ο φετινός στόχος για το δημοσιονομικό έλλειμμα της Ιταλίας στο 2,1% του ΑΕΠ, όμως δεν σχολίασε τον προϋπολογισμό του 2020, ούτε το υπέρογκο δημόσιο χρέος της χώρας που βρίσκεται στην καρδιά της σύγκρουσης ανάμεσα στην Ιταλία και στην Κομισιόν.
Η στάση του πρωθυπουργού αλλά και του υπουργού Οικονομικών της χώρας είναι μακράν ηπιότερη συγκριτικά με τους δύο αντιπροέδρους του κυβερνητικού συνασπισμού. Ο Ματέο Σαλβίνι, ηγέτης της Λέγκας του Βορρά, και ο Λουίτζι ντι Μάιο, επικεφαλής του Κινήματος των 5 Αστέρων, έχουν μιλήσει δημοσίως για την ανάγκη να αναθεωρηθούν οι δημοσιονομικοί κανόνες της Ε.Ε., δείχνοντας αποφασισμένοι να τους αψηφήσουν.
Ο Σαλβίνι έγινε ακόμη πιο αδιάλλακτος απέναντι στην Κομισιόν μετά τις ευρωεκλογές, αφού το κόμμα του υπερίσχυσε με ποσοστό 34%.
Μέλη της Λέγκας του Βορρά έθεσαν δε επί τάπητος την κυκλοφορία «παράλληλου νομίσματος», μια πρόταση που εγκρίθηκε σε μη δεσμευτική ψηφοφορία στο Κοινοβούλιο. Είναι πολλοί που φοβούνται πως η ιδέα για την καθιέρωση των αποκαλούμενων «mini-BOT» (Buoni Ordinari del Tesoro) –είδος χρεογράφων με χαμηλή αξία– ως παράλληλου νομίσματος «είναι ένας τρόπος για να ανοίξει ο δρόμος μιας αποχώρησης της Ιταλίας από την Ευρωζώνη», όπως είχε δηλώσει ο Ρικάρντο Πουγκλίσι, επίκουρος καθηγητής Οικονομικών στο Πανεπιστήμιο της Πάβια, στους New York Times. Την ανησυχία του είχε εκφράσει, μεταξύ άλλων, και ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ), Μάριο Ντράγκι.
Στο επίκεντρο της διαμάχης Ρώμης και Βρυξελλών είναι το υπέρογκο δημόσιο χρέος της Ιταλίας. Ξεπερνά το 132,2% του ΑΕΠ, φθάνοντας τα 2,4 τρισ. ευρώ. Ο Σαλβίνι μαζί με τον Λουίτζι ντι Μάιο επιμένουν να υλοποιήσουν προεκλογικές δεσμεύσεις για την αύξηση των δημόσιων δαπανών και τη μείωση των φόρων, κλονίζοντας την εμπιστοσύνη στην οικονομία και κορυφώνοντας την αβεβαιότητα για την πορεία του δημόσιου χρέους.
Υφεση και στο β΄ τρίμηνο
Οι προβλέψεις για την ιταλική οικονομία είναι εξαιρετικά δυσοίωνες, αυξάνοντας τον κίνδυνο να εκτροχιαστεί ο προϋπολογισμός από τους στόχους που έχουν συμφωνηθεί μεταξύ Ρώμης και Ε.Ε. Χθες η στατιστική υπηρεσία της Ιταλίας (Istat) δήλωσε πως είναι πολύ πιθανό να καταγραφεί συρρίκνωση του ΑΕΠ το β΄ τρίμηνο του 2019, όπως συνέβη το β΄ εξάμηνο του 2018.
Εάν οι προβλέψεις της Istat επιβεβαιωθούν, τότε θα είναι η 3η φορά που θα έχει παρουσιαστεί συρρίκνωση της ιταλικής οικονομίας μέσα σε ένα 12μηνο.
Από τη μία πλευρά, ο Κόντε διαβεβαιώνει στη χθεσινή επιστολή προς τους Ευρωπαίους εταίρους πως η πορεία του προϋπολογισμού θα είναι «αρκετά καλύτερη» από τις προβλέψεις, δεσμευόμενος για μείωση του διαρθρωτικού ελλείμματος κατά 0,2 ποσοστιαίες μονάδες μέσα στο 2020.
Από την άλλη πλευρά, η Κομισιόν ανησυχεί πως το διαρθρωτικό έλλειμμα στην Ιταλία, που θα έπρεπε φέτος να έχει μειωθεί κατά 0,6 ποσοστιαίες μονάδες βάσει των δημοσιονομικών κανόνων της Ε.Ε., θα αυξηθεί περαιτέρω κατά 0,2 ποσοστιαίες μονάδες.
Την ίδια ώρα, ο οίκος πιστοληπτικής αξιολόγησης Fitch διαβλέπει πως η Ρώμη δεν θα καταφέρει να δαμάσει φέτος το δημοσιονομικό έλλειμμα στο 2,1% του ΑΕΠ, παρά τις διαβεβαιώσεις του υπουργού Οικονομικών Τζοβάνι Τρία πως θα το επιτύχει.