Με πλήρη κλιμάκωση του σινοαμερικανικού εμπορικού πολέμου και μετατροπή του σε νομισματικό πόλεμο ισοδυναμεί η απόφαση που έλαβε χθες το Πεκίνο να επιτρέψει την υποχώρηση του κινεζικού νομίσματος κάτω από το ψυχολογικό όριο των επτά γουάν προς ένα δολάριο. Η είδηση προκάλεσε την οργισμένη αντίδραση του Αμερικανού προέδρου που κατηγόρησε το Πεκίνο για χειραγώγηση του νομίσματος. Παράλληλα, όμως, προκάλεσε κραδασμούς στα χρηματιστήρια ανά τον κόσμο με τις ευρωπαϊκές αγορές να κλείνουν με απώλειες και τους σημαντικότερους δείκτες της Wall Street να υποχωρούν σε ποσοστό πάνω από 2% μέχρι αργά το βράδυ. Συμπαρέσυρε, άλλωστε, σε υποχώρηση τα νομίσματα των ασιατικών χωρών.
Η υποχώρηση του γουάν ήταν 1,4% όταν η διακύμανση που επιτρέπει το Πεκίνο στο κινεζικό νόμισμα περιορίζεται στο 2%. Είναι, άλλωστε, η πρώτη φορά που το γουάν υποχωρεί εκ νέου στο επίπεδο των επτά προς το δολάριο μετά την παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση του 2008. «Αυτό λέγεται χειραγώγηση του νομίσματος, ακούς Federal Reserve;» έγραψε σε οργισμένο tweet του ο Ντόναλντ Τραμπ, ενώ παράλληλα προέβλεψε πως «αυτή η μείζων παραβίαση θα αποδυναμώσει την Κίνα μεσοπρόθεσμα». Σύμφωνα, πάντως, με οικονομικούς αναλυτές και αναλυτές συναλλάγματος, η υποτίμηση του κινεζικού νομίσματος αποτελεί σαφώς την απάντηση του Πεκίνου στην τελευταία επίθεση του Αμερικανού προέδρου.
Την περασμένη εβδομάδα, ο Ντόναλντ Τραμπ ανακοίνωσε ότι από 1ης Σεπτεμβρίου επιβάλλει πρόσθετους δασμούς 10% στα υπόλοιπα κινεζικά προϊόντα αξίας 300 δισ. δολαρίων που εισάγονται στις ΗΠΑ και μολονότι έχει προγραμματισθεί νέος γύρος διμερών επαφών για τον Σεπτέμβριο. Οικονομικοί αναλυτές επισημαίνουν πως το νόμισμα δεν είναι το όπλο που προτιμά το Πεκίνο για να αμυνθεί στον εμπορικό πόλεμο, αλλά δεν έχει άλλες επιλογές. Οπως τόνισε η Κρίστι Ταν, στέλεχος της ΝΑΒ, μιλώντας στους Financial Times, «έχουν εξαντληθεί τα αμερικανικά προϊόντα στα οποία θα μπορούσε να επιβάλει δασμούς ως αντίποινα και το γουάν ήταν μία από τις επιλογές της».
Μιλώντας, άλλωστε, στο Reuters ο Τζούλιαν Εβανς-Πρίτσαρντ, οικονομολόγος της Capital Economics, εξέφρασε την εκτίμηση ότι η Λαϊκή Τράπεζα της Κίνας απέφευγε έως τώρα να υποτιμήσει το γουάν για να μην εκτροχιασθούν οι εμπορικές συνομιλίες με την Ουάσιγκτον. Ο ίδιος συμπεραίνει, όμως, ότι τώρα «σταμάτησαν να εμποδίζουν την υποχώρηση του νομίσματος επειδή έχουν χάσει κάθε ελπίδα να συνάψουν εμπορική συμφωνία με τις ΗΠΑ». Κάτι ανάλογο εκτιμά και ο Ρομπ Καρνέλ, οικονομολόγος της ING, που τονίζει πως «οι κινεζικές αρχές δεν βλέπουν πλέον τον λόγο να μην κάνουν χρήση όσων εργαλείων έχουν στη διάθεσή τους και το νόμισμα θεωρείται μέρος του οπλοστασίου τους».
Στη σχετική ανακοίνωσή της, άλλωστε, η Λαϊκή Τράπεζα της Κίνας συνέδεσε την υποχώρηση του γουάν με τον εμπορικό πόλεμο, αναγνωρίζοντας ότι ήταν το αποτέλεσμα «παραγόντων όπως η μονομέρεια, ο προστατευτισμός και η προσδοκία για δασμούς κατά της Κίνας». Παράλληλα, όμως, ο διοικητής της τράπεζας Γι Γκανγκ δεσμεύθηκε σε σχετική ανακοίνωσή του ότι η Κίνα δεν θα χρησιμοποιήσει το νόμισμα για να αντιμετωπίσει «εξωτερικές ενοχλήσεις» όπως οι εμπορικές εντάσεις. Σημειωτέον ότι το 2016 το Πεκίνο θυσίασε 107 δισ. δολάρια από τα συναλλαγματικά διαθέσιμα της χώρας για να περιφρουρήσει το γουάν και να αποτρέψει μια νέα αιμορραγία κεφαλαίων. Είχε προηγηθεί το καλοκαίρι του 2015 η αιφνιδιαστική υποχώρησή του και η συνεπακόλουθη μαζική εκροή κεφαλαίων από τη χώρα.
Μεγάλη αβεβαιότητα
Οι διαπραγματευτές συναλλάγματος στην Ασία ετοιμάζονται για έναν γενικευμένο νομισματικό πόλεμο προεξοφλώντας πως οι χώρες της περιοχής θα αφήσουν τα νομίσματά τους να διολισθήσουν για να παραμείνουν ανταγωνιστικές. Ηδη το γουόν της Νότιας Κορέας υποχώρησε χθες κατά περισσότερο από 2%, σημειώνοντας τη μεγαλύτερη πτώση των τελευταίων τριών ετών. Το ζήτημα είναι, όμως, ποιες είναι πραγματικά οι προθέσεις της Κίνας. Μιλώντας στο Bloomberg, ο Τζορτζ Μπούμπουρας, στέλεχος της Salter Brothers Asset Management Pty στη Μελβούρνη, σχολίασε πως «αναμφίβολα βρισκόμαστε ενώπιον παγκόσμιου νομισματικού πολέμου και είναι η φυσική προέκταση του εμπορικού πολέμου, που πήρε τη χειρότερη τροπή». Ο ίδιος προεξοφλεί περαιτέρω κραδασμούς στις αγορές, με τα ασφαλή καταφύγια του γιεν, του δολαρίου, αλλά και των ομολόγων του αμερικανικού δημοσίου να ενισχύονται περαιτέρω. Αναλυτές του Bloomberg εκτιμούν πως δεν είναι ακόμη σαφές σε ποιο βαθμό σκοπεύει να χρησιμοποιήσει το Πεκίνο το νόμισμα ως όπλο στον εμπορικό πόλεμο. Αν στην επόμενη συνεδρίαση αρχίσει να σταθεροποιείται το γουάν, τότε θα επανέλθει σχετική ηρεμία στις αναδυόμενες αγορές. Αν, όμως, αποφασίσει το Πεκίνο να προχωρήσει σε συνεχείς υποτιμήσεις του γουάν ως όπλου στον εμπορικό πόλεμο, τότε θα ανοίξει το κουτί της Πανδώρας και θα αρχίσουν αλλεπάλληλες υποτιμήσεις νομισμάτων ενώ θα δεχθούν πλήγμα οι αναδυόμενες αγορές. Σημειωτέον ότι οι αναδυόμενες αγορές άρχισαν και πάλι να εγκαταλείπονται από τους επενδυτές από την περασμένη εβδομάδα, οπότε ανακοίνωσε η Fed ότι η μείωση των επιτοκίων του δολαρίου ήταν μεμονωμένη και δεν αποτελεί την πρώτη μιας σειράς μειώσεων.