Η μεσαία τάξη της Αμερικής βυθίζεται όλο και περισσότερο στα χρέη, στην προσπάθειά της να διατηρήσει το βιοτικό της επίπεδο. Αυτό προκύπτει από εκτενές ρεπορτάζ της αμερικανικής εφημερίδας Wall Street Journal, που επισημαίνει ότι τα εισοδήματα των αμερικανικών νοικοκυριών παρέμειναν στάσιμα τις τελευταίες δύο δεκαετίες, αλλά στο ίδιο χρονικό διάστημα έχουν γίνει πολύ πιο ακριβά τα αυτοκίνητα, τα δίδακτρα των κολεγίων, η στέγη, ακόμη και η ιατροφαρμακευτική περίθαλψη. Και το αποτέλεσμα είναι να δανείζονται όλο και περισσότερο οι Αμερικανοί για να καλύψουν το χάσμα ανάμεσα στα έσοδα και τις δαπάνες τους.
Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της αμερικανικής Υπηρεσίας Απογραφών, τα τελευταία τριάντα χρόνια η αμερικανική οικονομία σχεδόν διπλασιάστηκε σε μέγεθος. Οπως επισημαίνει η αμερικανική εφημερίδα, αυτό θεωρητικά σημαίνει ότι όλοι οι Αμερικανοί έγιναν πλουσιότεροι. Κατά το χρονικό αυτό διάστημα τα εισοδήματα των Αμερικανών έχουν αυξηθεί κατά μέσον όρο 14%. Στο ίδιο διάστημα, όμως, οι τιμές των ακινήτων έχουν εκτιναχθεί κατά 290%. Τα δίδακτρα των πανεπιστημίων έχουν αυξηθεί κατά μέσον όρο 311% και οι δαπάνες για ιατροφαρμακευτική περίθαλψη κατά περίπου 51%. Εν ολίγοις χρειάζονται σήμερα πολύ περισσότερα χρήματα για να ανήκει κανείς στη μεσαία τάξη. Και παράλληλα, η διανομή του πρόσθετου πλούτου που δημιουργήθηκε αυτά τα χρόνια, ήταν και παραμένει εξαιρετικά άνιση.
Τα μεσαία στρώματα που αντιπροσωπεύουν περίπου το 20% των αμερικανικών νοικοκυριών είδαν τα εισοδήματά της να αυξάνονται στην πραγματικότητα μόλις κατά 4% από το 1989 μέχρι και το 2016. Αντιθέτως τα εισοδήματα του πλουσιότερου 20% υπερδιπλασιάσθηκαν, ενώ του πλουσιότερου 1% αυξήθηκαν κατά 178%. Εν ολίγοις τα μεσαία στρώματα είναι από τους λιγότερο ευνοημένους και αναγκάζονται να καταφύγουν σε εκτεταμένο δανεισμό για να διασφαλίσουν ένα βιοτικό επίπεδο αντίστοιχο εκείνου που είχαν οι ίδιοι ή οι γονείς τους πριν από 30 χρόνια. Το αποτέλεσμα είναι ότι τα χρέη των Αμερικανών, χωρίς να συμπεριλαμβάνονται τα στεγαστικά δάνεια, ανέρχονται πλέον σε 4 τρισ. δολάρια και καταγράφουν ιστορικό υψηλό. Ειδικότερα, τα στεγαστικά δάνεια μειώθηκαν μεν μετά τη χρηματοπιστωτική κρίση αλλά έχουν αρχίσει να αυξάνονται ξανά. Τα φοιτητικά δάνεια έχουν εκτιναχθεί στο 1,5 τρισ. δολάρια και υπερβαίνουν κάθε άλλη κατηγορία δανεισμού, ενώ τα δάνεια για την αγορά αυτοκινήτων αυξήθηκαν κατά 40% την τελευταία δεκαετία και φτάνουν στο 1,3 τρισ. δολάρια. Σύμφωνα μάλιστα με στοιχεία της εταιρείας ερευνών Experian, το ύψος ενός δανείου για την αγορά αυτοκινήτων έχει αυξηθεί κατά μέσον όρο 11% στην τελευταία δεκαετία, φτάνοντας πλέον στα 32.187 δολάρια. Παράλληλα αυξάνονται τα καταναλωτικά δάνεια χωρίς εξασφαλίσεις, καθώς τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα προσφέρουν ευνοϊκούς όρους για να προσελκύσουν πελατεία. Επίσης, το χρέος των αμερικανικών νοικοκυριών από πιστωτικές κάρτες έχει αυξηθεί κατά 9%.
Οπως επισημαίνει η αμερικανική εφημερίδα, η εκτίναξη του χρέους των Αμερικανών αποτελεί σε μεγάλο βαθμό παρεπόμενο της αναπτυξιακής νομισματικής πολιτικής που υιοθέτησε η Federal Reserve για να στηρίξει την αμερικανική οικονομία μετά τη χρηματοπιστωτική κρίση. Η πολιτική αυτή καλλιέργησε, όμως, εις το έπακρον την εξάρτηση των καταναλωτών και της ίδιας της οικονομίας από το φτηνό χρήμα. Οι καταναλωτές χρειάζονται όλο και περισσότερα δάνεια, οι εταιρείες δεν μπορούν να πουλήσουν τα προϊόντα τους αν οι τράπεζες δεν δώσουν δάνεια στους καταναλωτές και όλα αυτά όταν στις ΗΠΑ η κατανάλωση αντιπροσωπεύει τα 2/3 της οικονομίας.
Υπό μίαν έννοια, η αύξηση του δανεισμού αποτελεί ψήφο εμπιστοσύνης στην οικονομία. Οταν οι άνθρωποι δανείζονται, πιστεύουν πως στο μέλλον θα έχουν επαρκή εισοδήματα ώστε να αποπληρώσουν το δάνειό τους. Τα καταναλωτικά δάνεια αυξάνονται όταν οι άνθρωποι νιώθουν ασφαλείς στις θέσεις εργασίας τους. Παράλληλα, όμως, η συσσώρευση χρεών είναι συνώνυμο του οικονομικού κινδύνου. Την περασμένη εβδομάδα η Fed μείωσε τα επιτόκια επειδή διαβλέπει κίνδυνο επιβράδυνσης της οικονομίας και επομένως κίνδυνο αύξησης της ανεργίας. Αν καταγραφεί αύξηση των απολύσεων, σημαντική μερίδα των δανειοληπτών δεν θα μπορεί να αντεπεξέλθει στις υποχρεώσεις της.