Τη μείωση του χρέους κάτω από το 100% του ΑΕΠ μέχρι το τέλος της καινούργιας θητείας το 2023 υποσχέθηκε στους επενδυτές ο πρωθυπουργός της Πορτογαλίας, Αντόνιο Κόστα, ο οποίος επανεξελέγη την Κυριακή λαμβάνοντας το 36,65% των ψήφων. Το χρέος της χώρας αυτήν τη στιγμή ανέρχεται στο 122% του ΑΕΠ.
Το φιλόδοξο σχέδιο του Κόστα παρουσιάζει, ωστόσο, προβλήματα, διότι η επίτευξή του προϋποθέτει ότι ο μέσος ρυθμός ανάπτυξης της οικονομίας θα διαμορφώνεται περίπου στο 2% έως το τέλος της θητείας του. Ναι μεν το ποσοστό αυτό είναι εφικτό, αλλά αποτελεί το καλύτερο δυνατό σενάριο, στην περίπτωση δηλαδή που μια κρίση της Ευρωζώνης ή η αύξηση των επιτοκίων δανεισμού δεν επιβαρύνει σε μεγάλο βαθμό την πορτογαλική οικονομία. Σύμφωνα με τη μέση εκτίμηση, μεταξύ άλλων και της κεντρικής τράπεζας της Πορτογαλίας, η οικονομία θα αναπτύσσεται με ρυθμό 1,7%.
Το οικονομικό κλίμα στην Ευρώπη δεν είναι ευνοϊκό, ενώ ο ρυθμός δημιουργίας νέων θέσεων εργασίας είναι ισχνός. Οι βασικές εξαγωγικές αγορές της Πορτογαλίας βρίσκονται εντός Ε.Ε., όπου ο ρυθμός ανάπτυξης προβλέπεται πως θα διαμορφωθεί περίπου στο 1%. Μεγάλη επιβάρυνση προκαλεί και η Γερμανία, η μεγαλύτερη οικονομία της Ευρωζώνης, η οποία οδεύει προς ύφεση. «Προκειμένου να μειωθεί το χρέος με τέτοιο τρόπο, που αποτελεί μια χρονοβόρα διαδικασία, η Πορτογαλία χρειάζεται ένα ευνοϊκό εξωτερικό περιβάλλον», όπως δήλωσε στο Bloomberg ο Φιλίπε Γκαρσία, οικονομολόγος στη συμβουλευτική εταιρεία Informacao de Mercados Financeiros (IMF). «Πολύ φοβάμαι ότι στο πλαίσιο μιας κρίσης ή μιας αύξησης των επιτοκίων δανεισμού, η διαδικασία μείωσης του χρέους θα διακοπεί», συμπλήρωσε ο Γκαρσία.
Δεδομένης της πλειοψηφίας που κατέχει στη Βουλή, ο Κόστα θα μπορούσε να εξετάσει το ενδεχόμενο περικοπής των δημοσίων δαπανών, ώστε να μειωθεί το χρέος. Ωστόσο, στην περίπτωση αυτή θα έβρισκε ενώπιόν του τους αντιφρονούντες, οι οποίοι πληθαίνουν, καθώς και τις ίδιες του τις υποσχέσεις για αποφυγή τέτοιου είδους ασφυκτικών μέτρων, με τις οποίες και ανέλαβε την εξουσία για πρώτη φορά το 2015.
Προς το παρόν, οι επενδυτές δεν φαίνεται πως ανησυχούν ιδιαίτερα για την Πορτογαλία. Αντιθέτως, για πρώτη φορά από τον Δεκέμβριο του 2009 η απόδοση του 10ετούς υποχώρησε σε σύγκριση με το αντίστοιχο ισπανικό. Σύμφωνα με τον Φιλίπε Γκαρσία, η ψυχραιμία των επενδυτών οφείλεται στα χαμηλότατα κόστη δανεισμού της ΕΚΤ.