Τα ναυπηγεία έχουν σχεδόν εξαφανισθεί από την Ευρώπη, λόγω του χαμηλού κόστους της ναυπηγήσεως και του ανταγωνισμού κατά τη δεκαετία του 1980 και του 1990 από τους Ασιάτες. Εντυπωσιακή εξαίρεση στον κανόνα αποτελεί η ναυπήγηση πολυτελών κρουαζιεροπλοίων. Τέσσερις ναυπηγικές επιχειρήσεις και συγκεκριμένα η Kvaerner-Masa Yards στη Φινλανδία, η Fincantieri στην Ιταλία, η Meyer στη Γερμανία και η Alstom Marine’s Chantiers de l’Atlantique στη Γαλλία, συγκέντρωναν μέχρι τώρα το 70% των διεθνών παραγγελιών για τη ναυπήγηση κρουαζιεροπλοίων. H κυριαρχία τους ήταν μία επιτυχία, που δεν ήταν τόσο γνωστή.
Τώρα, όμως οι Ευρωπαίοι αντιμετωπίζουν μία σοβαρή πρόκληση, η οποία απειλεί να οδηγήσει τις δραστηριότητές τους σε αισθητή πτώση. H τουριστική αγορά από την οποία εξαρτώνται τα ευρωπαϊκά ναυπηγεία, βρίσκεται σε βαθιά κρίση από τις 11 του περασμένου Σεπτεμβρίου.
Ανακατατάξεις
Η Renaissance, μία από τις μεγαλύτερες επιχειρήσεις ταξιδίων αναψυχής με κρουαζιερόπλοια, βρίσκεται στα πρόθυρα της χρεοκοπίας. Αλλες επιχειρήσεις της κατηγορίας αυτής συνενώνουν τις δυνάμεις τους για να περιορίσουν τις δαπάνες τους: πριν από μερικές ημέρες η P&O Princess Cruises και η Royal CaribbeaCruises, ανακοίνωσαν τη μεταξύ τους συγχώνευση ύψους 6,8 δισ. δολαρίων. Από τη συγχώνευση αυτή θα προκύψει μία νέα δύναμη με ένα στόλο 41 πλοίων.
Και το χειρότερο είναι ότι οι οικονομικώς δύσκολοι καιροί απέδειξαν ότι η επιτυχία των Ευρωπαίων στεκόταν σε αδύνατα θεμέλια. Επί παραδείγματι, η Kvaerner, ο αγγλονορβηγικός Ομιλος που ελέγχει τη Masa Yards, τις τελευταίες εβδομάδες φλέρταρε με το ενδεχόμενο προσφυγής στη δικαστική διαδικασία για την προστασία έναντι των πιστωτών της. Εχασε τον διευθύνοντα σύμβουλό της και διεσώθη χάρις στη διοχέτευση κεφαλαίων εκ μέρους της Yukos Oil, μιας ρωσικής επιχειρήσεως. H άσχημη οικονομική της κατάσταση προιωνίζεται δυσάρεστες στιγμές στο μέλλον για τις ναυπηγικές δραστηριότητες. Κατά παρόμοιο τρόπο, η τιμή της μετοχής της Alstom κατέρρευσε μετά την 11η Σεπτεμβρίου. Παράλληλα, έδωσε χρηματικές ενισχύσεις σε πελάτες της για να αγοράσουν τα πλοία της, ενώ προέβη στην παραγραφή πιστώσεων από τον ισολογισμό της, με αποτέλεσμα να κινδυνεύει να υποστεί ζημίες, εφόσον η διεθνής οικονομία βρίσκεται ήδη σε φάση επιβραδύνσεως. Πάντως, η κατάσταση δεν είναι και τόσο απελπιστική. Τα οικονομικά τού κλάδου είναι ανθεκτικά, ενώ τα ευρωπαϊκά ναυπηγεία είναι σε καλύτερη θέση έναντι των απανταχού ανταγωνιστών τους.
Συγκεκριμένα, σήμερα ο τομέας των κρουαζιεροπλοίων αποτελεί κλάδο της «βιομηχανίας αναψυχής», η οποία έχει άλλες επιδιώξεις με την παραδοσιακή ναυτιλία, που έχει ως σκοπό τις ασφαλείς μεταφορές, λέει ο Καγ Λίλεστραντ επικεφαλής του τεχνολογικού τμήματος της Kvaerner Μasa.
Ελπίδες από την Ευρώπη
Η αγορά των κρουαζιέρων επί πολλά χρόνια ήταν επικεντρωμένη στην Αμερική. Επτά εκατομμύρια Αμερικανοί πήγαν κρουαζιέρα πέρυσι. O αριθμός αυτός αντιστοιχεί στο 2% του συνόλου της διεθνούς τουριστικής δραστηριότητος. Τα τελευταία χρόνια, όμως, παρατηρείται σταθερή άνοδος και στην αγορά της Ευρώπης. Ενας τουριστικός σύμβουλος, ο Πίτερ Ουάιλντ παραδέχεται ότι βραχυπρόθεσμα η αμερικανική αγορά αντιμετωπίζει κάμψη, αλλά ότι οι Ευρωπαίοι τουρίστες αναπληρώνουν τις απώλειες.
Ο Ενρίκο Μπούσι, επικεφαλής τoυ κλάδου ναυπηγήσεως κρουαζιεροπλοίων της Fincantieri, λέει ότι τα ταξιδιωτικά γραφεία υποχρεώθηκαν να προσφέρουν τιμές εκπτώσεων. Ωστόσο, τήρησαν τις δεσμεύσεις τους και προώθησαν τις παραγγελίες για τη ναυπήγηση νέων πλοίων. Τα τελευταία δύο χρόνια απεδείχθησαν ιδιαιτέρως δυνατά. Πέρυσι παραδόθηκαν 15 κρουαζιερόπλοια.
Παρόλο ότι τα ταξιδιωτικά γραφεία βρίσκονται επί του παρόντος σε ύφεση, οι ασχολούμενοι με τον τουρισμό έχουν δημιουργήσει μία αγορά από την οποία ο καταναλωτής αναμένει καλύτερα και μεγαλύτερα πλοία. Οι ευρωπαϊκές εταιρείες έχουν τη δυνατότητα να ικανοποιήσουν ευκολότερα τις απαιτήσεις τους, δεδομένου ότι διαθέτουν «ρίζες» που ανάγονται στην εποχή της γεννήσεως των κρουαζιεροπλοίων.