Η επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, Κριστίν Λαγκάρντ, έχει πολύ μικρό χρονικό περιθώριο για να σταματήσει μια εκκολαπτόμενη κρίση στην Ευρωζώνη. Μολονότι φέρει ένα μέρος της ευθύνης για τις ανησυχητικές ενδείξεις που έρχονται από τις αγορές κρατικών ομολόγων, υπάρχουν ορισμένοι τρόποι να σταματήσει την πτωτική τάση.
Η πιο ξεκάθαρη ένδειξη του προβλήματος είναι ότι διευρύνεται η διαφορά απόδοσης (spread) των ομολόγων ορισμένων χωρών. Το δεκαετές ομόλογο της Ολλανδίας είχε απόδοση 40 μονάδες βάσης υψηλότερη από το γερμανικό, σημειώνοντας τη μεγαλύτερη διαφορά από το 2015. Το spread των γαλλικών ομολόγων έναντι των γερμανικών εκτοξεύθηκε στις 70 μονάδες βάσης, διαμορφώνοντας τη μεγαλύτερη διαφορά από τον Απρίλιο του 2017, όταν οι επενδυτές φοβούνταν ότι η επικεφαλής της Ακροδεξιάς θα κέρδιζε στις προεδρικές εκλογές. Αν αγνοήσουμε αυτή την περίοδο, πρόκειται για τη μεγαλύτερη διαφορά από το 2012.
Αυτές οι μεταβολές είναι ακόμη πιο ανησυχητικές από την πολύ μεγαλύτερη διαφορά μεταξύ των ιταλικών και των γερμανικών δεκαετών ομολόγων –η οποία είναι 2,5 φορές μεγαλύτερη σε σχέση με ένα μήνα πριν– διότι η Γαλλία και η Ολλανδία θεωρούνται κεντρικοί πυρήνες της Ευρωζώνης. Επιπλέον, έχουν μικρότερο χρέος σε σχέση με της Ιταλίας, που διαμορφώνεται στο 137% του ΑΕΠ. Τα spread δεν πλησιάζουν σε καμία περίπτωση τα επίπεδα του 2012, αλλά η άνοδος είναι δυσοίωνη ένδειξη για το μέλλον της Ευρωζώνης. Στην πιο ακραία περίπτωση, η έλλειψη κεντρικής στήριξης κατά τη διάρκεια μιας βαθιάς ύφεσης θα μπορούσε να δημιουργήσει αμφιβολίες στις πιο αδύναμες χώρες σχετικά με τη δέσμευσή τους στο κοινό νόμισμα.
Σε αντίθεση με τον προκάτοχό της, Μάριο Ντράγκι, η επικεφαλής της ΕΚΤ δεν έχει την πολυτέλεια να υποσχεθεί ότι θα κάνει «ό,τι χρειαστεί», ώστε να κερδίσει χρόνο και να σκεφθεί ένα ξεκάθαρο σχέδιο δράσης. Η αξιοπιστία της επλήγη –και τα spread αυξήθηκαν– μετά την ανακοίνωσή της την προηγούμενη εβδομάδα ότι ο ρόλος της ΕΚΤ δεν είναι να συρρικνώσει αυτές τις διαφορές.
Η μία επιλογή είναι να χρησιμοποιήσει το πρόγραμμα αγοράς ομολόγων (OMT), το οποίο είχε ανακοινωθεί κατά την κρίση της Ευρωζώνης, αλλά δεν χρησιμοποιήθηκε ποτέ. Ωστόσο, η Λαγκάρντ θα πρέπει να περιμένει από τις κυβερνήσεις να ζητήσουν βοήθεια και να δεχθούν τους όρους, διότι εάν αρκετές χώρες ζητούσαν ταυτόχρονα το πρόγραμμα ΟΜΤ δεν θα υπήρχε πια στίγμα για τη Λαγκάρντ. Θα μπορούσε επίσης να αυξήσει την αγορά κρατικών ομολόγων, εφαρμόζοντας ενδεχομένως ένα νέο πρόγραμμα, το οποίο θα της προσφέρει τη δυνατότητα να επικεντρώνεται σε συγκεκριμένες χώρες. Ο,τι και εάν επιλέξει, η Λαγκάρντ δεν έχει την αξιοπιστία του Ντράγκι. Συνεπώς, θα πρέπει να κινηθεί πολύ πιο γρήγορα και πιο αποφασιστικά.