Αρχής γενομένης με τον γερμανικό κολοσσό της Deutsche Bank, οι ευρωπαϊκές τράπεζες ανακοινώνουν αποτελέσματα πρώτου τριμήνου, κάτι που συμπίπτει με την εποχή εκδήλωσης της πανδημίας και τις σαρωτικές επιπτώσεις της. Πάντως, τα εν λόγω πιστωτικά ιδρύματα δεν πρόκειται να θέσουν κατά μέρος υπέρογκα κεφάλαια για να θωρακιστούν από μελλοντικά ανεξόφλητα δάνεια, όπως τα αντίστοιχα στις Ηνωμένες Πολιτείες, όπως επισημαίνει σε σχετικό δημοσίευμά του το ειδησεογραφικό πρακτορείο Bloomberg.
Ο λόγος είναι απλός: δεν δύνανται να το κάνουν και να προϋπολογίσουν ως προβλέψεις έναντι επισφαλειών 152 δισεκατομμύρια δολάρια, εάν θέλουν να συμβαδίσουν με τις αμερικανικές. Γιατί εάν το έκαναν, θα αντιμετώπιζαν πρόβλημα κεφαλαιακής επάρκειας. Για την περίσταση, να αναφέρουμε ότι τα έξι μεγαλύτερα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα στις ΗΠΑ με προβλέψεις 98 δισεκατομμυρίων δολαρίων για τον σκοπό αυτό θα εξακολουθούν να μην έχουν προβλήματα στον ισολογισμό τους, υπό τον όρο πως οι επιδόσεις τους θα παραμείνουν στα επίπεδα του πρώτου τριμήνου. Τα 98 δισεκατομμύρια δολάρια ισοδυναμούν με το 2,4% των χαρτοφυλακίων χορηγήσεων για δυνητικές ζημίες.
Στην Ευρώπη, οι αρμόδιες εποπτικές αρχές έχουν δώσει το ελεύθερο στις τράπεζες να δείξουν ευελιξία στην εφαρμογή των κανόνων, ούτως ώστε να αποφύγουν τη σοβαρή εκτίναξη των προβλέψεων έναντι επισφαλειών. Εκτιμάται ότι ο κλάδος θα εμφανίσει περιορισμένη αύξηση προβλέψεων και αναλόγως θα βαδίσει και το υπόλοιπο του χρόνου. Στην περίπτωση της Deutsche Bank, της μεγαλύτερης τράπεζας της Γερμανίας και από τις μεγαλύτερες στην Ευρώπη, το πρώτο τρίμηνο τα έσοδά της ανήλθαν σε σχεδόν 6,4 δισεκατομμύρια ευρώ, ενώ τα απροσδόκητα κέρδη της διαμορφώθηκαν στα 66 εκατομμύρια ευρώ, διαψεύδοντας όσους αναλυτές είχαν προβλέψει ζημίες. Ενδεχομένως, η γερμανική τράπεζα να ευνοήθηκε από μια αύξηση των συναλλαγών εκ μέρους πελατών, ενόσω στα διεθνή χρηματιστήρια σημειώνονταν πολύ βίαιες διακυμάνσεις λόγω του κορωνοϊού. Οι δε προβλέψεις για επισφάλειες της Deutsche Βank ανέρχονται στα 500 εκατομμύρια ευρώ το πρώτο τρίμηνο και αυτά τα κεφάλαια αντιστοιχούν περίπου στο ένα πέμπτο τού τι θα είχε θέσει κατά μέρος εάν ακολουθούσε το μοντέλο των τραπεζών στην Αμερική, σύμφωνα με τους υπολογισμούς του πρακτορείου Bloomberg.
Υπάρχει, όμως, μία ένσταση για την πολιτική αυτή των ευρωπαϊκών τραπεζών, η οποία επιβραδύνει το να γίνει πλήρως αισθητός ο αρνητικός αντίκτυπος της κρίσης, όπως επισημαίνει ο αναλυτής Κιάν Αμπουχοσεΐν της JPMorgan Chase. Και ουσιαστικά επαναφέρει το μοντέλο αντίδρασης στην κρίση του 2008, το οποίο έκτοτε δεν επέτρεψε στις ευρωπαϊκές τράπεζες να ανακάμψουν και να αναπτυχθούν. Συν τοις άλλοις, σε ορισμένες ευρωπαϊκές χώρες η εκκαθάριση του τραπεζικού τους κλάδου μετά την κρίση του 2008 δεν έχει ολοκληρωθεί, αναφέροντας χαρακτηριστικά ότι στην Ελλάδα τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια αντιστοιχούν στο άνω του 1/3 των συνολικών χορηγήσεων, στο 18% στην Κύπρο και στο σχεδόν 10% σε Ιταλία και Πορτογαλία. «Η προσέγγιση που υιοθετούν σήμερα τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα στη Γηραιά Ηπειρο, καθυστερώντας τις επώδυνες επιπτώσεις, τα κρατάει πίσω για ακόμη μία φορά όσον αφορά την εκκαθάριση των προβληματικών περιουσιακών τους στοιχείων και δημιουργεί ερωτήματα τελικά για την πραγματική λογιστική του αξία», προσθέτει ο κ. Αμπουχοσεΐν.
Η τακτική αυτή, την οποία είχε ακολουθήσει στις αρχές της δεκαετίας του 2000 η Ιαπωνία, κατέληξε στη δημιουργία πιστωτικών ιδρυμάτων που έγιναν γνωστά με το όνομα «τράπεζες-ζόμπι», υπερφορτωμένες με κόκκινα δάνεια μετά το τέλος της περιόδου ευημερίας στη χώρα στα τέλη της δεκαετίας του 1990. Τα τελευταία χρόνια, η αποτίμηση των μετοχών των ευρωπαϊκών τραπεζών εξασθενεί και προσεγγίζει την αντίστοιχη των ιαπωνικών, ενώ των αμερικανικών ανέκαμψε. Στην περίπτωση της ελβετικής Credit Suisse, της πρώτης παγκοσμίου βεληνεκούς ευρωπαϊκής τράπεζας, που ανακοινώνει αποτελέσματα πρώτου τριμήνου, είναι γνωστό ότι έχει προβλέψεις έναντι επισφαλειών της τάξεως των 583 εκατομμυρίων δολαρίων (538,2 εκατομμυρίων ευρώ) το πρώτο τρίμηνο, σχεδόν το ένα τρίτο σε σύγκριση με όσα έθεσαν κατά μέρος αμερικανικές τράπεζες με αντιστοίχου μεγέθους χαρτοφυλάκιο δανείων. Αυτό, όπως παρατηρεί, τέλος, το Bloomberg, της έδωσε τη δυνατότητα να ανακοινώσει κέρδη 1,3 δισεκατομμυρίου δολαρίων (1,2 δισεκατομμυρίου ευρώ).