Οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις, οι οποίες χωρίς να διστάσουν διοχέτευσαν στην οικονομία δεκάδες δισεκατομμύρια ευρώ για να αποτρέψουν την εκτίναξη της ανεργίας –η οποία θα είχε φτάσει το 42% στις τέσσερις μεγαλύτερες ευρωπαϊκές οικονομίες, χωρίς τα μέτρα στήριξης–, τώρα βρίσκονται μπροστά στην προοπτική να «κλείσουν τις στρόφιγγες». Στις ΗΠΑ, ήταν οι εργαζόμενοι που υπέστησαν τις πιέσεις από την πανδημία.
Αντιθέτως, στις χώρες της Ε.Ε. οι κυβερνώντες έλαβαν πρωτόγνωρα μέτρα. Ορισμένες, μάλιστα, ανέλαβαν απευθείας το κόστος καταβολής του μισθού, προκειμένου να αποτρέψουν τις μαζικές απολύσεις. Στην επόμενη φάση, την τωρινή, θα πρέπει να διαχειριστούν μια κατάσταση διλημματική, η οποία είναι η εξής: είτε να εγκαταλείψουν εργαζομένους και επιχειρήσεις στη μοίρα τους, με πολιτικό και οικονομικό κόστος, είτε να επωμιστούν το κόστος αυτό οι ίδιες οι κυβερνήσεις.
Σημειωτέον, όπως παρατηρεί το ειδησεογραφικό πρακτορείο Bloomberg, ότι οι πολιτικές καταρτίστηκαν γρήγορα για να ανταποκριθούν στην άμεση ανάγκη, χωρίς να διευκρινιστεί πώς θα ολοκληρωθούν τα αντίστοιχα προγράμματα βοηθείας. Ο υπουργός Οικονομικών της Βρετανίας, Ρίσι Σουνάκ, αναζητεί εναλλακτικές προσεγγίσεις, όπως το να μειώσει τις επιδοτήσεις και να επιτρέψει στους ανθρώπους να εργάζονται μεν, λαμβάνοντας μικρότερο επίδομα δε. Στην περίπτωση της Γαλλίας, τώρα, συζητείται και εκεί μια σταδιακή αναδίπλωση.
Οι μαζικές πρωτοβουλίες των κυβερνήσεων στη Γηραιά Ηπειρο διέσωσαν σχεδόν 40 εκατ. θέσεις εργασίας, αλλά το δυσθεώρητο κόστος δεν μπορούν επ’ αόριστον να το αναλαμβάνουν οι κυβερνήσεις. Βέβαια, το να παύσουν να στηρίζουν τους εργαζομένους προτού οι εταιρείες που τους απασχολούν να είναι σε θέση να τους πληρώσουν, μεταφράζεται σε μαζική ανεργία. «Βλέπουμε αριθμούς ανέργων που ποτέ άλλοτε δεν είχαμε δει. Εκτιμώ πως η στήριξη της απασχόλησης θα παραμείνει για κάποιο διάστημα, το κόστος προφανώς θα είναι τεράστιο, αλλά η άλλη επιλογή θα ήταν να χρεοκοπήσουν πάμπολλες επιχειρήσεις και να εκτιναχθεί η ανεργία», λέει ο Στέφανο Σκαρπέτα, διευθυντής απασχόλησης στον ΟΟΣΑ. Στη Γαλλία, άνω του 50% των εργαζομένων στον ιδιωτικό τομέα πληρώνεται από το κράτος και μένει στο σπίτι, ενώ το συνολικό κονδύλι ανέρχεται σε τουλάχιστον 24 δισ. ευρώ. Το αντίστοιχο πρόγραμμα της Γερμανίας, το Kurzarbeit, δοκιμασμένο από το παρελθόν, χρησιμοποιείται ήδη από τις μισές επιχειρήσεις της χώρας και θα διαρκέσει τουλάχιστον έως τη λήξη του 2020. Πιο εκτεθειμένες στη νέα κατάσταση είναι η Ελλάδα, η Ισπανία και Ιταλία – ιδίως η Ισπανία έχει σοβαρό πρόβλημα λόγω των πολυάριθμων εποχικών εργαζομένων της. Στη Βρετανία, τέλος, τα επιδόματα παύουν στις 30 Ιουνίου, ενώ με τα τωρινά δεδομένα η κυβέρνηση πληρώνει το 80% του μισθού σε 6 εκατ. εργαζομένους, όπερ σημαίνει 39 δισ. στερλίνες (45 δισ. ευρώ).