Επιχειρώντας να αντισταθμίσουν το ισχυρότερο οικονομικό σοκ από την περίοδο της Μεγάλης Υφεσης, οι κυβερνήσεις σε ολόκληρο τον κόσμο αντιμετώπισαν την έλλειψη ρευστού εκδίδοντας χρέος σε πρωτοφανή επίπεδα. Σύμφωνα με υπολογισμούς του Διεθνούς Χρηματοοικονομικού Ινστιτούτου (IΙF), τον Απρίλιο εκδόθηκαν κρατικά ομόλογα ύψους 2,6 τρισεκατομμυρίων δολαρίων και τον αμέσως προηγούμενο μήνα οι κυβερνήσεις είχαν εκδώσει ομόλογα αξίας 2,1 τρισεκατομμυρίων δολαρίων.
Πρόκειται για ιστορικό υψηλό, με τις εκδόσεις να φθάνουν το διπλάσιο σε σύγκριση με τα συνηθισμένα επίπεδα και, βέβαια, αντανακλά το βεληνεκές της τρέχουσας κρίσης. Η αύξηση του χρέους ήταν για πολλούς αναλυτές της αγοράς αναμενόμενη, καθώς η διεθνής κοινότητα βρίσκεται ενώπιον μιας πρωτοφανούς απειλής, η οποία απαιτεί ανάλογη αλλά και άμεση οικονομική αντίδραση. Μέχρι στιγμής, 187 χώρες σε ολόκληρο τον κόσμο έχουν επιβάλει δρακόντεια περιοριστικά μέτρα, προκειμένου να καταστείλουν τη μετάδοση του κορωνοϊού. Ταυτόχρονα οι κυβερνήσεις διοχετεύουν ιλιγγιώδη ποσά στις οικονομίες, προκειμένου να αντισταθμίσουν εν μέρει τη διακοπή της οικονομικής δραστηριότητας και να αποφύγουν το ενδεχόμενο μιας παρατεταμένης κρίσης.
«Διανύουμε μια ταραχώδη περίοδο, επομένως δεν πρόκειται κανείς να αμφισβητήσει την ανάγκη για δανεισμό», σχολίασε στο αμερικανικό δίκτυο CNBC ο Εμρε Τίφτικ, ο οποίος εξειδικεύεται στα ζητήματα χρέους στο IIF. Ο ίδιος συμπλήρωσε πως η αύξηση του χρέους είναι «τρομακτική, αλλά απαραίτητη, ώστε να αντιμετωπιστεί η έλλειψη ρευστότητας».
Οι ΗΠΑ εξέδωσαν ομόλογα ύψους 1,4 τρισ. δολαρίων τον Απρίλιο και 1,2 τρισ. δολαρίων τον Μάρτιο, ενώ μέχρι στιγμής η μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου έχει δεσμευθεί να διοχετεύσει το μεγαλύτερο πακέτο στήριξης σε σχέση με κάθε άλλη χώρα.
Σύμφωνα με εκτιμήσεις του Διε-θνούς Νομισματικού Ταμείου από τον προηγούμενο μήνα, η πανδημία έχει οδηγήσει σε τεράστια αύξηση του χρέους, η οποία ξεπερνά σε μεγάλο βαθμό την περίοδο της χρηματοπιστωτικής κρίσης. Επιπλέον, το Ταμείο προέβλεψε ότι μετά την καταστολή της πανδημίας το χρέος θα σταθεροποιηθεί σε υψηλότερα επίπεδα. Μάλιστα, στην αρχή του έτους η Παγκόσμια Τράπεζα είχε προειδοποιήσει ότι υπάρχει αυξημένος κίνδυνος για μια νέα κρίση χρέους, αφού ο δανεισμός αυξάνεται με τον «μεγαλύτερο, ταχύτερο και ευρύτερο ρυθμό» από τη δεκαετία του 1970.
Ωστόσο, σύμφωνα με τον Ιαν Σέφερντσον, επικεφαλής οικονομολόγο στο Pantheon Macroeconomics, όσοι προειδοποιούν για τους κινδύνους του αυξανόμενου χρέους «βρίσκονται εντελώς εκτός τόπου και χρόνου». «Το δημόσιο χρέος είναι δευτερεύουσα προτεραιότητα, ίσως ακόμη και χαμηλότερη προτεραιότητα, δεδομένης της αναστάτωσης που έχει επιφέρει ο κορωνοϊός στη διεθνή οικονομία», συμπλήρωσε. Οπως σημείωσε σε συνέντευξη που παραχώρησε στο αμερικανικό δίκτυο CNBC, ο κύριος στόχος είναι να περιοριστεί η οικονομική ζημία και ο μόνος τρόπος για να γίνει αυτό είναι μέσω της δημοσιονομικής πολιτικής. «Δεν υπάρχει στ’ αλήθεια επιλογή. Δεν μπορεί να πει κανείς ότι θα περιορίσει τις δαπάνες διότι θέλει να προστατεύσει τις μέλλουσες γενιές. Η επόμενη γενιά δεν θα έχει τίποτα να κληρονομήσει, διότι η οικονομία θα έχει καταστραφεί ολοσχερώς – και αυτό δεν ευνοεί κανέναν», δήλωσε χαρακτηριστικά ο Σέφερντσον.
Προς το παρόν, οι κυβερνήσεις ανά τον κόσμο προσπαθούν να αντισταθμίσουν τον οικονομικό αντίκτυπο του κορωνοϊού. Ωστόσο, όπως υπενθυμίζει ο Τίφτικ του IIF, μετά την καταστολή της πανδημίας θα πρέπει να αντιμετωπίσουν τα νέα επίπεδα χρέους που θα έχουν διαμορφωθεί και να μειώσουν το νέο βάρος που έχει επωμισθεί η διεθνής οικονομία.