Οι διαπραγματεύσεις σχετικά με την εφαρμογή ενός ψηφιακού φόρου σε παγκόσμιο επίπεδο έχουν φτάσει σε «τέλμα», υποστηρίζει ο υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ, Στίβεν Μνούτσιν, σε επιστολή προς τους Ευρωπαίους ομολόγους του. Στην ίδια επιστολή, η οποία έφτασε στα χέρια των Financial Times, ο Μνούτσιν προειδοποίησε πως σε περίπτωση που οι ευρωπαϊκές χώρες επιβάλλουν μονομερώς ψηφιακούς φόρους –που προφανώς βάλλουν εναντίον των τεχνολογικών κολοσσών της Σίλικον Βάλεϊ– τότε οι ΗΠΑ θα προχωρήσουν σε αντίποινα.
Οι απειλές της αμερικανικής πλευράς πυροδότησαν ένα κύμα έντονων αντιδράσεων από την ευρωπαϊκή πλευρά και επανεκκίνησαν μία συζήτηση που κόπηκε στη μέση στις αρχές του έτους, εν μέρει εξαιτίας της επέλασης του κορωνοϊού. Το σημαντικότερο όμως όλων είναι ότι επανήλθαν οι ανησυχίες σχετικά με τη δημιουργία ενός πεδίου μάχης στο πλαίσιο ενός νέου υπερατλαντικού εμπορικού πολέμου.
Μεταξύ των πρώτων που απάντησαν ευθέως στις αμερικανικές απειλές ήταν ο Γάλλος υπουργός Οικονομικών Μπρινό Λε Μερ. Ο Λε Μερ χαρακτήρισε χθες τη στάση των ΗΠΑ προκλητική και τόνισε ότι το Παρίσι θα προχωρήσει κανονικά με τα σχέδιά του για επιβολή φόρου στις τεχνολογικές εταιρείες «ό,τι και αν συμβεί». Η Γαλλία εξάλλου είχε ασκήσει επανειλημμένως έντονες πιέσεις στη Γηραιά Ηπειρο για συντονισμένη κίνηση έναντι των ανεξέλεγκτων τεχνολογικών κολοσσών.
Οταν όμως βρήκε μικρή ανταπόκριση στην ευρωπαϊκή κοινότητα, προχώρησε μονομερώς σε επιβολή ψηφιακού φόρου τον Ιούλιο του 2019. Ο φόρος στόχευε σε τεχνολογικές εταιρείες με παγκόσμια έσοδα άνω των 750 εκατ. ευρώ και με πωλήσεις άνω των 25 εκατ. ευρώ στη Γαλλία. H Ουάσιγκτον απάντησε με την εξής πρόταση: δασμοί σε γαλλικά προϊόντα-ορόσημο, όπως κρασιά, τυρί και αξεσουάρ πολυτελείας – αξίας 2,1 δισ. ευρώ. Οι δύο πλευρές κήρυξαν τελικά εκεχειρία, μέχρι την εξεύρεση μιας αμοιβαίας λύσης.
Συγκεκριμένα, η Γαλλία αποφάσισε πως θα αναστείλει τη συγκέντρωση των σχετικών φορολογικών εσόδων μέχρι το τέλος του 2020. Αξίζει να σημειωθεί ότι σε συνέντευξη που παραχώρησε παλαιότερα στο γαλλικό ραδιόφωνο, ο Λε Μερ δήλωσε έκπληκτος από τις συνεχείς απειλές των ΗΠΑ για δασμούς σε όλους τους εμπορικούς της εταίρους.
Σχετικά ηπιότερη στάση σε σχέση με τον Λε Μερ, τήρησε ο Πάολο Τζεντιλόνι, Ευρωπαίος επίτροπος Οικονομικών και Νομισματικών Υποθέσεων. Ο ίδιος σχολίασε χθες πως ελπίζει ότι η αμερικανική απόφαση είναι απλώς ένα «προσωρινό κώλυμα και όχι μία οριστική διακοπή» στις διαπραγματεύσεις. Ωστόσο, ο Π. Τζεντιλόνι τόνισε παράλληλα πως εάν δεν υπάρξει καμία πρόοδος στις σχετικές διαπραγματεύσεις μέχρι το τέλος του έτους, τότε θα υποβληθεί νέα πρόταση για ψηφιακό φόρο σε ευρωπαϊκό επίπεδο.
Ο αντιπρόσωπος Εμπορίου των ΗΠΑ, Ρόμπερτ Λαϊτχάιζερ, έχει ήδη ανακοινώσει την έναρξη ερευνών στις ευρωπαϊκές χώρες που είτε έχουν νομοθετήσει είτε εξετάζουν την επιβολή ψηφιακού φόρου, ώστε να διαπιστώσει εάν με αυτόν τον τρόπο τους δίνεται εμπορικό πλεονέκτημα. Στην περίπτωση αυτή, η Ουάσιγκτον έχει προειδοποιήσει πως θα προχωρήσει σε αντίστοιχους τιμωρητικούς δασμούς.
Το θέμα επανήλθε στο προσκήνιο τον τελευταίο καιρό, καθώς οι κυβερνήσεις παγκοσμίως αναζητούν νέους τρόπους χρηματοδότησης, ώστε να υποστηρίξουν τις πληγείσες από τον κορωνοϊό οικονομίες τους. Η φορολόγηση των τεχνολογικών κολοσσών απασχολούσε βέβαια ανέκαθεν τη διεθνή κοινότητα, διότι συγκέντρωναν δύναμη, ενώ παράλληλα διέφευγαν την προσοχή των φορολογικών συστημάτων, θέτοντας τις βάσεις τους σε φορολογικούς παραδείσους.
Ωστόσο, εν μέσω της πανδημίας η ισχύς τους ενισχύθηκε περαιτέρω και συγκαταλέγονται μεταξύ των ελάχιστων επιχειρήσεων που επωφελήθηκαν από την κρίση. Εξαιτίας των περιοριστικών μέτρων, τα εκατομμύρια ανθρώπων που κλείστηκαν στα σπίτια τους αξιοποίησαν όσο ποτέ άλλοτε τις ψηφιακές υπηρεσίες, με αποτέλεσμα να ενισχυθεί η οικονομική δραστηριότητα των τεχνολογικών εταιρειών.
Οι πιέσεις που ασκεί η Ευρώπη και οι σπασμωδικές αντιδράσεις των ΗΠΑ απέναντι στη Γηραιά Ηπειρο, αλλά και στον ΟΟΣΑ, κλιμακώνουν τις υπερατλαντικές εντάσεις και στρώνουν τον δρόμο για έναν νέο πόλεμο δασμών. Οπως πολύ απλά το έθεσε στους Financial Times ο Νταν Νάιντλ της Clifford Chance, «υπάρχει μία πραγματική περίπτωση να καταλήξουμε με έναν εμπορικό πόλεμο».