H κατάθεση του Αλαν Γκρίνσπαν στο Κογκρέσο μετά τη νέα, κατά ένα τέταρτο της ποσοστιαίας μονάδας, μείωση των αμερικανικών επιτοκίων, τον περασμένο μήνα, συνέτεινε στις μαζικές ρευστοποιήσεις μακροπρόθεσμων ομολόγων του αμερικανικού Δημοσίου. H απόδοση των δεκαετών ομολόγων, στο 3,99%, είναι πλέον υψηλότερη απ’ ό,τι πριν από την «ιστορική» ανακοίνωση της Fed τον Μάιο, σύμφωνα με την οποία ο αντιπληθωρισμός αποτελεί πλέον μεγαλύτερο κίνδυνο από τον πληθωρισμό.
Η κατάθεση του κ. Γκρίνσπαν την περασμένη εβδομάδα είναι αξιοσημείωτη για τουλάχιστον τέσσερις λόγους: πρώτον, για την υπεραισιόδοξη εκτίμηση της Fed, ότι οι ρυθμοί ανάπτυξης της αμερικανικής οικονομίας θα κυμανθούν το 2004 από το 3,75% έως και το 4,75%? δεύτερον, για τη σαφή διαβεβαίωση πως το επιτόκιο των Fed funds δεν θα αυξηθεί στο ορατό μέλλον? τρίτον, για την άποψη ότι αν και το βασικό επιτόκιο δανεισμού της Fed ανέρχεται στο 1%, η τράπεζα θεωρεί ότι έχει ικανά περιθώρια περαιτέρω μείωσης του κόστους του χρήματος, με… παραδοσιακές μεθόδους? και τέταρτον, στο ότι ο κ. Γκρίνσπαν άφησε να εννοηθεί πως οι επενδύσεις σε πιο μακροπρόθεσμα ομόλογα -δεδομένης της θέσης της Fed όσον αφορά στη νομισματοπιστωτική και στη δημοσιονομική πολιτική, καθώς και του γεγονότος ότι δεν αναμένονται εκπλήξεις από το μέτωπο του πληθωρισμού- «είναι μάλλον απίθανο να αυξηθούν». Οι αποδόσεις των δεκαετών ομολόγων, οι οποίες υποχώρησαν τον Ιούνιο στο 3,1%, μπορούν να δικαιολογηθούν μόνο από την ύπαρξη προσδοκιών ότι η Fed επρόκειτο να αυξήσει τις θέσεις της σε πιο μακροπρόθεσμες τοποθετήσεις. Ομως, οι αγορές μακροπρόθεσμων ομολόγων ανέκαθεν αποτελούσαν ύστατη επιλογή.
Οι αποδόσεις των αμερικανικών ομολόγων παραμένουν εξαιρετικά χαμηλές. Και όμως, η Fed δεσμεύεται να διατηρήσει τα επιτόκια αμετάβλητα. H υποχώρηση των αντιπληθωριστικών πιέσεων θα απαιτήσει μια μακρά περίοδο, με ρυθμούς ανάπτυξης υψηλότερους του ιστορικού μέσου όρου. Ετσι, εάν η Fed θεωρεί αξιόπιστες τις ίδιες τις προβλέψεις της, οδηγούμεθα στο συμπέρασμα ότι το 1% θα είναι και το ναδίρ των επιτοκίων της δανεισμού.
Τι θα πρέπει λοιπόν να πράξουν τώρα οι επενδυτές; O αναλυτής της Pimco, Πολ Μακ Κάλι, αναφέρεται σε μια «λογική φούσκα». Οι υψηλές τιμές των μετοχών αυτήν την περίοδο δεν έχουν λογική εξήγηση. Οι τιμές των ομολόγων έχουν. Εάν η Fed καταφέρει να οδηγήσει την οικονομία σε επίπεδα ελεγχόμενου πληθωρισμού -εάν, π.χ., ο δομικός πληθωρισμός αυξηθεί κατά μία ποσοστιαία μονάδα- τότε οι αποδόσεις θα αυξηθούν. Εάν δεν τα καταφέρει, οι αποδόσεις θα υποχωρήσουν. Σε γενικές γραμμές, οι επενδυτές, οι οποίοι εκτιμούν ότι υπάρχουν πιθανότητες άνω των δύο τρίτων πως η Fed θα μπορέσει να «αναπληθωρήσει» την οικονομία τα επόμενα χρόνια, θα πρέπει να πουλήσουν τώρα τα μακροπρόθεσμα ομόλογά τους, ενώ όσοι θεωρούν ότι έχει μεγαλύτερες του ενός τρίτου πιθανότητες να αποτύχει, μάλλον θα θεωρήσουν επίσης ότι τα εν λόγω ομόλογα «έχουν αξία». Οπως και αν είναι πάντως, τα στοιχεία δεν είναι ξεκάθαρα και σε τελική ανάλυση όλοι διακρίνουν προς το παρόν μια θολή εικόνα.