Παρά τις σκληρές εκφράσεις που συνηθίζουν τελευταίως να χρησιμοποιούν οι Αμερικανοί πολιτικοί σχετικά με τις θέσεις εργασίας του κλάδου μεταποίησης που χάνονται προς όφελος της Κίνας, ελάχιστες σοβαρές διενέξεις έχουν απειλήσει τις εμπορικές σχέσεις των δύο χωρών. Σύντομα, ωστόσο, οι Αμερικανοί θα δοκιμασθούν σε κάτι που έχει κάπως μεγαλύτερη στρατηγική σημασία από τα ξύλινα κινεζικά έπιπλα και τις εισαγωγές στηθοδέσμων που έχει θέσει στο στόχαστρο ώς σήμερα ο Τζορτζ Μπους. Εντός των ερχόμενων εβδομάδων, θα συναντηθούν οι επικεφαλής της πανίσχυρης Ενωσης Βιομηχανίας Ημιεπεξεργαστών (SIA) των ΗΠΑ, προκειμένου να ψηφίσουν αν θα ζητήσουν από τον πρόεδρο της χώρας να λάβει μέτρα κατά της Κίνας για παραβίαση των κανόνων του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου. Θα είναι η πρώτη τέτοια ενέργεια οποιασδήποτε χώρας από το 2001, όταν η Κίνα εντάχθηκε στον ΠΟΕ. O πρόεδρος της SIA, Τζορτζ Σκάλιζ, υποστηρίζει ότι η βιομηχανία θα ασκήσει έντονες πιέσεις προς αυτή την κατεύθυνση.
Το ζήτημα είναι πώς φορολογεί η Κίνα τις πωλήσεις ημιεπεξεργαστών. Οι εισαγόμενοι μικροεπεξεργαστές υπόκεινται σε ΦΠΑ της τάξης του 17%. Ομως, οι παραγόμενοι στην Κίνα απολαμβάνουν απαλλαγές που μειώνουν στην ουσία τον φορολογικό συντελεστή στο 6% (για όσους παράγονται στη χώρα) και στο 3% (για όσους σχεδιάζονται και παράγονται στη χώρα). Με πωλήσεις 19 δισ. δολαρίων ετησίως, η Κίνα είναι η τρίτη μεγαλύτερη καταναλώτρια χώρα μικροεπεξεργαστών του κόσμου, καθώς και η ταχύτερα αναπτυσσόμενη αγορά.
Σε αντίθεση με άλλες αμερικανικές εταιρείες μεταποίησης, όπως οι κλωστοϋφαντουργικές, οι παραγωγοί ημιεπεξεργαστών χρησιμοποιούν πολύ περισσότερα κεφάλαια απ’ ό,τι εργατικά χέρια. Μάλιστα, κάποια από τα πιο σύγχρονα εργοστάσια παραγωγής δεν απασχολούν καθόλου ανθρώπους. Ετσι, όπως υπολογίζει η SIA, οι πάγιες δαπάνες στις ΗΠΑ είναι μόλις κατά 10% υψηλότερες από το κόστος στην Κίνα. Αυτό δείχνει ότι οι Κινέζοι κατασκευαστές έχουν ελάχιστα εγγενή πλεονεκτήματα. Φορολογώντας τους εισαγόμενους μικροεπεξεργαστές με τόσο υψηλότερο συντελεστή, η Κίνα επηρεάζει σε μεγάλο βαθμό τις αποφάσεις για την κατασκευή εργοστασίων, κυρίως προσελκύοντας παραγωγούς από την Ταϊβάν τη Σαγκάη, τη Σονγκζιάνγκ και το Πεκίνο. Σύμφωνα με έρευνες που διεξήχθησαν για λογαριασμό της SIA, από το 2000, όταν η Κίνα άρχισε να εφαρμόζει το σύστημα των φοροαπαλλαγών, οι εταιρείες της Ταϊβάν έχουν κατασκευάσει οκτώ νέα εργοστάσια στη χώρα αυτή και σχεδιάζουν την κατασκευή άλλων 11, απειλώντας πλέον άμεσα τις αμερικανικές εξαγωγές.
Σύμφωνα με τον κ. Σκάλιζ, ενώ αρχικά υποστήριζε ότι υπάρχει πιθανότητα αλλαγής του φορολογικού καθεστώτος της, η Κίνα εμφανίζεται σήμερα να υποβαθμίζει το ζήτημα, τονίζοντας ότι δεν βλέπει πρόβλημα στον τρόπο με τον οποίο φορολογεί τις πωλήσεις ημιεπεξεργαστών. O κ. Μπους ίσως επιχειρήσει, λοιπόν, ν’ αντισταθμίσει το πρόβλημα εφαρμόζοντας και ο ίδιος φοροαπαλλαγές «φιλικές» προς τις αμερικανικές επιχειρήσεις του κλάδου. Σε άλλη περίπτωση -δεδομένου, μάλιστα, ότι βρισκόμαστε σε έτος εκλογών- ίσως διαπιστώσει ότι τα προβλήματα της βιομηχανίας αυτής ίσως επηρεάσουν και τον ίδιο.