Οσοι επισκέπτονται τις κεντρικές εγκαταστάσεις της σαουδαραβικής πετρελαιοβιομηχανίας και τυχόν λησμονήσουν ποια είναι η αποστολή της, δεν μένουν για πολλή ώρα στην άγνοιά τους. Στο πλαίσιο της τουριστικής τους επίσκεψης προβάλλεται σε μία γιγαντιαία οθόνη μία ταινία, στην οποία το βασικό σλόγκαν είναι το εξής: «Προμηθεύουμε τον κόσμο με αυτό που κάθε μέρα χρειάζεται». Και, όντως, αυτό συνέβαινε για πολλά χρόνια. Τα τελευταία πενήντα και πλέον χρόνια, αφ’ ότου ανακαλύφθηκαν τα κοιτάσματα της Σαουδικής Αραβίας, η χώρα αυτή αντλούσε όσο πετρέλαιο χρειαζόταν για να καλύπτει τις ολοένα αυξανόμενες ανάγκες των καταναλωτών, καθιστάμενη με τον τρόπο αυτόν ο βασικός πυλώνας της παγκόσμιας αγοράς πετρελαίου.
Ωστόσο, σήμερα, οι εύφορες σε μαύρο χρυσό περιοχές της Σ. Αραβίας διέρχονται περίοδο ύφεσης. H ίδια η βιομηχανία αλλά και οι αρμόδιοι κυβερνητικοί αξιωματούχοι προβληματίζονται σοβαρά σχετικά με το εάν η χώρα θα είναι σε θέση να «ξεδιψάσει» τον κόσμο τα επόμενα χρόνια. Σύμφωνα με τις προβλέψεις, η Σαουδική Αραβία θα πρέπει σχεδόν να διπλασιάσει την παραγωγή της την προσεχή δεκαετία και πέραν αυτής. Ωστόσο, οι ιθύνοντες επισημαίνουν ότι το πιθανότερο είναι η παραγωγική ικανότητα να παραμείνει στάσιμη στα σημερινά επίπεδα το εν λόγω διάστημα, δημιουργώντας σοβαρό κενό στις διεθνείς προμήθειες σε πετρέλαιο.
Παραγωγική ικανότητα
Θα πρέπει να αναφερθεί ότι για πάνω από είκοσι χρόνια δεν ήταν δυνατή η πρόσβαση τρίτων στα στατιστικά δεδομένα της Saudi Aramco, της κρατικής πετρελαιοβιομηχανίας της χώρας. Τους τελευταίους μήνες μέσα από συνεντεύξεις με ειδικούς επί των σαουδαραβικών κοιτασμάτων άρχισε να διαμορφώνεται μία πληρέστερη εικόνα και να διαφαίνονται τα προβλήματα. Οι ανωτέρω επισημαίνουν ότι βάσει εσωτερικού σχεδίου της Saudi Aramco η συνολική παραγωγική ικανότητα το 2011 θα ανέρχεται σε 10,15 εκατομμύρια βαρέλια ημερησίως, δηλαδή περίπου στα σημερινά επίπεδα. Εκ μέρους του, το αμερικανικό υπουργείο Ενέργειας εκτιμά ότι για να καλυφθούν οι παγκόσμιες ανάγκες θα πρέπει η Σαουδική Αραβία να παράγει 13,6 εκατομμύρια βαρέλια ημερησίως έως το 2010 και 19,5 εκατομμύρια βαρέλια έως το 2020.
Βέβαια, όλα τούτα δεν κατατείνουν στο ότι στη χώρα αυτή, τη μεγαλύτερη πετρελαιοπαραγωγό του κόσμου για τα τελευταία τριάντα χρόνια, το πετρέλαιο θα στερέψει. Αυτό, που συμβαίνει, είναι ότι η άντλησή του καθίσταται ολοένα και πιο δυσχερής. Σήμερα, η χώρα παράγει περί τα 8 εκατομμύρια βαρέλια ημερησίως, καλύπτοντας το ένα δέκατο της παγκόσμιας ζήτησης. Ειδικά για τις ΗΠΑ, τη μεγαλύτερη καταναλώτρια χώρα, η Σαουδική Αραβία είναι η μεγαλύτερη προμηθεύτρια.
Σε περίπτωση που η παραγωγή της μειωθεί, θα επέλθουν σοβαρές συνέπειες. H Ρωσία και το Ιράκ, λόγου χάριν, αν και πλούσιες πετρελαιοπαραγωγικές χώρες, δεν διαθέτουν τα τεράστια αποθέματα της Saudi Aramco, ενώ οι πολλά υποσχόμενες πετρελαιοφόρες περιοχές σε άλλα σημεία του κόσμου δεν αναμένεται να αποδώσουν τόση ποσότητα, ώστε να καλυφθεί το κενό. Κατά συνέπεια, οι προμήθειες θα περισταλούν και πιθανώς οι τιμές να ανέλθουν. H παγκόσμια οικονομία θα αισθανθεί τους τριγμούς, πόσο μάλλον, όταν ανάλογες αυξήσεις στο παρελθόν προκάλεσαν οικονομική ύφεση? πάντως, και πέρυσι, όταν είχαν ενισχυθεί οι τιμές του πετρελαίου, δεν είχε παρατηρηθεί επιβράδυνση.
Ξένες επενδύσεις
Εκπρόσωποι της Saudi Aramco αναφέρουν ότι η κυριαρχία της εταιρείας στις παγκόσμιες αγορές πετρελαίου θα ενδυναμωθεί, διότι, εάν παραστεί ανάγκη, μπορεί αυτή να ενισχύσει την παραγωγική της ικανότητα έως τα 12 εκατομμύρια βαρέλια ημερησίως ή πλέον, κάνοντας τις αντίστοιχες επενδύσεις. Εν τούτοις, ορισμένοι ειδικοί επί των πετρελαϊκών, δείχνουν επιφυλακτικοί. O Έντουαρντ Πράις, πρώην στέλεχος της Saudi Aramco, στέλεχος της Chevroκαι κορυφαίος σύμβουλος της αμερικανικής κυβέρνησης, πιστεύει ότι η Σαουδική Αραβία μπορεί να παράγει έως και 12 εκατομμύρια βαρέλια ημερησίως για μερικά χρόνια ακόμα. Ωστόσο, ο κόσμος δεν μπορεί να περιμένει περισσότερα από αυτά. O ίδιος προβλέπει έλλειψη μαύρου χρυσού στις αγορές γύρω στο 2015.
Από πλευράς του ο Φατίχ Μπιρόλ, ο ανώτατος οικονομολόγος της Διεθνούς Υπηρεσίας Ενέργειας, υπογράμμισε ότι οι Σαουδάραβες δεν θα είναι σε θέση να αυξήσουν την παραγωγή αρκετά για την κάλυψη των μελλοντικών αναγκών άνευ ουσιαστικών ξένων επενδύσεων. H δε Διεθνής Υπηρεσία Ενέργειας και η Ουάσιγκτον θεωρούν ζωτικής σημασίας τις επενδύσεις για την ανίχνευση νέων πετρελαιοφόρων περιοχών και τη συντήρησή τους, αλλά τέτοιου είδους προτάσεις συναντούν έντονες αντιδράσεις από την ίδια τη Σαουδική Αραβία. Κι αυτό γιατί οι εντάσεις της χώρας με τη Δύση γενικά και με τις ΗΠΑ ειδικότερα καθιστούν τις εν λόγω επενδύσεις πολιτικά δύσκολες για να τις ανεχθεί η σαουδαραβική κοινωνία.