O εμπορικός πόλεμος ανάμεσα στην Ευρωπαϊκή Ενωση και στις χώρες της Λατινικής Αμερικής με αντικείμενο την ευρωπαϊκή νομοθεσία περί των εισαγωγών μπανάνας έληξε τη δεκαετία του 1990 εις βάρος της Ευρωπαϊκής Ενωσης. H Ευρωπαϊκή Ενωση δεσμεύθηκε να αντικαταστήσει το ισχύον σύστημα δασμών και ποσοστώσεων με ένα ενιαίο δασμολογικό καθεστώς από το 2006. Τώρα ο εν λόγω πόλεμος ανακάμπτει καθώς η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρέπει να αντικαταστήσει αυτό το σύνθετο σύστημα προκειμένου να αποφύγει μια σειρά ατελείωτων διενέξεων στους κόλπους του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου. Το πρόβλημα, όμως, είναι ότι σε όλη τη διάρκεια του τρέχοντος έτους επικρατεί ασυμφωνία ως προς το ύψος του νέου ενιαίου δασμού.
Η τελευταία πρόταση που εξετάζεται αφορά δασμό ύψους 187 ευρώ ανά τόνο. H επιτροπή διευθέτησης διενέξεων του ΠΟΕ έχει αποφανθεί ότι η προηγούμενη πρόταση για 230 ευρώ ανά τόνο αποτελούσε μεροληψία κατά των χωρών της Λατινικής Αμερικής. Οι χώρες της Λατινικής Αμερικής που εξάγουν μπανάνες, με προεξάρχουσα εκείνη του Ισημερινού, δεν δείχνουν διατεθειμένες να δεχθούν ούτε τα επίπεδα των 187 ευρώ. Σήμερα καταβάλλουν 75 ευρώ ανά τόνο για τις συγκεκριμένες ποσότητες που εξάγουν στην Ευρώπη και οι οποίες καθορίζονται από τις ποσοστώσεις. Οι πέραν των ποσοστώσεων αυτών εξαγωγές επιβαρύνονται με τον δυσθεώρητο δασμό των 680 ευρώ ανά τόνο.
Οι πρώην αποικίες
Την ίδια στιγμή οι ευνοούμενες πρώην αποικίες της Ευρώπης στις χώρες της Αφρικής, της Καραϊβικής και του Ειρηνικού απολαμβάνουν ένα προνομιακό καθεστώς καθώς απαλλάσσονται πλήρως των δασμών. Οι ευνοούμενες αυτές χώρες τάσσονται υπέρ της επιβολής δασμών ύψους 275 ευρώ ανά τόνο στις εισαγωγές από τις χώρες της Λατινικής Αμερικής, επειδή θέλουν να αποτρέψουν την εισροή φθηνών φρούτων των ανταγωνιστών τους στις τόσο σημαντικές ευρωπαϊκές αγορές. Από την πλευρά τους, οι χώρες της Λατινικής Αμερικής δεν φαίνονται διατεθειμένες να συναινέσουν σε οποιονδήποτε δασμό υψηλότερο των 75 ευρώ ανά τόνο και ενδέχεται να καταφύγουν στην επιτροπή διευθέτησης διαφορών του ΠΟΕ. Στην περίπτωση αυτή, η απόφανση του ΠΟΕ θα είναι δεσμευτική και για τις δύο πλευρές.
Μεταβατική περίοδος
Τελευταία, όμως, διαφαίνεται ότι ίσως να ήταν καλύτερα να παραταθεί το ισχύον καθεστώς της Ευρωπαϊκής Ενωσης παρά να επιβληθεί τελικά ένας δασμός, τον οποίο θα θεωρούν καταστρεπτικό τόσο οι χώρες της Λατινικής Αμερικής όσο και οι πρώην ευρωπαϊκές αποικίες. Σύμφωνα με τον πρέσβη της Κολομβίας στην Ευρωπαϊκή Ενωση, Νικόλας Ετσαβάρια, είναι καλύτερο να διαπραγματευθούν όλες οι ενδιαφερόμενες πλευρές για μια τριετή ή πενταετή μεταβατική περίοδο, στη διάρκεια της οποίας θα μειώνονται σταδιακά οι δασμοί μέχρις ότου φθάσουν σε ένα επίπεδο κοινώς αποδεκτό. O κ. Ετσαβάρια εκτιμά ότι με τον τρόπο αυτό «θα μπορέσουν όλες οι εμπλεκόμενες πλευρές να προσαρμοσθούν στο νέο σύστημα. Παράλληλα, πάντως, εξετάζεται και η προοπτική να αυξηθούν οι ποσοστώσεις και ταυτοχρόνως να μειώνονται σταδιακά οι δασμοί που επιβάλλονται σε όσες εισαγωγές υπερβαίνουν τις ποσοστώσεις. H Ευρωπαϊκή Επιτροπή τάσσεται ακόμη υπέρ της εισαγωγής ενιαίου δασμολογικού συστήματος από 1ης Ιανουαρίου 2006, ενώ δεν έχουν ως τώρα γίνει γνωστές οι λεπτομέρειες περί των όσων ενδέχεται να συμφωνήσουν μεταξύ τους οι χώρες της Λατινικής Αμερικής.