Ηαυστριακή BAWAG είναι ένα σπάνιο παράδειγμα τράπεζας εντός της 12μελούς Ευρωζώνης, η οποία χρειάστηκε σωτηρία από το κράτος. Το πακέτο του 1,35 δισ. ευρώ που συγκέντρωσαν αυτή την εβδομάδα η κυβέρνηση και μεγάλα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα της χώρας υπήρξε αποτέλεσμα των σοβαρών ζημιών, τις οποίες υπέστη η εξίσου μεγάλη αυτή τράπεζα, από κερδοσκοπικές κινήσεις στις αγορές συναλλάγματος, και της εμπλοκής του ονόματός της στην πτώχευση χρηματιστηριακής εταιρείας της Νέας Υόρκης που δραστηριοποιούνταν στις αγορές εμπορευμάτων. Βάσει του σχεδίου, η κυβέρνηση του καγκελάριου Βόλφγκανγκ Σούσελ θα προωθήσει τάχιστα νόμο για τη διοχέτευση 900 εκατ. ευρώ, με τη μορφή εγγυήσεων χρέους, στη BAWAG. Τράπεζες και ασφαλιστικές εταιρείες θα συνεισφέρουν κατά 450 εκατ. ευρώ, ποσό που θα λάβουν πίσω με την πώληση της BAWAG -η οποία ανήκει σε συνομοσπονδία εργατικών συνδικάτων της χώρας- σε άγνωστο ακόμα αγοραστή. Η συμφωνία φιλοδοξεί να αναστείλει το κύμα φυγής των καταθετών από την BAWAG, οι οποίοι αποσύρουν 50 εκατ. ευρώ ημερησίως από την περασμένη εβδομάδα, όταν γνωστοποιήθηκαν τα οικονομικά της προβλήματα. Ο κ. Σούσελ και ο πρόεδρος του αυστριακού Κοινοβουλίου, Αντρέας Χολ, έκαναν στάση σε κατάστημα της Bank fr Arbeit und Wirtschaft (όπως είναι το πλήρες όνομα της BAWAG) για να ανοίξουν λογαριασμό ύψους 2.000 ευρώ και να δηλώσουν βέβαιοι για την ευρωστία της τράπεζας. Από την πλευρά του, ο υπουργός Οικονομικών, Καρλ-Χάιντς Γκράσερ, επεδίωξε να διαψεύσει την εικασία πως η Αυστρία αντιμετωπίζει συστημική κρίση. «Δεν πρέπει να συγχέουμε το σκάνδαλο με την ευρύτερη κατάσταση του χρηματοοικονομικού κλάδου στην Αυστρία», τόνισε χαρακτηριστικά. «Η BAWAG αποτελεί εξαίρεση». Και ο διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας, Κλάους Λίμπσχερ, επέμεινε δημοσίως ότι η BAWAG είναι φερέγγυα και ικανή να τιμήσει τις καταθέσεις που της εμπιστεύεται το κοινό. Με τη συμφωνία που συνήψαν, οι Αυστριακοί αξιωματούχοι ελπίζουν να επισπεύσουν το τέλος μιας κρίσης που κλιμακώθηκε μέσα σε μια εβδομάδα. Μετά την υιοθέτηση του ευρώ, υπήρξε μόνο μια περίπτωση κατά την οποία παρασχέθηκε σημαντικό πακέτο σωτηρίας, το οποίο μάλιστα γνωστοποιήθηκε δημοσίως. Η Γερμανία έσωσε τη Bankgesellschaft Berlin το 2000, όμως στην περίπτωση αυτή η τράπεζα ήταν κρατική.
Επίσης, μετά την υιοθέτηση του ευρώ, έγινε αισθητή η απουσία ευρωπαϊκού πλαισίου για την αντιμετώπιση των τραπεζικών πτωχεύσεων, με αποτέλεσμα να εκφράζονται φόβοι εκ μέρους των ειδικών ότι τυχόν μείζων κατάρρρευση θα στείλει παλιρροϊκά κύματα σε όλα τα μήκη και πλάτη του ευρωπαϊκού χρηματοοικονομικού συστήματος. Ομως, οι «αναταράξεις» λόγω της BAWAG προς το παρόν μοιάζουν να περιορίζονται εντός των αυστριακών συνόρων. Οπως επισημαίνει ο καθηγητής του πανεπιστημίου της Φρανκφούρτης Ράινχαρντ Σμιτ, «τέτοιου είδους πανευρωπαϊκά ζητήματα ανακύπτουν μόνο όταν μια μεγάλη τράπεζα αντιμετωπίσει τόσο σοβαρό πρόβλημα που οι τοπικές αρχές και η Κεντρική Τράπεζα να μην μπορούν να το χειρισθούν».
Οι εξελίξεις στην BAWAG, τράπεζα με 1,2 εκατομμύρια πελάτες στις υπηρεσίες λιανικής της στην Αυστρία, υπήρξαν ραγδαίες την περασμένη εβδομάδα, όταν ασκήθηκε αγωγή εκ μέρους πιστωτών της Refco, χρηματιστηριακής εταιρείας της Νέας Υόρκης με δραστηριοποίηση στις αγορές εμπορευμάτων, η οποία κατέθεσε αίτηση πτώχευσης. Οι πιστωτές ισχυρίζονται ότι η BAWAG συμμετείχε σε απάτη, η οποία επέφερε την κατάρρευση της Refco και η αγωγή πυροδότησε εικασίες ότι η αυστριακή τράπεζα δεν θα μπορούσε να πληρώσει τα χρέη της.
Τον Μάρτιο, η BAWAG ανακοίνωσε ζημίες περίπου 1 δισ. ευρώ από συναλλαγές στην Καραϊβική, τις οποίες οι ιδιοκτήτες της θα έπρεπε να καλύψουν. Δικαστής της Νέας Υόρκης αρχικά «πάγωσε» περιουσιακά στοιχεία της BAWAG, αξίας 1,3 δισ. δολαρίων, στις ΗΠΑ. Ομως, την περασμένη Δευτέρα τροποποίησε την εντολή κατόπιν αιτήματος πιστωτών των BAWAG και Refco για γνωστοποίηση τεσσάρων συγκεκριμένων λογαριασμών, στους οποίους η BAWAG πρέπει να κρατάει περιουσιακά στοιχεία τουλάχιστον 1,16 δισ. δολαρίων. Ο διευθύνων σύμβουλος της BAWAG, Εβαλντ Νοβότνι, δήλωσε ότι το πακέτο σωτηρίας θα προφυλάξει την αυστριακή τράπεζα από ζημίες που θα προκύψουν από την αγωγή.
Η BAWAG δάνεισε 350 εκατ. ευρώ στον διευθύνοντα σύμβουλο της Refco, Φίλιπ Μπένετ, τον Οκτώβριο, λίγο πριν η Refco αποκαλύψει ότι στα βιβλία της υπήρχαν επισφαλή καταναλωτικά δάνεια ύψους 430 εκατ. δολαρίων. Η Refco κατέθεσε αίτηση πτώχευσης τον Οκτώβριο και η BAWAG προσπαθεί να ανακτήσει τα χρήματα. Ο κ. Μπένετ, που αρνείται την κατηγορία της κακοδιαχείρισης, αναμένει να δικαστεί για απάτη.
Η σχέση της αυστριακής τράπεζας με τη Refco, που εμφανίζεται να χρονολογείται από το 1999, παραμένει κάπως θολή. Η BAWAG εξαγόρασε μερίδιο 10% στην αμερικανική εταιρεία το 1999, το πώλησε όμως σε εταιρεία επένδυσης ιδιωτικών κεφαλαίων το 2004. Εταιρεία ιδιοκτησίας της αυστριακής συνομοσπονδίας συνδικάτων δάνεισε επίσης χρήματα σε θυγατρική της Refco, παρ’ ότι το δάνειο φέρεται να εξοφλήθηκε πέρυσι.
Οι κυβερνητικές εγγυήσεις θα ισχύσουν ώς την 1η Ιουλίου 2007. Η BAWAG προσέλαβε την επενδυτική τράπεζα Morgan Stanley ως σύμβουλο για την πώλησή της.