Στην Ευρώπη, οι «δύσκολοι» Γάλλοι δίνουν τον τόνο με το εκλεκτικό τους γούστο. Στη Ρωσία, ο «μεγάλος εκσυγχρονισμός» που έχει ξεκινήσει στα τεράστια, σοβιετικού τύπου εργοστάσια επεκτείνεται και στον τομέα της παραγωγής ψωμιού. Στο Μεξικό, το βασικό αυτό είδος διατροφής επιχειρεί σήμερα να ανταγωνιστεί επί ίσοις όροις την παραδοσιακή τορτίγια. Και στην ανατολή, η Κίνα αναδύεται και ως δυνάμει υπολογίσιμη καταναλώτρια ψωμιού, από κοινού με την Ιαπωνία, η οποία ήδη το προωθεί ως εναλλακτικό είδος έναντι του ρυζιού. Οι δυνατότητες είναι τεράστιες για όποια ευρωπαϊκή επιχείρηση μπορεί να τις διακρίνει και έχει τη φιλοδοξία να προωθήσει νέες ιδέες και προϊόντα στις νέες ή και όχι τόσο νέες προαναφερθείσες αγορές – και όχι μόνο…
Εντονες ανακατατάξεις
Αυτήν ακριβώς τη φιλοδοξία έχουν οι Ισπανοί. Η αγορά τους υφίσταται έντονες ανακατατάξεις τα τελευταία χρόνια, με κυριότερη εκείνη που αφορά τη στροφή από την παραδοσιακή αρτοποιία στη βιομηχανική: το προψημένο ψωμί εγκαινίασε την παρουσία του στην Ισπανία πριν από 10 χρόνια και σήμερα έχει καταλάβει μερίδιο 70%, αλλάζοντας άρδην τις συνήθειες στην κατανάλωση και με την αρωγή του νομικού πλαισίου, που δεν απαγορεύει την πώληση προϊόντων αρτοποιίας σε σούπερ μάρκετ και πρατήρια. Τα παραδοσιακά αρτοποιεία, που ανέρχονται σε 15.000, διαπιστώνουν ότι πρέπει να ανταποκριθούν στις νέες απαιτήσεις, διαφοροποιώντας τα προϊόντα τους, επενδύοντας σε νέες τεχνολογίες και εξοπλισμό και προσαρμοζόμενα στις νέες συνθήκες με καινοτομίες. Ο ανταγωνισμός επικεντρώνεται στην ποιότητα και την τιμή, όμως οι λέξεις-κλειδιά είναι η ποικιλία στην προσφορά και η δυνατότητα του καταναλωτή να προμηθεύεται φρεσκοψημένο προϊόν όλες τις ώρες της ημέρας.
Η AMEC, ομοσπονδία προώθησης της ισπανικής βιομηχανίας σε εγχώριο και διεθνές επίπεδο, εκπροσωπεί 500 εταιρείες και θυγατρική της οργάνωση είναι η AMEC-AFESPAN (Ισπανική Ενωση Κατασκευαστών Μηχανημάτων, Κλιβάνων και Εξοπλισμού Αρτοποιίας, Ζαχαροπλαστικής και Συναφών Δραστηριοτήτων), «ομπρέλα» περίπου 40 μικρομεσαίων επιχειρήσεων, με βασικό στόχο την εμπορική τους προώθηση στο εξωτερικό και την παροχή στήριξης στις τεχνικές και εμπορικές ανάγκες των επιχειρήσεων που χρησιμοποιούν τα προϊόντα της σε όλο τον κόσμο. Ως μέλος της FICOP (Ομοσπονδία Κλάδων Αρτοποιίας, Ζαχαροπλαστικής και Συναφών Κλάδων), συμμετέχει στις σημαντικότερες εκθέσεις του χώρου στον κόσμο (την ΙΒΑ στο Ντίσελντορφ, την ΙΒΙΕ στις ΗΠΑ, την BAKERY CHINA στη Σαγκάη, την IFHA στη Σιγκαπούρη, την EXPOPAN στο Μεξικό και τη EUROPAIN στο Παρίσι) και είναι μέλος του Ευρωπαϊκού Συνδέσμου Κατασκευαστών Μηχανημάτων Αρτοποιίας (ΕΒΕΜΑ).
Η AMEC-AFESPAN έχει επιφορτισθεί με το καθήκον να γνωρίζει και να ενημερώνει για τις ανάγκες των επιχειρήσεων, όπως προκύπτουν από τους ισχύοντες κανονισμούς στην εκάστοτε χώρα. Στις υπηρεσίες της περιλαμβάνεται, ωστόσο, και η προώθηση τεχνολογιών μέσω της παροχής πληροφοριών για τους κανόνες ασφαλείας στην κατασκευή, της στήριξης καινοτομιών -σε συνεργασία με το υπουργείο Βιομηχανίας- και της άσκησης πιέσεων για την ενίσχυση των κανόνων στη βιομηχανία. Στις ίδιες τις επιχειρήσεις, η Ενωση παρέχει γενικές πληροφορίες για εξαγωγές στην εκάστοτε χώρα, συμβουλές και συντονισμό για τη δημιουργία εγκαταστάσεων και προώθηση της συνεργασίας μεταξύ εταιρειών από διαφορετικές χώρες (μέσω της διευκόλυνσης των επαφών και της στήριξης κυρίως ευρωπαϊκών προγραμμάτων), αλλά και πληροφορίες για ξένες αγορές και δυνάμει πελάτες.
Αρτοποιία και ζαχαροπλαστική
Η AMEC-AFESPAN ενεργεί από κοινού με τη FICOP για την προώθηση της Διεθνούς Εκθεσης Αρτοποιίας, Ζαχαροπλαστικής και Συναφών Δραστηριοτήτων της Ισπανίας (INTERSICOP). Μιας έκθεσης που έγινε διεθνής με πρωτοβουλία και με τη βοήθεια του ισπανικού υπουργείου Οικονομικών και στην επικείμενη, όγδοη έκδοσή της (10-14 Μαρτίου 2007) φιλοδοξεί να γίνει σημείο αναφοράς για την ισπανική βιομηχανία αρτοποιίας-ζαχαροπλαστικής και ένα από τα μεγαλύτερα γεγονότα του κλάδου και στην Ευρώπη. Με προσδοκίες για προσέλκυση περισσότερων από 300 εκθετών από τους χώρους της αρτοποιίας, της ζαχαροπλαστικής, του παγωτού, της πίτσας και του σάντουιτς, η INTERSICOP 2007 διοργανώνεται και θα φιλοξενηθεί στους χώρους της Διεθνούς Εκθεσης της Μαδρίτης (IFEMA), σε έναν χώρο που καταλαμβάνει 50.000 τετραγωνικά μέτρα, εκ των οποίων τα 25.000 καθαρά και τα 5.000 διαθέσιμα για εκδηλώσεις, παρουσιάσεις και άλλες δραστηριότητες.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον για την Ελλάδα
Η AMEC-AFESPAN προωθεί την έκθεση σε 29 χώρες του κόσμου, στην Αφρική, τη Λατινική και Βόρεια Αμερική, την Ασία και φυσικά την Ευρώπη. Στη Γηραιά Ηπειρο, άλλωστε, απευθύνεται το 60% των ισπανικών εξαγωγών μηχανημάτων και εν γένει εξοπλισμού αρτοποιίας και ζαχαροπλαστικής, κάτι που οφείλεται όχι μόνο στην εγγύτητα της Ισπανίας με τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες, αλλά και στο ακριβό ευρώ. Η προώθηση στην Ευρώπη γίνεται σε χώρες που θεωρούνται «κλειδιά», ήτοι τη Γερμανία, τη Γαλλία, την Πολωνία, τη Ρωσία, την Πορτογαλία αλλά και την Ελλάδα.
Σε ό,τι αφορά τη χώρα μας, η γεωγραφική εγγύτητα και οι κοινές συνήθειες στην κατανάλωση θεωρείται ότι αντισταθμίζουν το γεγονός της μικρής αγοράς, ενώ η μακρά παράδοση που διαθέτουμε στο ψωμί κρίνεται πως μπορεί να συμβάλει στην ανταλλαγή πληροφοριών και τη συνεργασία στον χώρο της τεχνολογίας. Το ιδιαίτερο ενδιαφέρον των Ισπανών για την ελληνική αγορά έγκειται στο γεγονός ότι στη χώρα μας διοχετεύεται το 2,5% των ισπανικών εξαγωγών, ενώ τα ελληνικά προϊόντα αναλογούν μόλις στο 1% των ισπανικών εισαγωγών. Παράλληλα, όμως, είναι αξιόλογη και η δραστηριοποίηση ελληνικών εταιρειών στο εξωτερικό, με χαρακτηριστικά παραδείγματα τον όμιλο Λούλη, που ειδικά στη Ρουμανία έχει καθετοποιημένη δραστηριότητα (μύλοι, εργοστάσιο παραγωγής ψωμιού και αρτοσκευασμάτων και δίκτυο λιανικής), στην οποία συμμετέχει με μικρό ποσοστό και η αρτοβιομηχανία Κατσέλης. Η τελευταία, μάλιστα, έχει αναπτύξει δραστηριότητα παραγωγής ψωμιού στη Νιγηρία, ενώ επίσης για την αγορά της Ρουμανίας ετοιμάζεται και η άλλη μεγάλη αρτοβιομηχανία του κλάδου, Καραμολέγκος.
Εν αναμονή των εξελίξεων στην Ελλάδα σε ό,τι αφορά το νομοσχέδιο για τις πωλήσεις προϊόντων κατεψυγμένης ζύμης από «θερμές γωνιές» σε σούπερ μάρκετ, οι Ισπανοί δημιουργούν ήδη τις προϋποθέσεις για είσοδο στη χώρα: χαρακτηριστικό παράδειγμα η GPG, κατασκευάστρια εξοπλισμού αρτοποιίας-ζαχαροπλαστικής, μια από τις έξι στον κόσμο που κατασκευάζει κλιβάνους λαδιού, που θεωρούνται πιο οικονομικοί. Η εταιρεία προμηθεύει όλα τα καταστήματα γνωστής ξένης αλυσίδας λιανικών πωλήσεων που δραστηριοποιείται και στην Ελλάδα και σύντομα έρχεται και στη χώρα μας.
Μεγάλες δυνατότητες στην Κίνα
Η περίφημη «ακόρεστη δίψα» της Κίνας δεν αφορά μόνο το πετρέλαιο και τον χαλκό, αλλά και πρώτες ύλες για τη βιομηχανία τροφίμων, όπως τα ένζυμα και οι πρωτεΐνες, με ό,τι ευκαιρίες συνεπάγεται αυτό για τις εταιρείες του κλάδου τεχνολογίας τροφίμων διεθνώς. Η Associated British Foods (ABF) είναι μια από αυτές και διερευνά τις δυνατότητες ενίσχυσης της παρουσίας της στην κινεζική αγορά, μεταξύ άλλων με μια εξαγορά που προγραμματίζει για το ερχόμενο έτος. Οπως παραδέχεται ο διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας, η Κίνα συγκαταλέγεται ήδη στις τέσσερις μεγαλύτερες αγορές της ABF, καθώς απορροφά περισσότερο από το 20% των πωλήσεων ενζύμων της, με ετήσια ανάπτυξη της τάξης του 25-30%. Στις εφαρμογές τροφίμων, η Κίνα αναπτύσσεται κατά 12% ετησίως, χάρις στην όλο και δυναμικότερη παρουσία της αγοράς αρτοσκευασμάτων, καθώς και παραδοσιακών τροφίμων με βάση το αλεύρι. Οσο για τις πρωτεΐνες, είναι ήδη υπαρκτά τα οφέλη από την ταχέως αναπτυσσόμενη αγορά παιδικής διατροφής. Η ABF διαθέτει 14 εργοστάσια και απασχολεί 5.000 άτομα στην Κίνα, όμως σε ό,τι αφορά τη βιομηχανική επεξεργασία, τα προϊόντα της εισάγονται σχεδόν ολοκληρωτικά από την Ευρώπη. Αυτό επιθυμεί να αλλάξει σε αρχικό στάδιο, ενώ σε μεταγενέστερο στους στόχους της συγκαταλέγεται η εξεύρεση «καλών Κινέζων εταίρων για την παραγωγή», ή ακόμα και κάποια απευθείας εξαγορά».