Θα μπορούσε κανείς να συνοψίσει το μήνυμα της τελευταίας εξαμηνιαίας έκθεσης του ΟΟΣΑ σε δύο λέξεις: «όπως προβλεπόταν». Προ ολίγων ημερών ο διεθνής οργανισμός ανακοίνωσε ότι σε μεγάλο βαθμό η παγκόσμια οικονομία αναπτύσσεται με τον τρόπο, που αναμενόταν πριν από έξι μήνες. Η αμερικανική οικονομία επιβραδύνεται κάτω του μέσου όρου, ενόσω η ανάκαμψη στην Ευρώπη επιταχύνεται, ενώ ο ΟΟΣΑ προβλέπει περαιτέρω ευνοϊκό αντιστάθμισμα στην παγκόσμια δραστηριότητα. Θα ήταν, φυσικό, πάντως, η αμερικανική επιβράδυνση να επεκταθεί πέραν της αγοράς ακινήτων και οι διεθνείς κεφαλαιαγορές να αντιμετωπίσουν τον κίνδυνο της υποβάθμισης των αξιών τους.
Εξίσου φυσικό είναι ο ΟΟΣΑ μέσα σε όλο αυτό το κλίμα της ευφορίας να ανησυχεί για κάτι και αυτό το κάτι δεν είναι άλλο από τη δημοσιονομική πολιτική, ανεξαρτήτως του ότι τα λίγα τελευταία χρόνια παρατηρήθηκε μείωση των ελλειμμάτων. Αφότου απηλλάγησαν από τα εφάπαξ βάρη και προσάρμοσαν τους αριθμούς στον εκάστοτε οικονομικό κύκλο, τα μέλη του ΟΟΣΑ εμφανίζουν κατά μέσο όρο έλλειμμα ισοδύναμο με το 1,9% του ΑΕΠ για το 2006, δηλαδή παρουσίασαν μία μείωση της τάξεως των 1,6 ποσοστιαίων μονάδων σε διάστημα διετίας. Ωστόσο, εξακολουθούν να υπάρχουν περιθώρια βελτίωσης και οι οικονομολόγοι του ΟΟΣΑ σκέπτονται ότι η μέχρι σήμερα πρόοδος είναι λιγότερο εντυπωσιακή από ό,τι φαίνεται. Επιπροσθέτως, δεν κρύβουν την ανησυχία τους ότι η πρόοδος αυτή μπορεί να αποσταθεροποιηθεί.
Με μία καντιανή προσέγγιση ο Ζαν-Φιλίπ Κοτίς, ο ανώτατος οικονομολόγος του ΟΟΣΑ, ισχυρίζεται ότι η αυστηρή προσήλωση σε προϋπολογισμούς λιτότητας θα έπρεπε να αποτελεί «κατηγορική επιταγή» για τις κυβερνήσεις. Στην πραγματικότητα ο Οργανισμός δεν προσδοκά περαιτέρω μείωση στα κυκλικά προσαρμοσμένα ελλείμματα την προσεχή διετία, ενώ για τις ΗΠΑ προβλέπει ότι θα αυξηθούν. Σε παράρτημα της έκθεσης εξετάζονται 85 παραδείγματα δημοσιονομικής πειθαρχίας από το 1978 και εντεύθεν και γίνεται προσπάθεια να εντοπισθούν οι συνθήκες, οι οποίες σχετίζονται με την επιτυχία. Φαίνεται από τη συγκριτική μελέτη ότι η μείωση των ελλειμμάτων, που βασίστηκε σε περικοπή δαπανών διαρκεί περισσότερο και είναι βαθύτερη εν συγκρίσει με εκείνην, που στηρίχθηκε σε αυξημένα έσοδα.
Ισως αυτό να συνέβη, γιατί οι χαμηλότερες δαπάνες κατατείνουν σε χαμηλότερα επιτόκια και, ως εκ τούτου, πυροδοτούν την οικονομική δραστηριότητα. Ωστόσο, ίσως να συνέβη και γιατί υπήρξε η βούληση να τεθούν όρια στον προϋπολογισμό. Οταν τα φορολογικά έσοδα διογκώνονται, τα αιτήματα για νέες δαπάνες δύσκολα απορρίπτονται, οπότε, όταν έλθει η σειρά και τα έσοδα μειωθούν και πάλι, μία νέα τρύπα ανοίγει.
Ορισμένες χώρες έχουν υιοθετήσει κανόνες, οι οποίοι στόχο έχουν να θέσουν εαυτούς υπό καθεστώς πειθαρχίας και περιορισμών. Οι κανόνες αυτοί θέτουν όρια στα ισοζύγια, αν και ο ΟΟΣΑ συμπεραίνει ότι αποδίδουν καλύτερα σε συνδυασμό με κανόνες, οι οποίοι θέτουν όρια στις δαπάνες. Με τον τρόπο αυτό τα επιπλέον έσοδα δεν δαπανώνται αυτομάτως. Κανόνες περί του ισοσκελισμού των προϋπολογισμών, οι οποίοι δε συνδέονται με τα όρια των δαπανών, όπως η πράξη Γκραμ-Ράντμαν-Χόλινγκς του 1985 στις ΗΠΑ και το Σύμφωνο Σταθερότητας της Ε.Ε. δεν ήταν ιδιαιτέρως επιτυχημένοι. Φυσικά, είναι δύσκολο να γνωρίζει κανείς εάν οι δημοσιονομικοί κανόνες δυσκολεύουν τους πολιτικούς ή υιοθετούνται από κυβερνήσεις, οι οποίες έχουν δεδηλωμένη την πολιτική τους βούληση. Ούτως ή άλλως, η προειδοποίηση του ΟΟΣΑ διατυπώνεται έγκαιρα. Παρά το γεγονός ότι σήμερα τα δημόσια ταμεία είναι πλήρη, δεν είναι πολύ δύσκολο να φαντασθεί κανείς το πώς θα αδειάσουν. Τα αιτήματα του γηράσκοντος πληθυσμού φαντάζoυν απαιτητικά, εκτός εάν υπάρξουν μεταρρυθμίσεις. Στην Ελλάδα η περίθαλψη σε συνδυασμό με τη μακροπρόθεσμη πρόνοια και τις συντάξεις θα φθάσει το 7,5% του ΑΕΠ το 2025 και το 16,8% το 2050, ενώ στην Πορτογαλία το 6,1% και το 15,5% αντίστοιχα.