Ισως φάνηκε απροσδόκητη η «χείρα βοηθείας», που έτεινε η Τράπεζα της Αγγλίας για τη στήριξη της Northern Rock, την περασμένη Παρασκευή. Ωστόσο, δεν είναι η πρώτη φορά, κατά την οποία η κεντρική τράπεζα λειτουργεί ως «ύστατο καταφύγιο δανειοδότησης», επισημαίνει το ΒΒC.
Η προηγούμενη φορά ήταν τριάντα και πλέον χρόνια πίσω στην τραπεζική κρίση του 1973-1974. Η έκρυθμη κατάσταση ήταν το αποτέλεσμα ενός θανατηφόρου μείγματος με εκτίναξη του πληθωρισμού, ο οποίος είχε φθάσει το 25%, άνοδο του πετρελαίου, πάγωμα των μισθών και των πληρωμών, αυστηρoύς περιορισμούς στις πιστώσεις και σοβαρότατες ελλείψεις σε ρευστό για τις εταιρείες.
Η κατάσταση επιδεινωνόταν και η τότε κυβέρνηση των Συντηρητικών του Εντουαρντ Χιθ προσπαθούσε να ελέγξει την οικονομία και ταυτόχρονα να χαλαρώσει τους δανειοληπτικούς περιορισμούς.
Αν και τότε η κρίση είχε κορυφωθεί, ο αντίκτυπος έγινε πλήρως ορατός το 1974, όταν το χρηματιστήριο στο Λονδίνο κατακρημνίσθηκε 60%.
Ωστόσο, σήμερα η κατάσταση στην αγορά στεγαστικών δανείων διαφέρει. Τα επιτόκια και ο πληθωρισμός βρίσκονται σε σαφώς χαμηλότερα επίπεδα και έχουν θεσμοθετηθεί μηχανισμοί για την παρακολούθηση και στήριξη του τραπεζικού κλάδου, όπως συνέβη με τη Northern Rock.
Το 1973 οι στεγαστικές τράπεζες λειτουργούσαν δίκην καρτέλ και όριζαν τα επιτόκια δανεισμού και χορηγήσεων. Βασίζονταν στις καταθέσεις και όσοι επιθυμούσαν στεγαστικό δάνειο έπρεπε να περιμένουν στην ουρά. Ωστόσο, στις αρχές της δεκαετίας του ’70 η αγορά στέγης στη Βρετανία άκμαζε και μέσα σε δύο χρόνια οι τιμές διπλασιάστηκαν.
Οι στεγαστικές τράπεζες χρειάζονταν κεφάλαια και έπρεπε να αυξήσουν το επιτόκιο από 8,5% στο 10%. Η κυβέρνηση τις διευκόλυνε με 15 εκατ. στερλίνες επί τρίμηνο για να συγκρατηθούν τα επιτόκια στο 9,5%. Το πρόβλημα δεν λύθηκε και η αύξηση έγινε. Βέβαια, τότε οι ιδιοκτήτες κατοικιών ήταν πολύ λιγότερο χρεωμένοι από σήμερα, επισημαίνει το ΒΒC.
Η τραπεζική κρίση προκλήθηκε από το αυξανόμενο κόστος χρηματοδότησης για την ανάπτυξη εμπορικών εγκαταστάσεων – οι περισσότερες αγοράζονταν από συνταξιοδοτικά ταμεία. Οταν εκείνα αδυνατούσαν να τις καλύψουν, οι τράπεζες στράφηκαν στα ισχυρά τραπεζικά ιδρύματα της χώρας χωρίς αντίκρισμα. Η Τράπεζα της Αγγλίας, φοβούμενη κατάρρευση της αγοράς ακινήτων, προσέφερε «σωσίβια λέμβο».