Αρκετοί του κλάδου θυμούνται ότι 10 χρόνια πριν και συγκεκριμένα το 1997 η κρίση σε Ασία οδήγησε τη ναυτιλία και τις αξίες σε ιδιαίτερα χαμηλά επίπεδα. Ενα Πάναμαξ ηλικίας 5 ετών αξίας 19 εκατ. δολ. τον Ιούλιο του 1998 έφθασε στο τέλος του έτους τα 13 εκατ. Αντίστοιχη και η εικόνα της αγοράς και αναμφίβολα προβλέψιμη στα τέλη της δεκαετίας του ’90.
Πόσο διαφορετική είναι η εικόνα της τρέχουσας δεκαετίας; Πραγματικά ανέλπιστη υπήρξε η πορεία της με εξαιρετικά κέρδη για όλα σχεδόν τα είδη και μεγέθη πλοίων.
Το ετήσιο μέσο έσοδο σύμφωνα με δείκτη αναλυτών ο οποίος καλύπτει διάφορους τύπους πλοίων μεταφοράς ξηρών και υγρών φορτίων από σύνολο εσόδων 4,2 εκατ. δολ. ετησίως τέλη του 2000 έφθασε τα 7 εκατ. Σημαντική και αναμενόμενη η περαιτέρω άνοδος εσόδων ως προς τον συγκεκριμένο δείκτη με έσοδα 11 εκατ. δολ. το 2004 και πρόσφατα 13,7 εκατ. δολ.
Δύσκολη συγκυρία
Η εξαιρετική συγκυρία σύγκλισης αριθμού δεδομένων είχε σαν αποτέλεσμα τη σημαντική αύξηση ναύλων και αξιών τις οποίες ως γνωστόν επί μακρόν διαπιστώνουμε. Το ερώτημα όμως το οποίο χρίζει απάντησης είναι στο κατά πόσο αυτή η ευφορία θα διατηρηθεί, με την απάντηση άμεσα να εξαρτάται από τον λόγο ο οποίος προξένησε τη διαπιστωμένη «έκρηξη» της αγοράς.
Η ευημερία συνδέεται άμεσα με την ευρωστία της παγκόσμιας οικονομίας. Το 2003 το μέσο παγκόσμιο ακαθάριστο προϊόν κινήθηκε στο 5% ετησίως, δηλαδή ποσοστό 50% υψηλότερο από τη δεκαετία του 1990. Ενα χρόνο μετά την οικονομική κρίση στις οικονομίες του Ατλαντικού η Ασία εξακολουθεί να αναπτύσσεται με την Κίνα να παράγει 500 εκατ. τόνους χάλυβα ετησίως και με αναμενόμενη επιπρόσθετη παραγωγή 57 εκατ. τόνους το 2008.
Το τελευταίο όμως χρονικό διάστημα οι εξαγωγές άρχισαν να περιορίζονται με τα προς διάθεση αποθέματα να αυξάνονται και τις εισαγωγές σιδηρομεταλλεύματος Ν. Αμερική – Κίνα να μειώνονται. Είναι γεγονός ότι η ταχεία ανάπτυξη απορροφά ανεξέλεγκτα παραγωγές και καθώς οι τιμές πετρελαίου, σίτησης, χάλυβα και εμπορευμάτων αυξάνονται, οι πληθωρικές τάσεις σταδιακά εμφανίζονται, καθιστώντας τις αγορές ακριβές.
Προσφορά τονάζ
Αμεσα συνδεδεμένη με την αγορά είναι και η προσφορά τονάζ. Οι υπό παραγγελία 558 εκατ. τόνοι (50% του υφιστάμενου στόλου) αναμένονται για παράδοση τα επόμενα έτη. Ηδη το πρώτο ήμισυ του 2008 παραδόθηκαν 36,6 εκατ. τόνοι dwt, ενώ αρκετά δεξαμενόπλοια έχουν οδηγηθεί προς μετασκευή και αναμένονται αντίστοιχα στην αγορά.
Τι όμως πρόκειται να συμβεί; Η παγκόσμια οικονομία έχει αρχίσει να κλυδωνίζεται, οι παραδόσεις των παραγγελιών μάλλον αρχίζουν να μετατίθενται, συνθήκες όχι και ιδανικές για περαιτέρω επεκτάσεις.
Η αγορά είναι μάλλον γεγονός ότι εισέρχεται στη φάση των αγοραστών, οι οποίοι και θα καθορίζουν το «παιχνίδι» με τα απαισιόδοξα σενάρια για τιμές και τάσεις της αγοράς να επανακάμπτουν.
Τα προς διάλυση προτεινόμενα πλοία αυξάνουν σε τιμές συγκριτικά χαμηλότερες των προηγουμένων με τα επίπεδα των σημερινών ναύλων να δικαιολογούν τη συγκεκριμένη κίνηση ιδιαίτερα για πλοία τύπου Πάναμαξ και CAPESIZE, τα οποία για αρκετό διάστημα διαπιστώνουν σημαντικές μειώσεις ναύλων.
Η παγκόσμια αγορά χάλυβα είναι βέβαιο ότι έχει δραματικά περιορισθεί με αρκετά πλοία στις «σχάρες» διάλυσης και άλλα καθ’ οδόν, ενώ δεν φαίνεται πιθανή αντίδραση με απουσία υποψηφίων προς διάλυση πλοίων, ώστε να σταθεροποιηθούν οι τιμές. Το σενάριο είναι γνωστό στους παλαιότερους της βιομηχανίας. Η αυξημένη «είσοδος» ενδιαφέροντος είναι βέβαιο ότι δημιουργεί σημαντική πτώση τιμών.