Πρόσφατα το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα της Γερμανίας έκανε έκκληση για έναν παγκόσμιο φόρο στις χρηματοοικονομικές συναλλαγές, με στόχο τον περιορισμό των υπερβολών του κλάδου. Ο πρόεδρος της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς της Βρετανίας, Αντέρ Τέρνερ, έχει επίσης αναφέρει ότι ένας τέτοιος φόρος θα μπορούσε να εξεταστεί σε περίπτωση που οι κανόνες κεφαλαιακής επάρκειας αποτύχουν να υποχρεώσουν τις τράπεζες να αναλάβουν το κόστος των συναλλαγών υψηλού κινδύνου.
Ο βραβευμένος με Νομπέλ οικονομολόγος και μαθητής του Κέινς, Τζέιμς Τόμπιν, ήταν ο πρώτος που αναφέρθηκε στην ιδέα ενός παγκόσμιου φόρου συναλλαγών -για την αγορά συναλλάγματος- το 1972. Το Economist έχει επικρίνει τη συγκεκριμένη πρόταση για δύο λόγους: θα ήταν ανεφάρμοστη εκτός αν όλες οι κυβερνήσεις τη συνυπέγραφαν (ίσως ακόμη και τότε), ενώ θα έβλαπτε τη ρευστότητα των χρηματοπιστωτικών αγορών, καθιστώντας πιο ασταθείς τις τιμές. Η τρίτη, εξίσου έγκυρη ένσταση, είναι ότι ένας φόρος Tobin είναι μια κακή λύση για τα προβλήματα του τραπεζικού κλάδου, που είναι η υπερβολική μόχλευση, η υπερβολικά μικρή προσοχή κατά την αξιολόγηση των κινδύνων και η ύπαρξη τραπεζών που είναι πολύ μεγάλες για να αποτύχουν.
Αν και πολύ συχνά παρουσιάζονται ως ένα ριζοσπαστικό μέτρο, οι φόροι Tobin στις κεφαλαιακές συναλλαγές είναι στην πραγματικότητα αρκετά διαδεδομένοι. Τα τέλη χαρτοσήμου που καταβάλλονται με την αγορά βρετανικών μετοχών, επιβιώνουν από την εποχή του Κέινς, ωστόσο πλέον είναι αρκετά εύκολο να παρακαμφθούν από τους επενδυτές που χρησιμοποιούν παράγωγα. Ουσιαστικά, τέτοιου είδους μέτρα είναι χρήσιμα μόνο αν περνούν το τεστ των φόρων: να αυξάνουν δηλαδή τα έσοδα χωρίς να βλάπτουν υπερβολικά τις τιμές και τις επιχειρήσεις. Αλλά δεν περνούν το τεστ. Συχνά είναι τόσο εύκολο να τα αποφύγει κανείς, που δεν φέρνουν έσοδα.
Το πείραμα της Σουηδίας των υπέρογκων εισφορών επί των συναλλαγών μετοχών, ομολόγων και παραγώγων που εφαρμόστηκε στη δεκαετία του ’80, εγκαταλείφθηκε το 1991, αφού πρώτα οδήγησε στην απότομη πτώση του όγκου συναλλαγών. Οι επενδυτές της Σουηδίας διέφυγαν του φόρου με το να συναλλάσσονται στο εξωτερικό.
Το σημαντικότερο όμως είναι ότι ένας φόρος Tobin είναι ένας ανεπαρκής τρόπος για την αντιμετώπιση των μεγάλων αμαρτιών του χρηματοοικονομικών κλάδου, καθώς ο όγκος των συναλλαγών είναι μια κακή ένδειξη για το μέγεθος, την ανάληψη κινδύνων ή την πολυπλοκότητα των τραπεζών. Θα τιμωρήσει τις συναλλαγές «υψηλών συχνοτήτων», κάτι που ωστόσο είχε δευτερεύουσα συνεισφορά στην κρίση. Επίσης, ένας φόρος Tobin δεν θα συμβάλει στην πρόληψη μιας φούσκας. Η ειρωνεία είναι ότι οι ρίζες της κρίσης βρίσκονταν στις στεγαστικές αγορές, όπου το κόστος συναλλαγών ήταν υψηλό. Οι επενδυτές που επιθυμούν να διαπραγματευτούν σε αγορές όπου οι τιμές είναι ήδη υψηλές δεν θα αποθαρρυνθούν από μια μικρή εισφορά, όπως ένας φόρος Tobin. O χρηματιστηριακός κλάδος θέλει επισκευή, αλλά ένας τέτοιος φόρος είναι το λάθος εργαλείο για τη δουλειά.