Πικρή γεύση για τους επενδυτές του δολαρίου είχε η απόφαση της Fed όταν ξανασκέφθηκαν τους ολισθηρούς δρόμους στους οποίους έχουν παγιδευτεί με την παρατεταμένη πολιτική των μηδενικών επιτοκίων. Βεβαίως, η χθεσινή απόφαση του Μπεν Μπερνάνκι ήταν αναμενόμενη, ωστόσο και οι αμυδρές ελπίδες που υπήρχαν για τους αμετανόητους έσβησαν.
Στις αγορές χρήματος, σε πτωτική δίνη περιήλθε ξανά το δολάριο, καθώς και χθες τα κεφάλαια το εγκατέλειψαν μαζικώς και προσγειώθηκαν στο ευρώ, το γιεν και το ελβετικό φράγκο. Η φυγή των κεφαλαίων από το δολάριο άρχισε να παίρνει σοβαρές διαστάσεις. Το δολάριο έναντι του ευρώ βυθίστηκε στα 1,4842, έναντι του γιεν στα 90,51 και έναντι του ελβετικού νομίσματος στα 1,0188 ελβετικά φράγκα. Ομως, δεν έκλεισε έτσι η χθεσινή ημέρα!
Οι φήμες ότι η κυβέρνηση της Ελβετίας, ιδιαίτερα θορυβημένη από την εκτίναξη του ελβετικού φράγκου, έδωσε εντολή στην κεντρική της τράπεζα να το υποτιμήσει σήμερα, πυροδότησε αργά χθες ένα άγριο παιχνίδι μετά την απόφαση της Fed. Τα κερδοσκοπικά κεφάλαια μπήκαν στο δολάριο, αντιστρέφοντας τον κατήφορο και προκαλώντας την ανάκαμψη του δολαρίου. Η ομολογία της Fed στο επίσημο ανακοινωθέν ότι πρέπει να παραμείνουν για μακρύ χρονικό διάστημα στα μηδενικά επίπεδα τα αμερικανικά επιτόκια, προσέφερε σοκ στις ελπίδες και λύγισε τις αμερικανικές αγορές.
Το μήνυμα ήταν σαφές. Μετά την κρίσιμη διήμερη συνεδρίαση της Fed’s open market committee, η οποία είναι η αρμόδια επιτροπή για τη χάραξη της νομισματικής πολιτικής της κεντρικής τράπεζας των Ηνωμένων Πολιτειών, οι τραπεζίτες-μέλη της επανέλαβαν δημοσίως ότι «τα επιτόκια θα παραμείνουν στα μηδενικά επίπεδα για αρκετό ακόμη χρονικό διάστημα…». Το βασικό επιτόκιο (επιτόκιο που είναι καθοριστικής σημασίας αφού προσδιορίζει το κόστος χρήματος επί της οικονομίας) μειώθηκε στα ιστορικά χαμηλά επίπεδα μεταξύ 0 – 0,25% ήδη από πέρυσι τον Δεκέμβριο.
Η αμερικανική οικονομία δεν βρίσκεται πλέον στο χείλος της καταστροφής, όμως οι παρενέργειες από τη «φούσκα» της αμερικανικής στεγαστικής πίστης και το πιστωτικό κραχ δεν έχουν ακόμη πλήρως αμβλυνθεί. Και με τους Αμερικανούς και τους Βρετανούς να επιπλέουν ήδη σε πελάγη χρεών, ουδείς μπορεί να επαναπαύεται με τη σκέψη πως θα μπορούν να δανείζονται συνεχώς και περισσότερα με τα μηδενικά επιτόκια. Το μήνυμα από τις κεντρικές τράπεζες των ΗΠΑ, της Ευρωζώνης, της Βρετανίας, της Ιαπωνίας, της Ελβετίας κ. ά., είναι συγκρατημένα αισιόδοξο. Θεωρούν ότι δεν χρειάζονται πλέον τα σωσίβια διάσωσης από την ύφεση των οικονομιών και της στήριξης του τραπεζικού συστήματός της. Αλλά δηλώνουν ότι θα αφήσουν τα βραχυπρόθεσμα επιτόκια στα μηδενικά επίπεδα για αρκετό καιρό ακόμη.
Και η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα άφησε την περασμένη εβδομάδα το επιτόκιο του ευρώ στα ίδια επίπεδα του 1% και συνεχίζουν να υλοποιούν την αγορά των λεγόμενων covered bonds, που είναι τραπεζικά ομόλογα πάνω σε ενυπόθηκα στεγαστικά δάνεια ή δημόσιο χρέος. Αλλά ο Τρισέ, μάλιστα, αισιοδοξεί ότι η Ευρωζώνη θα καλωσορίσει το 2010 με οικονομική ανάκαμψη και πληθωρισμό.
Βεβαίως, η παγκόσμια ύφεση οδεύει στο τέλος της. Οι οικονομίες της Ασίας βελτιώνονται λόγω της εντυπωσιακής ανάκαμψης της Κίνας, όπου ο ρυθμός αύξησης του ΑΕΠ διαμορφώθηκε στο 16% την περίοδο Απριλίου – Ιουνίου. Στις ΗΠΑ και στην Ευρωζώνη έχει αναχαιτιστεί η συρρίκνωση του ΑΕΠ ήδη από το καλοκαίρι. Και καθώς οι εταιρείες ανανεώνουν τα αποθέματά τους, η παγκόσμια ανάπτυξη μπορεί να ενισχυθεί τους επόμενους μήνες. Αυτή θα ήταν μια ευπρόσδεκτη εξέλιξη. Αλλά, τίποτα δεν είναι δεδομένο. Στην προκειμένη περίπτωση, η ανάκαμψη φαίνεται αρκετά ευάλωτη. Η αύξηση της ζήτησης που πυροδοτείται, κυρίως, από τα κρατικά κεφάλαια ενίσχυσης δεν μπορεί να αντέξει σε βάθος χρόνου.