Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) με οδύνη συνειδητοποιεί ότι έχει συρθεί σε «λασπώδη νερά» αγοράζοντας κρατικά ομόλογα από υπερχρεωμένες χώρες, όπως η Ελλάδα, η Ιρλανδία και η Πορτογαλία, και δεν μπορεί να απεμπλακεί ούτε καν τώρα, που αυτά χαρακτηρίζονται «σκουπιδόχαρτα». Ολα αυτά κάνουν την ΕΚΤ να θέλει ακόμη περισσότερο να διακηρύξει τον ρόλο της ως πολέμια του πληθωρισμού, οπότε έχει ήδη σπεύσει χωρίς καθυστέρηση να αυξήσει δύο φορές τα επιτόκια του ευρώ.
Ο Ζαν-Κλοντ Τρισέ πρόκειται να αποχωρήσει από το πηδάλιο της ΕΚΤ στα τέλη Οκτωβρίου. Αλλά και ο διάδοχός του, ο Ιταλός Μάριο Ντράγκι, έχει υιοθετήσει τη γερμανική προσέγγιση της υπεράσπισης της Ευρωζώνης από τις πληθωριστικές πιέσεις. Ομως οι αυξήσεις αυτές επιδεινώνουν το διογκούμενο χάσμα μεταξύ των χωρών της Ευρωζώνης με τα σθεναρά δημόσια οικονομικά και εκείνων της περιφέρειας, οι οποίες έχουν επωμιστεί πολύ υψηλά χρέη. Στη Γερμανία, οι αυξήσεις δεν σημάνουν τίποτε. Στην Ισπανία, θα πλήξουν τα νοικοκυριά με τα στεγαστικά δάνεια κυμαινόμενου επιτοκίου και στην Ελλάδα κλονίζονται σχεδόν τα πάντα.
Οτι η ελληνική οικονομία αντιμετωπίζει κατάσταση εφιαλτικής ανάγκης είναι μια αλήθεια διακηρυγμένη από την πραγματικότητα. Οταν οι δανειστές μας, και όχι εμείς, καθορίζουν τα επιτόκια με τα οποία δανείζεται η χώρα, είναι σαφές ότι έχουν κάθε λόγο να βάζουν κακούς βαθμούς στη φερεγγυότητα του ελληνικού Δημοσίου, ανεβάζοντας έτσι το κόστος δανεισμού. Ωστόσο, τώρα ευθέως αμφισβητείται και η ικανότητα των ελληνικών τραπεζών να υποκαταστήσουν τη χρηματοδότηση που ώς τώρα απολαμβάνουν από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα.
Από τη στιγμή που οξύνθηκε η κρίση χρέους της Ευρωζώνης, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα έχει υπερβεί τον ρόλο της ως θεματοφύλακας της νομισματικής πολιτικής και έχει εξελιχθεί σε επόπτη αρχηγών κυβερνήσεων που τσακώνονται. Από καιρού εις καιρόν, η Τράπεζα και ο πρόεδρός της άσκησαν πιέσεις όταν θεώρησαν πως οι αρχηγοί κρατών δεν συμπεριφέρονταν υπεύθυνα. Κατά συνέπεια, στα τέλη Οκτωβρίου, οπότε λήγει η θητεία του, ο κ. Τρισέ θα αφήσει πίσω του έναν θεσμό που έχει γιγαντωθεί σε ανάστημα και επιρροή.
Ο κ. Ντράγκι φαίνεται να διαθέτει την ικανότητα του κ. Τρισέ να διαπραγματεύεται θερμά με τους Ευρωπαίους ηγέτες και να τους αποδοκιμάζει όταν χρειάζεται. Κληρονομεί, όμως, έναν θεσμό που πλέον έχει εμπλακεί με το τραπεζικό σύστημα, τις χρηματαγορές και την πολιτική. Τον Μάιο του 2010, ο κ. Τρισέ και οι συνάδελφοί του πίεσαν τους Ευρωπαίους ηγέτες για να συνειδητοποιήσουν πως υπήρχε κρίση σε πρώτο επίπεδο και στη συνέχεια να εκπονήσουν το σχέδιο διάσωσης της Ελλάδας με την αγορά ομολόγων του ελληνικού Δημοσίου. Το αποτέλεσμα είναι να διαθέτει τώρα η Τράπεζα ομόλογα των υπερχρεωμένων χωρών αυτών αξίας 75 δισ. ευρώ και να κινδυνεύει να ζημιωθεί αν δεν αποπληρωθούν κάποια από αυτά. Ακόμη κι όταν φαίνεται να μετανιώνουν για την ανάμειξη, οι Ευρωπαίοι πολιτικοί μετά χαράς άφησαν την ΕΚΤ να επιστρατεύσει τους πόρους της σε κρίσιμες στιγμές και να προμηθεύσει τις ευρωπαϊκές τράπεζες με φθηνό χρήμα. Από πολλές απόψεις, η ΕΚΤ είναι καλύτερα εξοπλισμένη από τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις για να αντιμετωπίσει την κρίση. Η Τράπεζα διαθέτει στρατούς από οικονομολόγους και γραμμές επικοινωνίας με τράπεζες που της παρέχουν σταθερή ενημέρωση για τις αγορές και την οικονομία της Ευρωζώνης. Τα περισσότερα εθνικά υπουργεία Οικονομίας δεν διαθέτουν τέτοια τεχνογνωσία.