Επαρκώς προειδοποιημένα, και μάλιστα με συγκεκριμένες, πιεστικές λεπτομέρειες για την κρισιμότητα της στάσης τους, συνεχίζουν ηγετικά στελέχη του Κογκρέσου και ο πρόεδρος Μπαράκ Ομπάμα τις διαπραγματεύσεις για την αύξηση του ορίου δανεισμού των ΗΠΑ ώστε να αποφευχθεί μία στάση πληρωμών όταν λήξει η προθεσμία της 2ας Αυγούστου. Ο οίκος πιστοληπτικής αξιολόγησης Standard & Poor’s, εκ των τριών που έχουν προειδοποιήσει για το ενδεχόμενο υποβάθμισης της πιστοληπτικής ικανότητας των ΗΠΑ εάν δεν επιτευχθεί εγκαίρως η απαραίτητη συμφωνία, επανήλθε την Πέμπτη, αναφέροντας ότι οι πιθανότητες να χάσει για πρώτη φορά η χώρα την κατάταξή της στην ανώτατη κατηγορία αξιόχρεου, αυτήν του τριπλού Α, ανέρχονται πλέον στο 50%.
Οπως διευκρινίστηκε, μάλιστα, η υποβάθμιση πιθανόν να είναι μεγαλύτερη της μιας κατηγορίας και ενδέχεται να αποτελέσει πραγματικότητα -με τις υψηλές πιθανότητες ένα προς δύο- μέσα σε ένα τρίμηνο. Ακόμη ενημέρωσε ότι εφ’ όσον υποβαθμισθεί το αμερικανικό χρέος στην κατηγορία ΑΑ+ ως αποτέλεσμα «της αδυναμίας επίτευξης αξιόπιστης συμφωνίας» έως τη 2α Αυγούστου, το πιθανότερο είναι ότι η προοπτική του θα συνεχίσει να αξιολογείται και να χαρακτηρίζεται περαιτέρω αρνητική.
Αύξηση κόστους δανεισμού
Εάν υποβαθμισθεί το αμερικανικό χρέος, το βραχυπρόθεσμο κόστος δανεισμού των ΗΠΑ θα αυξηθεί πιθανότατα κατά μισή ποσοστιαία μονάδα, ενώ τα μακροπρόθεσμα επιτόκια δανεισμού της χώρας αναμένεται να σημειώσουν άνοδο κατά μία μονάδα. Ποιος αλήθεια εκ των Αμερικανών νομοθετών θα ήταν έτοιμος να αναλάβει «την ευθύνη της περαιτέρω επιβάρυνσης των Αμερικανών φορολογουμένων με τόκους», πόσω μάλλον εν όψει των προεδρικών εκλογών του 2012; Η αίσθηση που τείνει να δημιουργηθεί είναι ότι ουδείς θα το πράξει.
Την ίδια ώρα, ωστόσο, οι Ρεπουμπλικανοί θα επιδιώξουν να «φυλάξουν τα νότα τους», εξασφαλίζοντας και την υιοθέτηση κάποιων από τις δικές τους προτάσεις, με απώτερο στόχο τον έλεγχο των δημοσίων ελλειμμάτων στο μέλλον. Με άλλα λόγια, έπεται συμβιβασμός, πιθανότατα μέσα στην ερχόμενη εβδομάδα και πάντως πριν από την προθεσμία της 2ας Αυγούστου. Εκτός απροόπτου, δεν πρέπει να αναμένεται μέσα στο Σαββατοκύριακο, καθώς το προεδρείο της Βουλής των Αντιπροσώπων αποφάσισε να επιτρέψει στα μέλη της να μην «εργασθούν» αυτές τις δύο ημέρες!
Ο Δημοκρατικός Χάρι Ράιντ από την Πολιτεία της Νεβάδα, επικεφαλής της πλειοψηφίας στη Γερουσία, επέκρινε σφοδρότατα τους συναδέλφους του στη Βουλή των Αντιπροσώπων για την απόφασή τους αυτή σε μία κρίσιμη για τη χώρα περίοδο. Και είναι πράγματι μη χαρακτηριστική μία τέτοια αντιμετώπιση μιας δύσκολης κατάστασης από Αμερικανούς νομοθέτες, αν μη τι άλλο για λόγους δημοσίων σχέσεων. Ισως η απουσία τους αυτή να δημιουργεί πάντως τα απαραίτητα περιθώρια χρόνου για την επεξεργασία συμβιβαστικής λύσης που έχει προταθεί από μέλη του Κογκρέσου, τόσο Ρεπουμπλικανούς όσο και Δημοκρατικούς, όλα τους μέλη της Γερουσίας.
Ωστόσο, ο συμβιβασμός ενδέχεται να επιτευχθεί μέσω δύο διαφορετικών διαδικασιών. Η πρώτη, στην οποία ήδη αναφερθήκαμε, προέρχεται από έξι μέλη της Γερουσίας, τρεις Ρεπουμπλικανούς και τρεις Δημοκρατικούς, των οποίων η ομάδα -κατά την προσφιλή μέθοδο των Αμερικανών- έχει ήδη αποκτήσει όνομα. Πρόκειται για τη «Συμμορία των Εξι», που θα μείνουν γνωστοί στην ιστορία με αυτό. Είναι οι Δημοκρατικοί γερουσιαστές Κεντ Κόνραντ από τη Β. Ντακότα, Ντικ Ντέρμπιν από το Ιλινόι και Μαρκ Γουόρνερ από τη Βιρτζίνια. Είναι επίσης οι Ρεπουμπλικανοί Χάξμπι Τσάμπλις από τη Τζόρτζια, Μάικ Γκράπο από το Αϊνταχο και Τομ Κόμπερν από την Οκλαχόμα.
Η πρότασή τους εμπεριέχει σχέδιο για την κατά 3,7 τρισ. δολάρια μείωση των δημοσίων δαπανών μέσα στην επόμενη δεκαετία. Η μείωση θα επιτευχθεί κυρίως μέσω της μεταρρύθμισης του φορολογικού συστήματος και του τρόπου χρηματοδότησης των εθνικών συστημάτων συνταξιοδότησης και περίθαλψης στις ΗΠΑ. Η εκτίμηση της Συμμορίας είναι ότι η κατάργηση φοροαπαλλαγών και συγκεκριμένων «παραθύρων» θα ενισχύσει το δημόσιο Ταμείο κατά περισσότερο από ένα 1 τρισ. δολάρια.
Προτάσεις
Τα μέλη της προτείνουν επίσης την κατά 80 δισ. δολάρια μείωση των κονδυλίων για την άμυνα. Οπως δήλωσε ο γερουσιαστής Κόμπερν στο πρακτορείο Bloomberg, «πρόκειται πιθανότατα για το μόνο σχέδιο που θα μπορούσε να υπερψηφισθεί… Πρόκειται για ένα πρώτο βήμα ώστε να θέσουμε υπό έλεγχο τα δημόσια οικονομικά μας. Αν και τα 3,7 τρισ. δολάρια δεν είναι πολλά λεφτά, θα μας εξαγοράσουν χρόνο για να λάβουμε κι άλλα μέτρα και να κάνουμε τις αλλαγές στο μέλλον, οι οποίες είναι απαραίτητο να γίνουν…».
Η δεύτερη διαδικασία επίλυσης του θέματος αφορά στην πρόταση του γερουσιαστή Μιτς ΜακΚόνελ από το Κεντάκι για την εκχώρηση στον πρόεδρο της χώρας του δικαιώματος αύξησης του ορίου δανεισμού της χωρίς την επίσημη έγκριση του Κογκρέσου.
Ομιλία για… «Μείωση, όριο, ισοσκελισμό»
Ενα διάλειμμα έκανε χθες ο πρόεδρος Ομπάμα από τις διαπραγματεύσεις για την αύξηση του ορίου δανεισμού των Ηνωμένων Πολιτειών, συνεχίζοντας όμως τον αγώνα του υπέρ της επίτευξης του στόχου αυτού. Αργά το απόγευμα (ώρα Ελλάδας) επισκέφθηκε το κοντινό στον Λευκό Οίκο Πολιτειακό Πανεπιστήμιο του Μέριλαντ, για να απευθυνθεί σε ένα ακροατήριο 1.000 ατόμων και να απαντήσει σε ερωτήσεις τους σχετικώς με τη μελλοντική δημοσιονομική κατάσταση της χώρας. Στο μεταξύ, στη Γερουσία θα ετίθετο προς ψήφιση χθες το νομοσχέδιο με την ονομασία «Μείωση, όριο, ισοσκελισμός» για τον προϋπολογισμό των ΗΠΑ. Το νομοσχέδιο έχει ήδη υπερψηφισθεί από την ελεγχόμενη από τους Ρεπουμπλικανούς Βουλή των Αντιπροσώπων, αλλά αναμενόταν να καταψηφισθεί από τη Γερουσία, όπου υπερτερούν οι Δημοκρατικοί. Εάν εξελιχθεί έτσι η κατάσταση, οι Ρεπουμπλικανοί θα βρεθούν υπό μεγαλύτερη πίεση να συμβιβασθούν για την αύξηση του ορίου δανεισμού, που είναι απαραίτητη για να αποφευχθεί η στάση πληρωμών από το ομοσπονδιακό κράτος.